ринолалия. Ринолалия Сессия Жауаптары. Оп 6B01901 Дефектология
 Скачать 310.21 Kb.
|
|
Оцените виды сопутствующей патологии: предрасположенность к заболеваниям ЛОР-органов, состояние центральной нервной системы, соматическое состояние. Соматическое состояние детей с врожденными расщелинами губы и неба усугубляется необходимостью неоднократного оперативного вмешательства. Лечение начинается с первых часов жизни ребенка и нередко заканчивается к 16-18 годам. Повторное использование наркоза и влияние операционной травмы при коррекции врожденной расщелины является дополнительной стрессовой ситуацией. Предрасположенность к заболеваниям ЛОР-органов. Переход воспалительного процесса со слизистой оболочки носа и глотки на слизистую евстахиевых труб приводит к воспалению среднего уха, что в свою очередь является причиной стойкого снижения слуха. Вследствие болезненных процессов в звукопроводящем и звуковоспринимающем отделах речевого аппарата возникают нарушения слуха. Учитывая это, необходимо помнить, что при коррекционном воздействии на детей с врожденными расщелинами верхней губы и неба необходима совместная работа врача-отоларинголога и логопеда. Неврологические нарушения, разнообразная рассеянная неврологическая микросимптоматика. Часто наблюдается микроорганическое поражение головного мозга (ММД), признаки раннего поражения и дисфункции ЦНС и вегетативной нервной системы: головные боли, снижение памяти, нарушение сна, нарушения глубокой чувствительности, слабо выраженные гемипарезы преимущественно органов речевого аппарата и отделов правой руки, оральная и артикуляторная апраксия, нарушение мелкой моторики, общемоторная неловкость (недостаточность координации, точности движений и т.п.), повышенная возбудимость, гиперактивность, гиперкинетический, гипердинамический синдромы, повышение сухожильных рефлексов, нервные тики, не резко выраженные вегетативные нарушения, депрессивные типы настроения, страхи, плаксивость, снижение мотивации. Большинство детей не имеют грубой органической симптоматики, но у них отмечается лабильность настроения, слабость активного торможения. Ерін мен таңдайдың туа біткен жырықтары бар балалардың соматикалық жағдайы қайталанатын хирургиялық араласу қажеттілігінен қиындайды. Емдеу бала өмірінің алғашқы сағаттарынан басталады және көбінесе 16-18 жаста аяқталады. Анестезияны бірнеше рет қолдану және туа біткен жырықты түзету кезінде хирургиялық жарақаттың әсері қосымша стресстік жағдай болып табылады. ЛОР мүшелерінің ауруларына бейімділік. Қабыну процесінің мұрынның және жұтқыншақтың шырышты қабығынан евстахи түтіктерінің шырышты қабатына өтуі ортаңғы құлақтың қабынуына әкеледі, бұл өз кезегінде тұрақты есту қабілетінің жоғалуының себебі болып табылады. Сөйлеу аппаратының дыбыс өткізгіш және дыбысты қабылдайтын бөліктеріндегі ауырсыну процестерінің нәтижесінде есту қабілетінің бұзылуы пайда болады. Осыны ескере отырып, ерін мен таңдайдың туа біткен жырығы бар балаларды түзету кезінде отоларинголог пен логопедтің бірлескен жұмысы қажет екенін есте ұстаған жөн. Дайте определение ринолалии. Объясните структуру дефекта при ринолалии. Ринолалия – нарушения тембра голоса и звукопроизношения, обусловленное анатомо-физиологическими дефектами речевого аппарата у детей. Патология характеризуется не только грубым искажением тембра голоса, но и стойкими расстройствам письма, фонематического восприятия, лексики и грамматики. Некоторые специалисты рассматривают ринолалию, как одну из основных форм дислексии у детей, однако современная логопедия выделяет ее в самостоятельную патологию. Такое расстройство часто путают или ошибочно называют ринофонией, хотя механизмы образования нарушений у них отличаются. При ринофонии происходит назализация голоса, когда тембр становится гнусавым (в народе такое явление называют «говорить в нос»). В случае с ринолалией страдает не только голос: речь ребенка затрудняется из-за артикуляционных и акустических дефектов. Балада ринолалия дамуын тудыруы мүмкін факторларды екі топқа бөлуге болады: туа біткен және жүре пайда болған. Туа біткен себептерге мыналар жатады: ерін мен таңдай жырығы; қысқартылған жұмсақ таңдай; ұрықтың дамуы кезінде өткен жұқпалы аурулар (токсоплазмоз, тұмау, хламидиоз); болашақ ананы жүктілікке дейін және жүктілік кезінде алкогольмен, есірткі заттарымен, құрамында никотин бар өнімдермен теріс пайдалану; болашақ ананың да, баланың өзінде де әртүрлі эндокриндік бұзылулар; тұқым қуалайтын бейімділік; пренатальды кезеңде улы химиялық қосылыстардың, соның ішінде дәрілік заттардың әсері. Бірқатар сарапшылар болашақ ананың физикалық тұрғыдан ғана емес, сонымен бірге психикалық тұрғыдан да ауыр және ауыр жұмыс істеуге мәжбүр болған стресстік жағдайларда үнемі болуы патологияның пайда болуына әкелуі мүмкін деп санайды. Тәуекел факторы ананың тарихында, ата-анасының қарт жасында көп жүктілік пен түсік жасату ретінде де қызмет ете алады. Жүре пайда болған себептердің тізіміне мыналар кіреді: әртүрлі бет жарақаттары мен тіс қатарына, назофаринсқа әсер ететін неврологиялық бұзылулар; аденоидтар үшін сәтсіз хирургиялық араласулар; ауыздың немесе мұрынның шырышты қабығының патологиялық өсуі; назофаринстегі ісік; мұрын септумының ауытқуы; жарақаттардан, жұқпалы аурулардан, онкологиялық процестерден туындаған жұмсақ таңдай бұлшықеттерінің салдануы немесе шамадан тыс кернеуі. Комплекс факторов, ведущих к нарушению речевой активности Механизм развития ринолалии достаточно сложный. Комплекс факторов, ведущих к нарушению речевой активности, включает в себя следующие стадии: - врожденная аномалия развития речевого аппарата; - в процессе формирования речевых навыков это приводит к неправильному закреплению алгоритма движения мышц неба и языка; - в возрасте 2-3 лет у ребенка формируется своеобразная манера произношения звуков и букв; - к 5 годам может произойти частичная атрофия мышечного аппарата верхней губы и мягкого неба. Соңғы кезеңде ринолалияны түзету мүмкін емес. Тіпті хирургиялық араласу кезінде баланың сөйлеуі жағдайлардың жартысында ғана қалпына келтіріледі. Қалыпты фонация кезінде мұрыннан басқа барлық сөйлеу дыбыстарын айту кезінде адам мұрын-жұтқыншақ және мұрын қуысының жұтқыншақ және ауыз қуысынан бөлінуін бастан кешіреді. Бұл қуыстар жұмсақ таңдай бұлшықеттерінің, жұтқыншақтың бүйір және артқы қабырғаларының жиырылуынан туындаған палатофарингеальды жабылу арқылы бөлінеді. Фонация кезінде жұмсақ таңдайдың қозғалысымен бір мезгілде жұтқыншақтың артқы қабырғасының қалыңдауы (Пассавант роликі) пайда болады, бұл жұмсақ таңдайдың артқы бетінің артқы жұтқыншақ қабырғасымен жанасуына ықпал етеді. Сөйлеу кезінде жұмсақ таңдай үздіксіз төмен түсіп, айтылатын дыбыстар мен сөйлеу жылдамдығына байланысты әртүрлі биіктікке көтеріледі. Палатофарингеальды тұйықталу күші айтылатын дыбыстарға байланысты. Ол дауыссыз дыбыстарға қарағанда дауысты дыбыстарға азырақ. Ең әлсіз палатофарингеальды тұйықталу v дауыссыз дыбысымен байқалады, ең күштісі - с-мен, әдетте а-ға қарағанда 6-7 есе күшті. m, m', n, n' мұрын дыбыстарын қалыпты айту кезінде ауа ағыны мұрын резонаторының кеңістігіне еркін енеді. Составьте комплекс упражнений на развитие прагматического аспекта лексических знаний (формирование словаря). Соотнесение значений слов с эмоциональными реакциями. Произнесение с адекватной мимикой и интонацией (кислый, горький, довольный). Эмоциональная оценка некоторых слов. Детям предлагается назвать слова грустные, веселые, злые, добрые, грубые, ласковые. Произнесение одного и того же слова с различной интонацией. Например, молодец с выражением похвалы и неодобрения. После этого анализируется изменение значения слова в зависимости от интонации. Словарь для работы подбирается в соответствии с программой. Материал изучается концентрически. В процессе обучения слова закрепляются в разных системах связей (в разных темах). Материал прорабатывается на занятиях с единым сюжетом. Обучение через игровую деятельность и в ходе продуктивной деятельности. Формирование словаря осуществляется вначале в сопровождающей речи, затем – в завершающей, а потом - в предварительной (планирование). Развитие грамматического строя речи. В двух направлениях. Формирование фраз и работа по развитию функций словоизменения и словообразования. Последовательность отработки грамматических конструкций: Существительное + глагол в повелительном наклонении (дай мяч – на мяч). Существительное + глагол в изъявительном наклонении 3 лица единственного и множественного числа. (тетя идет – дети поют). Простое и распространенное двусоставное предложение из 3 – 4 слов. Сначала вводится прямое дополнение, затем определение, далее – косвенное дополнение. Сложные предложения. Сначала формируются бессоюзные, затем – с союзами и в соединительной конструкции. Далее союзы сопоставительно – противительные и разделительные. Негізгі әдіс – аналогияны қолдану, лексикалық мазмұны әртүрлі конструкцияларды қайталап қайталау. Әртүрлі грамматикалық категориялар жаттығады. Жүйелілік – онтогенездегідей баланың практикалық іс-әрекеті үшін өзектілігін ескере отырып. Зат есімнің саны мен регистрі. Етістіктің уақыты, саны және тұлғасы. Бұл категориялар үш сөзден тұратын сөйлемдерге көшкенде ассимиляцияланады. Жағдайлар: номинативті, аккусативті, тектік, септік, ұсынылған, аспаптық. Бірақ С.Н.Цейтлиннің ұсынысы бойынша. Номинативті. Жалғаулық – тура затты, жанама заттың септігін білдіретін (балаға кітап беріңіз), жартылай белгісіз затқа арналған септік (біраз су құйыңыз), септік орынды (кружкаға су құйыңыз, тектік аксессуарлар (Люба кесе), аспаптық. аспаптық (қаламмен жазу), тақырыптың дативі (қыздың жағдайы нашар болды). Флексия туралы алғашқы түсініктер стресс астындағы жалғауларды қолдану арқылы қалыптасуы керек. Алдымен бір жағдайдың ең жиі аяқталу парадигмасы қалыптасады, содан кейін келесі жағдайға көшу. Параллельді түрде екі жағдайдан артық емес мағыналарды пысықтаңыз. Көсемшелерді түсіну және қолдану жұмысы бала аяқталуын сенімді түрде қолданатын жағдайлардан басталады. Әуелі ішінде, үстінде, артында, астында, алдында, содан кейін - бастап, арқылы, дейін, о (об), т.б. Уақыт категориясын іс-әрекеттің осы әрекет туралы сөйлеу сәтімен байланысын іс жүзінде көрсету барысында меңгереді. Баладан кейінгі адам категориясы өзін қоғамнан ажырата білу қабілетін дамытады. Алдымен мен, сен, біз, сен, содан кейін - менің, сенікі, сенікі, біздікі, ең соңында - сенікі есімдіктерінің айырмашылығын меңгереді Зат есімнің сын есіммен сандық және регистрлік келісімі жыныс бойынша келісімге қарағанда ертерек пысықталады. Біріншіден, аналогия арқылы үйренуге қолайлы типтік сөз формалары пысықталады. Соңында, морфологиялық мағыналарды білдіретін көп деңгейлі құралдар екпіннің қозғалысына, кезектесуіне және т.б. Дайте определение моторной алалии. Объясните структуру дефекта при моторной алалии. В первую очередь необходимо отметить, что моторная алалия – системное недоразвитие экспрессивной речи центрального органического характера, обусловленное несформированностью языковых операций процесса порождения речевых высказываний при относительной сохранности смысловых и сенсорномоторных операций (определение по Л.С.Волковой). Сторонники «моторных» концепций алалии считают речевую несформированность моторной недостаточностью (Р.Коэн, Г.Гутцман, Р.А.Белова-Девид, И.Н.Трауготт, В.К.Орфинская и др.). Алалией Р.Коэн – родоначальник данной концепции, считал «чаще всего врожденную аномалию» у детей, которые «абсолютно неспособны произнести звуки и слоги», но у которых, по словам автора, как центры головного мозга и координации движений, так и другие органы. Необходимые для развития речи, находятся в нормальном состоянии. Хотя при анализе алалии полагал, что алалия – функциональное нарушение тех центров и путей головного мозга, которые ответственны за состояние речи. Для формирования речи он предлагал комплекс медицинских и педагогических мероприятий, направленный на «растормаживание первых путей», на создание условий для «управления деятельностью головного мозга» и «повышения умственных функций», чтобы таким образом «разбудить» способности говорить моторлық алалия — мағыналық және сенсорлық-қозғалыс операцияларының салыстырмалы түрде сақталуымен сөйлеу сөйлемдерін тудыру процесінің қалыптаспаған тілдік операцияларына байланысты орталық органикалық сипаттағы экспрессивті сөйлеудің жүйелі дамымауы (Л.С. Волкова анықтамасы). Алалияның «моторлы» концепцияларын жақтаушылар сөйлеудің қалыптаспауын қозғалыс жеткіліксіздігі деп есептейді (Р.Коэн, Г.Гутцман, Р.А.Белова-Дэвид, И.Н.Трауготт, В.К. Орфинская және т.б.). Бұл концепцияның негізін салушы Алалия Р.Коэн «дыбыстар мен буындарды мүлде айта алмайтын», бірақ автордың пікірінше, мидың да, үйлестірудің орталықтары да бар балалардағы «көбінесе туа біткен аномалия» деп санайды. қозғалыстардың және басқа органдардың. Сөйлеудің дамуы үшін қажетті заттар қалыпты жағдайда. Дегенмен, алалияны талдай отырып, мен алалия сөйлеу күйіне жауап беретін мидың орталықтары мен жолдарының функционалдық бұзылуы деп ойлады. Проанализируйте неречевую симптоматику при моторной алалии. Неречевая симптоматика моторной алалии. У детей с алалией выявляется несформированность не только речевой деятельности, но и ряда моторных и психических функций. При моторной алалии наблюдается неврологическая симптоматика различной степени выраженности: от стертых проявлений мозговой дисфункции и единичных знаков повреждения центральной нервной системы до выраженных неврологических расстройств (парезы), особенно пирамидной и экстрапирамидной систем. Оральная апраксия, по Н. Н. Трауготт, встречается у 10% детей с алалией. У них отмечается физическая недостаточность, соматическая ослабленность. Выявляется общая моторная неловкость детей, неуклюжесть, дискоординация движений, замедленность или расторможенность движений. Отмечается понижение моторной активности, недостаточная ритмичность, нарушение динамического и статического равновесия (не могут стоять и прыгать на одной ноге, ходить на носках и на пятках, бросать и ловить мяч, ходить по бревну и т. д.). Особенно затруднена мелкая моторика пальцев рук. Имеются данные о преобладании у детей с моторной алалией левшества и амбидекстрии. Одни дети расторможены, импульсивны, хаотичны в деятельности, гиперактивны, другие, наоборот, вялые, заторможенные, инертные, аспонтанные. У детей отмечается недоразвитие многих высших психических функций (памяти, внимания, мышления и др.), особенно на уровне произвольности и осознанности. Алалиясы бар балаларда тек сөйлеу әрекетінің ғана емес, сонымен қатар бірқатар қимыл-қозғалыс және психикалық функциялардың қалыптаспағандығы анықталады. Қозғалтқыш алалия кезінде әртүрлі ауырлықтағы неврологиялық симптомдар байқалады: бас миының дисфункциясының жойылған көріністерінен және орталық жүйке жүйесінің зақымдануының жалғыз белгілерінен ауыр неврологиялық бұзылуларға (парезге), әсіресе пирамидалық және экстрапирамидалық жүйелерге дейін. Ауыз қуысының апраксиясы, Н.Н.Траугот бойынша, алалиямен ауыратын балалардың 10%-да кездеседі. Оларда физикалық жеткіліксіздік, соматикалық әлсіздік болады. Составьте комплекс упражнений на развитие прагматического аспекта лексических знаний (формирование словаря). Соотнесение значений слов с эмоциональными реакциями. Произнесение с адекватной мимикой и интонацией (кислый, горький, довольный). Эмоциональная оценка некоторых слов. Детям предлагается назвать слова грустные, веселые, злые, добрые, грубые, ласковые. Произнесение одного и того же слова с различной интонацией. Например, молодец с выражением похвалы и неодобрения. После этого анализируется изменение значения слова в зависимости от интонации. Словарь для работы подбирается в соответствии с программой. Материал изучается концентрически. В процессе обучения слова закрепляются в разных системах связей (в разных темах). Материал прорабатывается на занятиях с единым сюжетом. Обучение через игровую деятельность и в ходе продуктивной деятельности. Формирование словаря осуществляется вначале в сопровождающей речи, затем – в завершающей, а потом - в предварительной (планирование). Развитие грамматического строя речи. В двух направлениях. Формирование фраз и работа по развитию функций словоизменения и словообразования. Последовательность отработки грамматических конструкций: Существительное + глагол в повелительном наклонении (дай мяч – на мяч). Существительное + глагол в изъявительном наклонении 3 лица единственного и множественного числа. (тетя идет – дети поют). Простое и распространенное двусоставное предложение из 3 – 4 слов. Сначала вводится прямое дополнение, затем определение, далее – косвенное дополнение. Сложные предложения. Сначала формируются бессоюзные, затем – с союзами и в соединительной конструкции. Далее союзы сопоставительно – противительные и разделительные. Негізгі әдіс – аналогияны қолдану, лексикалық мазмұны әртүрлі конструкцияларды қайталап қайталау. Әртүрлі грамматикалық категориялар жаттығады. Жүйелілік – онтогенездегідей баланың практикалық іс-әрекеті үшін өзектілігін ескере отырып. Зат есімнің саны мен регистрі. Етістіктің уақыты, саны және тұлғасы. Бұл категориялар үш сөзден тұратын сөйлемдерге көшкенде ассимиляцияланады. Жағдайлар: номинативті, аккусативті, тектік, септік, ұсынылған, аспаптық. Бірақ С.Н.Цейтлиннің ұсынысы бойынша. Номинативті. Жалғаулық – тура затты, жанама заттың септігін білдіретін (балаға кітап беріңіз), жартылай белгісіз затқа арналған септік (біраз су құйыңыз), септік орынды (кружкаға су құйыңыз, тектік аксессуарлар (Люба кесе), аспаптық. аспаптық (қаламмен жазу), тақырыптың дативі (қыздың жағдайы нашар болды). Флексия туралы алғашқы түсініктер стресс астындағы жалғауларды қолдану арқылы қалыптасуы керек. Алдымен бір жағдайдың ең жиі аяқталу парадигмасы қалыптасады, содан кейін келесі жағдайға көшу. Параллельді түрде екі жағдайдан артық емес мағыналарды пысықтаңыз. Көсемшелерді түсіну және қолдану жұмысы бала аяқталуын сенімді түрде қолданатын жағдайлардан басталады. Әуелі ішінде, үстінде, артында, астында, алдында, содан кейін - бастап, арқылы, дейін, о (об), т.б. Уақыт категориясын іс-әрекеттің осы әрекет туралы сөйлеу сәтімен байланысын іс жүзінде көрсету барысында меңгереді. Баладан кейінгі адам категориясы өзін қоғамнан ажырата білу қабілетін дамытады. Алдымен мен, сен, біз, сен, содан кейін - менің, сенікі, сенікі, біздікі, ең соңында - сенікі есімдіктерінің айырмашылығын меңгереді Зат есімнің сын есіммен сандық және регистрлік келісімі жыныс бойынша келісімге қарағанда ертерек пысықталады. Біріншіден, аналогия арқылы үйренуге қолайлы типтік сөз формалары пысықталады. Соңында, морфологиялық мағыналарды білдіретін көп деңгейлі құралдар екпіннің қозғалысына, кезектесуіне және т.б. |