Педагогика. педагогика хмель (1). Оу ралы жоары оу орындарыны студенттеріне сынылады
 Скачать 0.82 Mb.
|
|
Өзін-өзі бақылауға арналған сұрақтар Ішкі бақылау дегеніміз не? Білім, білік, дағдының сапасы қандай? Оқыту мен тәрбиелеу нәтижелерін бағалаудың негізгі әдістерін атаңыз. Психологиялық бақылау мен диагностика не үшін қажет? Оқу-тәрбие процесінің нәтижелерін есепке алу және бағалау қажеттілігі немен байланысты? Тәрбие жұмысының нәтижелерін есепке алу және бағалау неліктен біртұтас жүйені құруы керек? Бақылаудың қандай түрлерін білесіз? Бақылау реті қандай? Әңгімелесу сұрақтарының негізгі түрлерін көрсетіңіз. 10) Неліктен әңгімелесу алдында сұрақтар тізімін жасау қажет ? Әдебиет Балалардың практикалық психологиясы. М, 2001 ж. Дьяченко М.И., Кандыбович Л.А. Психология: Сөздік-анықтамалық, Минск, 1998 ж. Қазмағамбетов А.Г. Мектеп оқушыларының оқу белсенділігін арттыру құралы ретінде өзін-өзі бағалау және білімді өзара бағалау: Дис. адал. пед. Ғылымдар. Алматы, 1993 ж. Немов Р.С. Психология. М., 1995 ж. Шубин Н.А. Ішкі бақылау. М, 1977 ж. 294 Өзіндік жұмысқа арналған тапсырмалар Әңгімелесу ретін жазыңыз (бақылау ретін негізге алыңыз). Тапсырыс таңдауыңызды негіздеңіз. Оқушылардың белгілі бір пәнге (мысалы, математика) қызығушылығының бақылау картасын жасаңыз. Ол үшін оқуға деген қызығушылықты анықтауға болатын негізгі параметрлерді анықтаңыз , қанша оқушыны және қанша уақыт бақылайтыныңызды болжаңыз, содан кейін карта жасаңыз. Мектеп бағдарламасының бір тақырыбы бойынша жазбаша бақылау жұмысын жасаңыз (мысалы, биологиядан: «Гүлді өсімдіктер» тақырыбына тест ). Сіздің пікіріңізше, мұғалім жұмысын бағалаудың негізгі критерийлерін анықтаңыз. Эссе тақырыптары Тестілеу оқу-тәрбие үрдісі барысында оқушылардың тұлғалық қасиеттерінің дамуын зерттеу әдісі ретінде. Педагогикалық процесте мектепішілік бақылаудың қажеттілігі. Оқушылардың білім, білік, дағдыларын меңгеру деңгейін есепке алу және бағалау әдістері. Тәрбие жұмысының нәтижесін есепке алу және бағалау қажеттілігі Психологиялық бақылау және диагностика тұтас педагогикалық процестің нәтижелерін тексерудің қажетті бөлігі ретінде. Оқыту нәтижелерін есепке алу және бағалау және олардың тұтас педагогикалық процесс жүйесіндегі орны . Өзін-өзі бағалау және өзара бағалау әдістері оқу процесін белсендіру факторларының бірі ретінде. Тәрбие жұмысының нәтижесін бағалау әдістері. 2.16. Педагогикалық технологиялар Мақсаты: педагогикалық технологиялардың ерекшеліктері, түрлері, қызметі туралы білімдерін қалыптастыру. Тапсырмалар: а) Педагогикалық технологиялардың мәнін ашу. б) Дәстүрлі және қазіргі педагогикалық технологиялардың ерекшеліктерімен, түрлерімен таныстыру . в) Педагогикалық технологиялардың қызметін ашу. г) Педагогикалық технологиялардың әдістемелік негіздері туралы түсінік қалыптастыру . 295 Жоспар Технология туралы түсінік. «Теория», «әдіс», «әдістеме», «оқыту технологиясы», «педагогикалық технология» ұғымдарының өзара байланысы. Педагогикалық технологиялардың түрлері. Дәстүрлі оқыту технологиясы. Педагогикалық технологиялардың функциялары. Педагогикалық технологияларды қолданудың әдіснамалық негізі ретінде тұтас педагогикалық процесс теориясы. Негізгі ұғымдар: теория, әдістеме, әдістеме, оқыту технологиясы, педагогикалық технологиялар, педагогикалық процесс, технология түрлері, сабақ, бақылау. Пәнаралық байланыс: философия, әлеуметтану, кибернетика, психология, педагогика тарихы, этнопедагогика, жеке әдістер. Технология туралы түсінік. «Теория», «әдістер» ұғымдарының өзара байланысы. «әдістеме», «оқыту технологиясы**, «педагогикалық технология».Технология ұғымы ғасырымыздың негізгі жалпы ғылыми ұғымдарының бірі болып табылады.Философиялық тұрғыдан технология теория мен ғылымның өзара байланысы тұрғысынан қарастырылады. практика.Мәні жағынан ерекшеленетін теория мен практика әрқашан өзара тығыз байланысты.Осы өзара әрекеттесу сипаты туралы айта отырып, К.Поппер теория мен практиканың бірлігін бұзуға жол берілмейтіндігін көрсетті.Философтар дәлелдегендей, теория адамдардың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған. адамдар, ол қалыптасатын тәжірибеге қызмет етеді, практика барысын бағыттайды, практикалық процестердің барысына тікелей емес, технологиялық әзірлемелер арқылы делдалдық әсер етеді. Арнайы қолданбалы теориялар мен технологиялардың болмауы бөлудің негізгі себептерінің бірі болып табылады. Осыған байланысты қазіргі кезде және педагогика ғылымында технологиялық тәсілдерге қызығушылық артуда.Оқыту сапасын арттыру мақсатында заманауи педагогикалық технологияларды қолдану әрекеттері . өскелең ұрпақты әлеуметтік тәжірибені игеруге дайындау педагогтардың, педагог-практиктердің көпшілігінің оқыту мен тәрбиелеуді процедуралық, жүйелі, тиімдірек ұйымдастыруға деген ұмтылысынан туындайды. технология» түсінігін 1 анықтаудағы тәсілдердің сан алуандығы , олардың сорттарының көптігі, концептуалды негіздері мен сипаттамалары осы құбылыстың мәнін талдауға теориялық және практикалық тұрғыдан тоқталуды қажет етеді. саласына ғана емес, педагогикалық теория мен практикаға да еніп, берік орныққан «технология» ұғымының этимологиясына қысқаша тоқталып өтейік . Технология сөзі грек тілінен аударғанда ( techne - өнер, шеберлік + logos - оқыту) дегенді білдіреді 296 а) өндіріс процесінде шикізаттың, материалдың немесе жартылай фабрикаттардың күйін, қасиеттерін, нысандарын өзгерту, өңдеу, дайындау әдістерінің жиынтығы, мысалы, металл технологиясы, химиялық технология, құрылыс технологиясы ; б) шикізатқа, материалдарға немесе жартылай фабрикаттарға сәйкес өндіріс құралдарымен әсер ету әдістері туралы ғылым . Екі түбірдің бірлігінде қолөнер туралы ілім немесе ғылым, өндіріс процестерін жүргізудің әдістері мен құралдары туралы білімдердің жиынтығын білдіретін сөз жасалады. 40-50-жылдары техникалық оқу құралдарын оқу үрдісіне енгізу басталған кезде «білім беру технологиясы» термині пайда болды, кейінгі жылдары ол «педагогикалық технологиялар» болып өзгертілді. 1950 жылдардың ортасы мен 1960 жылдардың ортасында бұл ұғым еліміздегі және шетелдердегі педагогикалық журнал беттерінде, халықаралық конференциялар материалдарында кеңінен талқыланып, оны түсіндірудің екі бағыты айқындалды. Бірінші бағыт техникалық оқу құралдарымен байланысты болса, екінші бағыт «оқыту технологиясы» деп белгіленді. 1960 жылдары оқытудың технологиялық тәсілі қалыптасты. Оның қалыптасуы бағдарламаланған оқытумен тығыз байланысты, оның негізін салушы американдық психолог Б.Скиннер материалды ассимиляциялауды басқару тиімділігін ақпаратты бөліктермен қамтамасыз ету және оларды басқару үшін жүйелі бағдарлама ретінде құру арқылы арттыруды ұсынған. Бағдарламаланған оқыту идеясының мәні оқу процесінің ерекшеліктері, оның заңдылықтары туралы білімдерін арттыру болып табылады. 1970 жылдары « білім берудің ақпараттық технологиясы» пайда болды, ол компьютерлік бағдарламалық құралдарды қолдану арқылы ақпаратты өңдеудің өзара байланысты процестерінің құрылымы ретінде түсініледі. Біраз уақыттан кейін жоғары білім беру саласында мамандарды дайындаудың перспективалы жүйелерінің бірі аппараттық, бағдарламалық және әдістемелік құралдардың күрделі жиынтығы болып табылатын қашықтықтан оқыту технологиялары болды. 1980 жылдары технология мен компьютерлік жүйелердің дамуына байланысты «педагогикалық технология» және «оқыту технологиясы» ұғымдары оқу процесін ұйымдастыру мен басқару құралдарының, әдістерінің жүйесі ретінде көбірек таныла бастады . Ғылымды қажет ететін технологиялар ғасырында білім беруді технологияландыруға көшу қажеттілігімен келіспеу мүмкін емес, өйткені дәл осы арқылы әрбір баланың дамуына жеке көзқарас, білім беруді саралау, ізгілендіру және демократияландыру жүзеге асырылады. бүкіл білім беру жүйесі жүзеге асырылады. Қазіргі педагогика ғылымындағы педагогикалық процесті технологияландыру оқытушылар мен студенттердің өзін-өзі дамытуға және өзін-өзі жүзеге асыруына бағытталған оқыту мен тәрбиелеуді субъективті негізге көшіретін осындай тәсілдерді іздеумен байланысты. 297 тыңдаушылар. Осыған байланысты мектептің ғана емес, қоғамның да алдында өмірдің негізгі сұрақтары тұр: қиын әлеуметтік-экономикалық жағдайда жас ұрпаққа білім мен тәрбие берудің дұрыс жолын іздеп, тексеру, үйренудің қандай үлгілері бар . Шығармашылықпен жұмыс істейтін мұғалімдердің, әдіскерлердің, психологтардың, педагогтардың көп жылғы педагогикалық ізденістерінің нәтижесінде пайда болған педагогикалық технологиялар осындай сұрақтарға жауап беруге тырысуда . Педагогикалық технологиялар бір орталықтың айналасында айналады. Бұл орталық – бала және олар тұтас шығармашылық тұлғаны дамытуға бағытталған, сонымен қатар оған адамгершілік пен құрмет рухымен сусындаған. Қазіргі уақытта көптеген зерттеушілер жаңа педагогикалық технологияларға терең қызығушылық танытып, білім берудегі технологиялық тәсіл дәстүрліге қарағанда әлдеқайда тиімді деп есептейді. «Білім беру технологиясы», «педагогикалық технология» терминдері ғылыми айналымға енді түсе бастаған салыстырмалы түрде жаңа ұғымдар болғандықтан , әртүрлі зерттеушілер оларды әртүрлі түсіндіреді. Б.Т.Лихачев, В.П.Беспалько, С.Спаульдинг, В.В. Серіков, В.М.Монахов, М.В.Кларин, И.Я.Лернср, П.И. Осы ұғымның анықтамаларына бірнеше мысал келтірейік. В.П.Беспалько педагогикалық технологияны алға қойылған білім беру мақсаттарын ойдағыдай жүзеге асыруға мүмкіндік беретін білім беру мен тәрбиелеудің теориялық негізделген процестерін жаңғыртудың құралдары мен әдістерінің жиынтығы деп анықтайды [1]. В.М.Монахов бұл ұғымның біршама басқаша тұжырымын береді. «Педагогикалық технология, - деп жазады ол, - оқушылар мен мұғалімдерге қолайлы жағдайларды сөзсіз қамтамасыз ете отырып, оқу-тәрбие процесін жобалау, ұйымдастыру және жүргізу үшін жан-жақты ойластырылған бірлескен педагогикалық іс-әрекеттің үлгісі.Технологияның міндеттерін түсіндіре отырып, ол: : «Педагогикалық технологияны жобалаудағы жетекші ұстаным оқушының өзінің белсенділігі болуы керек. Мұнда ең бастысы – білім алуға деген ұмтылыс пен қабілеттіліктің тұжырымдалған ішкі мотивінің болуы» [2]. П.И.Пидкасистый оқыту технологиясының маңызды белгілері «оқу циклінің қайталануы, яғни оны кез келген мұғалімнің қайталау мүмкіндігі » және «кері байланыс, білімді объективті бақылау» деп есептейді. Оқыту технологиясы дидактикадағы бағыт, принциптерді анықтау және оңтайлы жүйелерді әзірлеу, алдын ала анықталған сипаттамалары бар қайталанатын дидактикалық процестерді жобалау үшін ғылыми зерттеу саласы ретінде түсініледі (П.И. Пидкасисти). Технология – іс-әрекетті ұйымдастыру және оны жүзеге асыру құралдарын таңдау ережелері (В.В. Гузеев). Қазіргі заманғы технологиялардың айырмашылығын атап өту 298 бұрынғысынан В.Гузеев былай деп жазады: "Бұрын бір құралдар жиынтығын жасап, оны ұқсас жағдайларда жылдар бойы қолдануға болатын еді. Қазір ұқсас жағдайлардың болуы теріске шығарылады" [3] - деп жазады. Педагогикалық технология – педагогикалық процесті ұйымдастыру мен жүзеге асырудың жобасы (алгоритмі) (Г.Т.Хайруллин) [4]. Педагогикалық технологияларды анықтаудың әртүрлі тәсілдерін талдау олардың көпшілігінің жалпылама түрде берілгенін, мұғалім іс-әрекетінің жеке аспектілеріне байланысты дамығанын және балалардың жеке тұлғасын тұтас қалыптастыруды қарастырмайтынын көрсетеді. Педагогикалық технологияларды зерттеудегі жаңа бағыт адам даралығын дамытудың басымдылығымен, тұлғаның өзін-өзі танытуға бағытталуымен, тұлғаның бірегейлігін дәріптеумен байланысты. Әрбір студент өзінің мақсатына, қажеттіліктеріне және мүдделеріне сәйкес келетін қоғамдық тәжірибені игеруге сәйкес оқу материалына сәйкес қозғалыс траекториясын таңдауға ерікті . Осы позициядан Н.Д.Хмель берген анықтама ең қолайлы болып табылады: педагогикалық технологиялар – бұл теориялық білімді біртұтас педагогикалық процестің қызмет етуін практикалық жүзеге асыруға аударуға арналған бірізді әрекеттердің жиынтығы, ол тұлғаның өзін-өзі дамыту мүмкіндігін қамтамасыз етеді. педагогтар мен студенттердің жеке тұлғасы, оның нәтижелері кезең-кезеңмен өлшенетін және жеке тұлғаның да , ұжымның да даму динамикасын көруге болады [5]. әр оқушының даму тенденциясын ерте анықтауға және болжауға бағытталуы керек . Диагностикалық нәтижелер негізінде педагогикалық процестің әрбір сегментінде процесс құрастырылады. Осылайша, кері байланыс ақпаратын алу диагностиканы болжаумен байланыстыратын үздіксіз процеске айналады. Ғылымдағы бұл процесс мониторинг деп аталады, ағылшын тілінен аударғанда «үздіксіз мониторинг» дегенді білдіреді. Педагогикалық мониторинг педагогикалық процесті үздіксіз және ұзақ мерзімді бақылау және басқару арқылы мұғалім мен оқушыларды қажетті ақпаратпен қамтамасыз етеді . теория, әдістеме, әдістеме, технология, педагогикалық технология сияқты ұғымдарды түсінуде жиі кездесетін алшақтықтар болғандықтан, кейбір бастапқы ұғымдарды жан-жақты зерттеуді, түсінуді қажет етеді. Тәжірибеде кейде технология ұғымы оқытуды ұйымдастырудың «әдістемесі» немесе «формасы» ұғымдарының синонимі ретінде қолданылады. Ал педагогикалық технологиялардың көпшілігі оқыту үрдісіне негізделгендіктен , осы позициядан осы ұғымдарды нақтылауға қысқаша тоқталған жөн . Ең жалпы түрінде теория кез келгенін сипаттайтын принциптер, заңдар, категориялар, ұғымдар, ұғымдар жүйесі ретінде қарастырылады 299 салыстырмалы біртекті, интегралдық құбылыс немесе оның элементтерінің, функцияларының жиынтығы . Өздеріңіз білетіндей, теория өздігінен ештеңені өзгерте алмайды, бірақ адамның практикалық әрекеттерінің реттеушісі ретінде әрекет етеді, ол теорияны шындыққа айналдыратын практикалық күш пен энергияны қолдануы керек адамдардың санасымен қабылданған кезде ғана материалға айналады . Демек, теория өзара байланысты тұжырымдар мен дәлелдемелер жүйесі болып табылады және берілген пәндік аймақтың құбылыстарын түсіндіру мен болжау әдістерін қамтиды , зерттелетін объектінің терең байланыстарын өзінің барлық тұтастығы мен нақтылығымен көрсетеді. оқыту теориясы - оқыту процесінің заңдылықтары мен заңдылықтарын зерттейтін, оқытудың міндеттері мен мазмұнын ашатын , оқытуды ұйымдастырудың принциптерін, әдістері мен формаларын сипаттайтын педагогиканың құрамдас бөлігі. Педагогикада оқыту теориясы «дидактика» ұғымының синонимі ретінде қолданылады. Дидактиканың іргелі дамуын алғаш Я.А.Коменский жүргізді [6]. Негіздеу, оған енгізілген ережелерді дәлелдеу теория үшін міндетті: негіздеу болмаса, теория да болмайды. Кез келген теорияның түпкі мақсаты – тәжірибеде жүзеге асу. Әдіс кең мағынада бір нәрсеге апаратын жол, оның кез келген нысанындағы субъект әрекетінің тәсілі ретінде анықталады. Кез келген ғылыми әдіс белгілі бір теория негізінде әзірленеді, осылайша оның қажетті алғы шарты ретінде әрекет етеді. Әдістің негізгі қызметі – әрекетті реттеу және бағдарлау. Оқыту әдістері педагогикада педагогикалық процеске қатысушылардың бірлескен іс-әрекетін ұйымдастыру жолдары ретінде анықталады [қараңыз. 2.12]. «Әдістеме» ұғымы адамның іс-әрекетіне қарамастан оқыту мен тәрбиелеудің әдістері мен тәсілдерінің жиынтығын қолдану тәртібін білдіреді. Оқыту әдістемесі - бұл пәнді оқытудың ғылыми негізделген әдістерінің, ережелерінің, тәсілдерінің жүйесі, бұл оқыту теориясының қолданылуы. Мысалы, «интеграл» ұғымын қалыптастыру әдістемесі математикалық ұғымдарды қалыптастыру теориясының талаптары мен «интегралдық» ұғымының өзіндік ерекшеліктерін ескере отырып жасалған. Осылайша, әдістердің мақсаты теориялық позицияларды нақты құбылыстар жазықтығына аудару болып табылады. Теориядан, әдістерден және әдістерден айырмашылығы, оқыту технологиялары оқу процесінің барлық тәуелділіктерін ұйымдастырушылық тұрғыдан ретке келтіруге, оның кезеңдерін құруға, оларды жүзеге асыру шарттарын көрсетуге, студенттердің мүмкіндіктерімен байланыстыруға арналған. Сондықтан оқыту технологиясы диагностикалық белгіленген оқу мақсаттарына қол жеткізуге арналған құралдар жинағы болып табылады, жүйелі және 300 оқу үрдісін тәжірибеде дәйекті түрде енгізу . Г.Ж. Саранцев, пәнді оқыту теориясы осы пәнді оқытудың әдістемелік жүйесінің қызмет ету заңдылықтарын ашады , әдістеме олардың қолданбалысын құрастырады, ал технология осы жүйенің моделін жүзеге асыру жолдарын әзірлейді . Бұл тәсілмен технологиялардың рөлі мақсаттарды диагностикалауға және жағдайларды анықтауға (әдістер, формалар. Құралдар, тәуелділіктер), яғни көзделген мақсаттарға жететін процесті жобалауға дейін төмендейді. Осылайша, технология теория мен әдістемені жоққа шығармайды, ол соларға негізделген және оның тиімділігі олардың даму деңгейіне байланысты. Педагогикалық технология қажетті қасиеттері бар өнімді алуға мүмкіндік беретін әдістер мен процестердің жиынтығы мен тізбегі ретінде қарастырылады және оның барлық алуан түрлі көріністерінде педагогикалық процеске қатысушылардың белсенді қызметін білдіреді . Кез келген педагогикалық технологияның негізгі элементі соңғы нәтижені егжей-тегжейлі анықтау және оған жетудің дұрыстығын бақылау болып табылады. Анықтамаларды салыстыру теория, әдіс, әдістеме, оқыту технологиясы, педагогикалық технология ұғымдарының дербестігін және сонымен бірге олардың өзара байланысын, оқу процесін сипаттау үшін бірін-бірі толықтыруды көрсетеді. Технологияларда процедуралық, сандық және есеп айырысу компоненттері көбірек ұсынылған. Әдістерде мақсаттылық, мазмұндық, сапалық және вариативті-индикативтік жағы бар. Педагогикалық технологияның оқыту әдістерінен оның қайталанатындығымен, нәтиженің тұрақтылығымен ерекшеленеді (А.М. Кушнир) [7]. Оқыту әдістемесі оқыту мен тәрбиелеудің сан алуан әдістерін қамтиды, бірақ оларды белгілі бір логикалық тізбекке біріктірмейді. Ал технология әрқашан белгілі бір алгоритмді, логиканы, техникалар ретін қамтиды. білім алушылардың нақты жай-күйі туралы түсініксіз түсінікпен бағдарламалар талаптарымен көрсетілген оқу мақсаттарының жалпыланған, анық емес және белгісіз сипаттамасымен сипатталады . Басқаша айтқанда, педагогикалық технологиялар оқушылардың жеке тұлғасын дамыту құралы болып табылады және педагогикалық процестің мәнді сипаттамаларын көрсетеді деп айта аламыз. Ғылыми-негізделген технология – бұл теория мен оқыту әдістемесінің мұғалім мен оқушылардың іс-әрекетіне проекциясы. Теория деңгейінде оқыту әдісін сипаттау жеткілікті болса, технология деңгейінде оның барлық құрамдастарын ашып көрсету қажет. Технология техникаға қарағанда кеңірек. Әдістеме білім беру технологияларын пайдалану элементтеріне негізделген. Педагогикалық технология оқытуға, тәрбиелеуге, дамытуға, өзін-өзі жүзеге асыруға, 301 субъект-субъектінің өзара әрекеті арқылы педагогикалық процеске қатысушылардың өзін-өзі танытуы. Оқыту әдістемесі мұғалімнің эмпирикалық тәжірибесіне негізделеді, оның шеберлігіне, оның шеберлігіне жақынырақ. Технология – «қаңқа», ал техника – оның «қабығы». Осы орайда В.Зайцевтің пікірі қызығушылық тудырады: "Педагогикалық технология әдістемемен бірдей емес. Бұл ұғым кеңірек." Ол педагогикалық технологияның 4 құрамдас бөлігі бар деп есептейді: нәтижелі ерекшелікті бағалау, диагностика (негізгі факторды таңдау ретінде), әдістеме (диагностика нәтижелерін ескере отырып құрастырылған) және оқытуды интенсификациялау құралдары. Педагогикалық технологиялардың түрлері. Бүгінгі таңда оқу орындарының жұмысының теориясы мен тәжірибесінде әртүрлі педагогикалық технологиялардың көптеген нұсқалары қолданылады. Қолда бар технологиялардың кең арсеналы белгілі бір жүйелеу мен жіктеуді талап етті. Бұл мәселемен А.Я.Савельев, В.Безрукова, Г.Ю.Ксензова, Г.К.Селевко, В.В.Юдин және т.б. Қазіргі уақытта қолда бар технологиялар екі үлкен түрге бөлінеді: өндірістік (өндірістік) және әлеуметтік, олар мақсатты бағдарларына қарай топтастырылған ішкі жүйелерге бөлінеді . Өнеркәсіптік технологиялар алдын ала белгіленген параметрлері бар материалды өндірумен және өңдеумен байланысты. Ал әлеуметтік технологиялардың объектісі – адам. Көрнекі қабылдау үшін технологиялардың түрлерін және олардың ішкі жүйелерін суретте көрсетілгендей схемалық түрде көрсетуге болады (1-сурет). Қазіргі уақытта түсінікті болу үшін макротехнологиялар және микротехнологиялар бөлінеді. Көптеген авторлар макротехнологияларды педагогикалық процестің дамуы мен стратегиясын анықтайтын ұжымдық шығармашылық іс-әрекет, ынтымақтастық, дамыта оқыту, тұтас педагогикалық процесті жүзеге асыру технологиясы және т.б. Педагогикалық әрекеттестіктің нақты әдістері, тактикасы ретінде қарастырылатын микротехнологияларға ойын технологиялары, дауларды, баспасөз конференцияларын өткізу технологиялары және т.б. Сонымен қатар, кейбір ғалымдар (Д.Г. Левитес т.б.) педагогикалық оқыту технологияларын пәнге бағытталған және оқушыға бағытталған деп бөлуді ұсынады [8]. В.С.Безрукова [9] барлық белгілі педагогикалық технологияларды тудыратын идеяларына қарай төрт топқа тұқым қуалайды: 1) танымдық процесті қатаң бақылау технологиялары (модульдік оқыту технологиясы, В.Ф.Шаталовтың, П.М.Эрдниевтің технологиялары, М.И.Махмұтовтың проблемалық оқытуы, Л.В.Занков бойынша оқыту, В.В.Давыдов, Д.Б.Эльконин бойынша оқыту, компьютер- негізделген ақпараттық технологиялар, Блумның «мақсаттар таксономиясы», Д.Ховардтың «ертеңгі мектептер» және т.б.); 302 «еркін білім беру» идеясын басшылыққа алатын технологиялар (Ш.А.Амонашвилидің гуманистік-тұлғалық тәрбиесі, Вальдорф педагогикасы, «Л.Н.Толстой мектебі», «отбасылық мектеп» және т.б.); «Мектептің жойылу теориясы» (Батыста «мектепті декулизациялау» идеясы ретінде) негізінде қалыптастырылған, яғни мектепті оның реттеуімен сынау идеяларына негізделген технологиялар. және білім беру мазмұнын, күн мен жыл режимін, мұғалім мен директордың билігін және т.б. формализациялау .d. (концентрленген оқыту, суға бату, парк технологиясы, қашықтықтан оқыту, мәдениеттер диалогы мектебі, көркемдік педагогика технологиясы және т.б.); адамның потенциалды когнитивтік мүмкіндіктерін (ұсыныс, ұйқыдағы оқыту, биоритмология негізінде оқыту, гипнозды оқыту, медитация, автотренинг және т.б.) босату мақсатында оған нейропсихикалық әсер ету идеяларына негізделген технологиялар топтары . технологиялар Өндіріс технологтары Әлеуметтік-тұлғалық технологиялар 
Әлеуметтік – педагогикалық Күтілетін нәтижелер; қоғамның трансформациясы Психо- ло1о- дагогикалық емес Күтілетін нәтижелер: Тұлғаның өзгеруі Технология түрлері (Н.Д. Хмель) Г.К.Селевко [10] педагогикалық технологиялардың өзіндік классификациясын ұсынады: а) Педагогикалық қатынастарды ізгілендіру мен демократияландыруға негізделген технологиялар (ынтымақтастық педагогикасы, Ш.А.Амонашвилидің гуманистік-тұлғалық технологиясы, тұлғаны қалыптастыратын пән ретінде әдебиетті оқыту жүйесі, Е.Н.Ильина, т.б.). б) Оқушылардың іс-әрекетін белсендіру мен қарқындатуға негізделген технологиялар (ойын технологиясы, проблемалық оқыту, оқыту технологиясы). 303 В.Ф.Шаталовтың тірек сигналдары негізінде, Е.И.Пассованың коммуникативті оқыту және т.б.). в) Оқыту процесін ұйымдастыру мен басқарудың тиімділігіне негізделген технологиялар (бағдарламаланған оқыту, деңгейлеп саралап оқыту технологиялары (В.В.Фирсов, Н.П. Гузик), оқытуды даралау технологиялары (А.С.Границкая, Инге Унт, В.Д. Шадриков), келешегі бар оқытуды пайдалана отырып . түсіндірме бақылауы бар анықтамалық схемалар (С.Н. Лысенкова), топтық және ұжымдық оқыту әдістері (И.Д. Ривин, В.К. Дьяченко); компьютерлік (ақпараттық) технологиялар және т.б.). г) Оқу материалын әдістемелік жетілдіруге және дидактикалық қайта құруға негізделген технологиялар (П.М.Эрдниевтің дидактикалық бірліктерін кеңейту, В.С.Библер мен С.Ю.Тарасованың «Мәдениеттер диалогы» технологиясы және т.б.). д) Бала дамуының табиғи процестеріне негізделген халық педагогикасының әдістерін қолданатын табиғи ; Л.Н.Толстой бойынша білім, А.Кушнир бойынша сауат ашу, М.Монтессоридің өзін-өзі дамыту технологиясы, т.б. е) Балама: Р.Штайнердің Вальдорф педагогикасы, С.Френеттің еркін еңбек технологиясы, т.б. ж) Кешенді технологиялар: өзін - өзі анықтау мектебі А.М. Педагогикалық технологиялардың жоғарыда аталған барлық анықтамалары мен әртүрлі түсіндірмелерін талдай отырып, біз қысқаша қорытынды жасауға болады, бұл барлық технологиялардың айрықша белгілері: оқытудың мақсаттарын, микромақсаттарын нақты бекіту; табыс нәтижелеріне назар аудару; оқыту және тәрбиелеу субъектілері қызметінің сатылы құрылымы; аралық және соңғы нәтижелерді бағалау, бақылау; төзімділік және тәжірибенің қайталануы. Сонымен, қол жетімді технологияларды классификациялау тәсілдеріне жоғарыда шолу жасау қатып қалған нәрсе емес, қазіргі заманғы технологиялардың әртүрлілігінде бағдар ретінде қызмет етеді және кеңейтуге, байытуға, тармақтауға бейім. Дәстүрлі оқыту технологиясы. Оқытудың дәстүрлі технологиясы, ең алдымен, 17 ғасырда қалыптасып , дүние жүзі мектептерінде әлі де басым болып отырған білім беруді сыныптық-сабақтық ұйымдастыруды білдіреді. Оқытудың дәстүрлі технологиясының концептуалды негізі – сонау YL-де тұжырымдалған педагогика принциптері. Коменский [6]: ғылыми сипат, табиғатқа сәйкестік, жүйелілік, жүйелілік, қолжетімділік, күш, сана, көрнекілік, теорияның байланысы 304 тыңдаушылардың жас және жеке ерекшеліктерін ескере отырып, тәжірибе. Сынып-сабақ жүйесі білім беру мен тәрбиелеу процесін ұйымдастыруды жетілдіру қажеттілігіне байланысты пайда болды . | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||