Тэорыя для фак пач ад. Тэорыя літаратуры
 Скачать 0.93 Mb.
|
Паняцце гуманізмуПаняцце “гуманізм” было ўведзена ва ўжытак вучонымі ХІХ ст. Яго паходжанне ад лац. humanitas (прырода чалавека, духоўная культура) і humanus (чалавечы), і абазначае ідэалогію, накіраваную да чалавека. У эпоху Сярэднявечча бытавала рэлігійная і феадальная ідэалогія. У філасофіі панавала схаластыка (ілжэнавука, якая адарвана ад жыцця). Сярэдневяковы накірунак думкі прыніжала ролю чалавека ў прыродзе, у якасці найвышэйшага ідэалу прадстаўляла Бога. Царква ўкараняла страх перад Богам, заклікала да пакорнасці, пераконвала ў бездапаможнасці чалавека. Гуманісты пачалі разглядаць чалавека інакш, прыўзнялі яго ролю і яго самога, і ролю яго розуму і творчых здольнасцей. У эпоху Адраджэння намеціўся адыход ад феадальна-царкоўнай ідэалогіі, з’явіліся ідэі высокай годнасці чалавека, як свабоднага творцы зямнога шчасця. Ідэі сталі вызначальнымі ў развіцці культуры ў цэлым, паўплывалі на развіццё мастацтва, літаратуры, музыкі, навукі, адбіліся ў палітыцы. Гуманізм – гэта светапогляд свецкага характару. Развіццё гуманізму пачынаецца ў ХІУ ст. у творчасці гуманістаў Дантэ, Бакачча, Петраркі. У ХУІ ст. працэс развіцця новага светабачання запавольваецца ў сувязі з ўздзеяннем феадальна-каталіцкай рэакцыі. Яму на змену прыходзіць Рэфармацыя. Асноўныя рысы Для літаратуры Адраджэння характэрны ўжо названыя гуманістычныя ідэалы.
6. Гэта эпоха звязана з фарміраваннем ранняга рэалізму, які так і быў названы “рэалізм Адраджэння” (або рэнесансавы), у адрозненне ад больш позніх этапаў, асветніцкага, крытычнага, сацыялістычнага. 7. Для рэалізму Адраджэння характэрна маштабнасць вобразаў (Гамлет, кароль Лір), паэтызацыя вобраза, здольнасць да вялікага пачуцця і адначасова высокі напал трагічнага канфлікту (“Рамэо і Джульета”), які адлюстроўвае сутыкненне чалавека з варожымі яму сіламі. 8. Для літаратуры эпохі Адраджэння характэрны розныя жанры. Але пэўныя літаратурныя формы мелі перавагу. Найбольш папулярным быў жанр навелы, які так і называецца навелай Адраджэння. У паэзіі найбольш характэрнай формай становіцца санет (Петрарка, Шэкспір). Вялікае развіццё набывае драматургія. Найбольш выбітнымі драматургамі Адраджэння з’яўляюцца Лопэ дэ Вега ў Іспаніі і Шэкспір ў Англіі. Шырока распаўсюджана публіцыстыка і філасофская проза. У Італіі Джардана Бруна стварае свае новыя канцэпцыі. У Англіі Томас Ман выказвае ідэі ўтапічнага камунізму ў кнізе “Утопія”. Шырока вядомыя такія аўтары, як Мішэль дэ Мантэнь (“Доследы”) і Эразм Ратэрдамскі (“Пахвала глупству”). У ліку пісьменнікаў таго часу былі і каранаваныя асобы. Вершы піша італьянец герцаг Ларэнца Медзічы, а Маргарыта Наварская, сястра Францыі Францыска І, вядомая як аўтар зборніка “Гептамерон”.
У развіцці культуры Рэнесансу вылучаюць тры перыяды: Ранні Рэнесанс (Петрарка, Бакачча, Альберці); Высокі Рэнесанс (Леанарда да Вінчы, Мікеланджэла, Рафаэль, Франсуа Рабле); Позні Рэнесанс (Шэкспір, Сервантэс).
У рамане Сервантэса побач з развянчаннем сярэдневяковага рыцарства чуецца ўжо і горкая іронія ў сувязі з няспраўджанасцю рэнесансных гуманістычных ідэалаў. Рэнесанснае ўяўленне пра цэласнасць свету, вера ва ўласную мэтазгоднасць чалавечай прыроды разбураецца і знікае. Каментарый І.Волкаў літаратуры антычнасці, ранняга і позняга сярэднявечча называе ўніверсальнымі мастацкімі сістэмамі. Пытанне № 40 Барока як літаратурны напрамак Барока – літаратурны і агульнамастацкі напрамак. Яго яшчэ называюць стыль. Зарадзіўся ў Італіі і Іспаніі ў сяр. ХVІ ст. У еўрапейскіх літаратурах існаваў у ХVІІ–ХVІІІ ст. Этымалогія тэрміна да канца не вызначана. 1. Жамчужына няправільнай формы. 2.Ад лац. “baroco”– разнавіднасць сілагізма, які вызначаецца асаблівай складанасцю і мудрагелістасцю. Тэрмін “барока” ўзнік у ХVІІІ ст. дзякуючы класіцыстам, якія бачылі ў ім цалкам негатыўную з’яву. |