Терапия Артериальная гипертензия. Терапия Артериальная гипертензия
 Скачать 1.21 Mb.
|
|
* Теофиллин per os * Эуфиллин 2,4% 10 мл в/і * Вентолин небулайзер арқылы *+ Преднизолон в/в і доз. 30-60 мг * Адреналин 0,1% 0,5-1 мл в/і ! 55 жасар К. Науқас қиын түсетін қақырықты жөтелге, физикалық жүктеме кезінде дамитын ентігуге шағымданды. 20 жыл бойы бронх-өкпе патологиясымен ауырады. Обьективті: қатаң тыныс, барлық өкпе алаңдарында құрғақ ызыңдаушы сырылдар, дем шығаруы ұзарған.Төменде берілген аңғарымдардың қайсысы нақтырақ? * пневмония * бронх демікпесі * бронхоэктаз ауруы * созылмалы іріңді бронхит *+ созылмалы обструктивты бронхит ! Өмірге ең қауіпті пневмонияның аскынуы: * абцесс * плеврит * миокардит * перикардит *+ инфекциялық –токсикалық шок. ! Клиникалық және бактериологиялық тексеруде пневмококкты деп танылатын, жүре пайда болған пневмонияның емінде қай топ антибиотиктерді таңдайсыз: * тетрациклиндер * фторхинолондар *+ пенициллиндер немесе или макролидтер * карбапенемдер * аминогликозидтер ! Патоген анықталғанға дейін жүре пайда болған пневмонияның эмпирикалық терапиясында қай антибиоткты таңдаған жөн: * тетрациклин * стрептомицин *+ эритромицин * цефалоспарин * гентамицин ! Микоплазмамен шақырылған пневмонияға тағайындаған жөн: * Гентамицин *+ азитромицин * пенициллин * 3 ұрпақтағы цефалоспориндер * бисептол ! Жүре пайда болған пневмонияның қауіп-қатер факторлары: * Жасы,жынысы *+ алкоголизм, шылым шегу * Созылмалы бронхит * ЖМҚБ(жедел ми қанайналымы бұзылысы) * Ревматоидты артрит ! Пневмонияның заманауи жіктелуінің принциптері *+ этиологиясы бойынша * патогенезі бойынша * клинико-морфологиялық сипаттамасы бойынша * таралуы және ұзақтығы бойынша * ауырлығы бойынша ! Пневмония диагнозы қойылады,егер: *+ Рентгенограммада жаңа инфильтрат анықталады немесе бұрынғының өршуі, қызба, лейкоцитоз,қақырық * Қызба, лейкопения, тромбоцитопения * Рентгенограммада жаңа инфильтрат анықталады, арықтау, анемия * Арықтау, анемия ! Ауруханадан тыс пневмонияның эмпирикалық антибактериялық терапиясына барлығы жатады,біреуінен басқасы: * пенициллин * амоксиклав *+ гентамицин * цефалоспориндердің I-II ұрпағы * эритромицин ! Аурудың жедел басталуы, қызба,жиі ауыр жөтел. Өкпедегі бәсең перкуторлы және аускультативті белгілермен қатар,айқын үдемелі ентігу қай пневмонияға тән: * сегментарлы пневмония * крупозды пневмония * ошақты-жабыспалы пневмонии *+ интерстициалды пневмония * ошақты пневмонии ! Балалардағы жедел пневмонияның өкпеден тыс асқынуларына барлығы жатады,біреуінен басқасы: * ТШҚҰ синдром *+ жедел тыныс жеткіліксіздігі * жедел бүйрек жеткіліксіздігі * инфекциялық-токсикалық шок * жедел жүрек қантамыр жеткіліксіздігі ! Балалардағы жедел пневмонияның өкпелік асқынуларына барлығы жатады,біреуінен басқасы: * синпневмониялық плеврит * өкпе абсцессі * пиопневмоторакс *+ респираторлы дистресс-синдром * метапевмониялық плеврит ! Балалардағы бронхиальды обструкцияның ауыр түрінде ең жиі асқынудың түрі болып табылады: *+ ателектаз * пиоторакс * абсцесс * фибринозды плеврит * ауалы қуыс (булла) ! Пневмония емінің жалпы принциптеріне барлығы кіреді,біреуінен басқасы * этиотропты терапия * патогенездік терапия * симптоматикалық терапия *+ физиотерапия * витаминотерапия ! Бронх демікпесін емдеуде, төменде берілген дәрілік затты ұзақ қабылдағанда, ауыр жанама әсерлер шақырады: * ингаляциялық кортикостероидтар * кромогликат натрия *+ пероральды жүйелі кортикостероидтар * кетотифен * бета -2- адреномиметиктер ! Созылмалы бронхит – бұл: * бронхтардың жайылмалы қайтымсыз қабынуы * бронхтардың үдемелі қайтымсыз ошақты қабынуы * терминальды бронхиолалардың үдемелі қайтымсыз қабынуы * бронхтардың диффузды қайтымды қабынуы * 1-3 тізімдегі бронхтардың үдемелі ошақты қабынуы ! Балалардағы созылмалы бронхиттің дамуында экзогенді факторға жатады біреуінен басқасы: *+ пассивті шылым шегу * қайталамалы респираторлы инфекциялар * ауа бассейнінің ластануы * тұрмыс жағдайының қолайсыздығы * климаттық ! Созылмалы бронхиттің бастапқы сатысында қақырықтың бөлінуі тән: * тәулік бойы *+ таңертең * күндізгі уақытта * кешкі уақытта * түнде ! Созылмалы бронхит кезінде қабыну процесінің дамуында маңызды : *+ стафилококк пен клебсиелла * стрептококк пен моракселла * пневмококк пен гемофильді таяқша * Фридлендер таяқшасы және парагрипп вирусы * көкірің таяқшасы мен ішек таяқшасы ! Созылмалы бронхиттің клиникалық белгілеріне барлығы жатады,біреуінен басқасы: * 3ай және одан да көп уақыт бойы көп мөлшердегі қақырықты жөтел * 3ай және одан да көп уақыт бойы өкпеде сырылдарлың болуы * 1-2 ай бойы көп мөлшердегі қақырықты жөтел * үдемелі ентігу *+ суық және ыоғалды ау райында жағдайының нашарлауы ! Балалардағы бронх демікпесінің еміндегі негізгі принциптерге барлығы жатады,біреуінен басқасы: * антибактериальды ем * ұстамалы кезеңді басу * себеп-салдарлық аллергенмен байланысты жою *+ базисты (қабынуға қарсы) ем * аллерген-спецификалық иммунотерапия ! Ауыр бронх демікпесін емдеуде таңдалатын препарат: * натрий кромогликаты - интал * натрий недокромил - тайлед * ингаляциялық глюкокортикостероидтар *+ пероралды (жүйелі) глюкокортикостероидтар * АСИТ (аллергоспецификалық иммунотерапия) ! Балалардағы жедел тыныс жеткіліксіздігінің клиникалық белгілеріне барлығы жатады,біреуінен басқасы: *+ әлсіздік, тітіркенгіштік, тырысулар * периоральды цианоз, * ентігу, тахипноэ, мұрын қанаттарының үрленуі * мұрынмен демалудың бұзылуы және жиі жөтел * тахикардия ! Балалардағы жедел тыныс жеткіліксіздігінің ем шаралар жиынтығы нам барлығы кіреді,біреуінен басқасы: * тыныс жолдары өткізгіштігінің жақсы болуы * оксигенотерапия * қышқыл-сілтілік тепе-теңдіктің бұзылыстарын жою * тіндік тынысты,микроциркуляцияны жақсарту *+ қақырық түсіретін заттар мен вибрациялық массаж ! Пневмонияның ауыр түрлерін емдеу үшін барлығы жатады,біреуінен басқасы: * бактериалды инфекцияны басу * тыныс жеткіліксіздігін жою * гипертемияны басу *+ жүрек-қантамыр бұзылыстарымен күресу * токсикозды жою ! Балалардағы пневмонияның дамуында маңызды рөл атқарады,біреуінен басқасы * қоздырғыш вируленттілігі * суықтауы * бронхөкпе жүйесінің иммунды резистенттілігінің бұзылуы * жалпы иммунитеттің төмендеуі *+ ЖРВИ мен ауырып өткенде ! Пневмонияның ауырлық дәрежесінің көрсеткішіне барлық клинико-лабораторлы белгілер жатады,біреуінен басқасы: * токсикоз деңгейі * тыныс жеткіліксіздігінің деңгейі * құрғақ және ылғалды сырылдардың көп болуы, жиі жөтел * солға жылжыған нейтрофилді лейкоцитоз, ЭТЖ 20 мм/сағ асады *+ жүрек қантамыр бұзылыстарының айқын болуы ! Пневмонияның болжам диагнозын қою үшін міндетті түрдегі клиникалық белгі жатады,біреуінен : * дене қызуының 3 күн бойы 38,5 тен жоғары болуы * улану * тыныс жеткіліксіздігі * ылғалды майда көпіршікті сырылдар *+ перкуторлы дыбыстың ошақты қысқаруы ! Ерте жастағы балалардағы тұрақты,қайталамалы бронхообструктивті синдром аурудың бар екендігін көрсетеді: *+ бронх демікпесі * бронхтардың туа пайда болған ақауы * өкпе поликистозы * созылмалы ларинготрахеобронхит * созылмалы пневмония ! Қарым-қатынастың неше сатысы бар: * 2 * 5 * 4 * 10 * 6 * 74 ! Кіші өндіріс орындарында жұмыс жасайтын адамдарға амбулаторлы-емханалық көмекті қанндай мекемеоер жүргізеді: * Диспансер *+ Емхана * Әйелдер кеңесі * Фельдшерлік денсаулық пункттары * Дәрігерлік амбулатрория ! Науқас адамдарға жүргізетін қазіргі диспансеризация мақсаты: *+ Олардың денсаулығын сақтау және нығайту * Физикалық және психикалық дамуын нығайту * Еңбек және тұрмыс жағдайын нығайту * Аурудың басталуымен дамуын ескерту * Дерттік үрдістің бастапқы кезін ескерту ! Диспансерлік бақылауға алынатын адамдарды таңдауда қолданатын негізгі екі ұстаным: *+ Әлеуметтік және медициналық * Әлеуметтік және қаржылық * Қоғамдық және медициналық * физиологиялық және медициналық * Қаржылық және медициналық ! Өткізудің арнайы профилактикалық бөлімдері қайда орналасқан: * Диспансеризацияны ауруханада * Диагностикалық бөлімшеде *+ Емханада, медико-санитарлық бөлімде * Бокстарда * Өнеркәсіпте ! Қандай алдын-алу шаралары сау және созылмалы аурулары бар науқастарда алдын ала жүргізіледі: *+ Біріншілік және екіншілік * Төртіншілік * Үшіншілік * Екіншілік * Біріншілік ! Алдын алудың қай түрінде созылмалы және асқынған аурулары бар адамдарда алдын ала жүргізіледі: * Екіншілік * Біріншілік *+ Үшіншілік * Төртіншілік * жүргізілмейді ! Міндетті цитологиялық тексеру қай жастан бастап жүргізіледі: * 14жастан * 15жастан * 16жастан * 13жастан *+ 18жастан ! Екпе жасау алдын алудың қай түріне жатады: *+ Біріншілік * Үшіншілік * Төртіншілік * Жүргізілмейді * Екіншілік ! Организмде дамыған аурудың асқынуын болдырмау және өмір сүр ұзақтығын арттыру алдын алудың қай түріне жатады: * Біріншілік *+ Үшіншілік * Біріншілік және екіншілік * жатпайды * Екіншілік және үшіншілік ! Ерте жастағы баларда бранхиттің дамуына әкелетін этиологиалық факторларға төмендегілер жатады,мынадан басқа: * вирусты -бактериальды инфекция * жанұйада ерте жастағы балалардың болуы * жанұйа мұшелерінде созылмалы инфекциялық аурулардың болуы *+ пассивті шылым шегу * иммунитеттің төмендеуі ! Бранхиттың дамуында келесі этиологиалық факторлардың ішіндегі маңыздысы, біреуінен басқа. * грипп вирусі *+ РС вирус * кандида * микоплазма * хламидофилла ! Жедел (қарапайым) бронхитте рентгеннологияалық белгілер тән: *+ өкпенің медиальді бөліктеріндегі өкпе суретінің күшеюі * қабырға аралықтардың кеңеюі * екі өкпеде ошақтық көленкелер * медиальді және латеральді зоналарда қан тамырлық суреттің күшеюі * өкпенің керілуі ! Жедел бронхиттің жиі кездесетін клиникалық белгілерін көрсетіңіз: * нейротоксикоз синдромы; *+ жөтел; * ентігу; * тыныс алудың ұзаруы; * қораптық перкуторлы дыбыс. ! Бронхиальды демікпеге төменде келтірілген симтомдардың барлығы тән біреуінен басқа: * ентігу тыныс шығарудың қиындауымен«экспираторлы бөлігімен» *+ шеткі фалангтардың деформациясы «сағат әйнегі »түрінде * ұстаманың соңында мөлдір ,әйнек тәрізді қақырықтың бөлінуі * жайылған ,құрғақ ысқырықты сырылдар * құрғақ жабыспалы жөтел,ентігудің қосарлануымен ! Бронхиальді демікпенің ұзақ емінде төменде көрсетілген препараттардың қайсысы жанама әсер туындатады: * ингаляциялық кортикостероидтар * кромогликат натрия *+ пероральды жүйелі кортикостероидтар * кетотифен * бета -2- адреномиметиктер ! Балалардағы созылмалы бронхиттің экзогенді факторларынның әсері жатады,біреуінен басқа;: *+ пассивті шылым шегу * қайталамалы респираторлы инфекции * бассейн суының ластануы * тұрмыс жағдайының төмендігі * климаттық ! Созылмалы бронхиттің бастапқы сатысына тән қақырықтың бөлінуі: * тәулікбойы *+ таңертен * күндіз * кешке * түнде ! Балалардағы бронхиальды демікпенің емінің негізіне мыналар жатады,біреуінен басқа: *+ антибактериальды терапия * ұстама кезеңін басу * себеп-салдарлық аллергенмен қатынасты жою * базистік (қабынуға қарсы) терапия * аллерген-спецификалық иммунотерапия ! Ауыр броонхиальды демікпенің таңдамалы препараты: * кромогликат натрия - интал * недокромил натрия - тайлед *+ ингаляциялық глюкокортикостероидтар * ауыз арқылы (жүйелік) глюкокортикостероидтар * АСИТ (аллергоспецифиялық иммунотерапия ! Ерте жастағы балаларда тұрақты қайталамалы бронхообструктивті синдромның болуы.Төменде көрсетілген аурулардың біреуінің болуын дәлелдейді; *+ бронхиальді демікпе * тума бронх дамуының ауытқуы * өкпенің поликистозы * созылмалы өкпенің ларинготрахеобронхит * созылмалы пневмония ! Бронхиальды демікпенің негізгі белгісі болып табылады: *+ тұрақты бронхообструктивті синдром * қайтымды тұншығу ұстамалары ысқырықты сырылмен * тұрақты ылғалды жөтел * шеткі фалангтардың деформациясы«сағат әйнегі тәрізді» * физикалық дамудың тежелуі ! Брохиальді демікпеде бета-адреномиметиктерді қолдану барысында әсері болмаған жағдайда .Қай ем түрі тиімдірек? * эуфиллин в/в 2,4% ерітінді * ровамицин б/і * ингаляциялық кортикостероидтар (пульмикорт) *+ ауыз арқылы кортикостероидтар (преднизолон) * муколитиктер (бромгексин, флуимуцил) ішке ! Ауыр бронхиальды астманың негізінде төменде келтірілген морфологиялық белгілердің біреуі жатады: *+бронх қабырғасының бұлшықеттерінің гипертрофиясы * жыпылықтаушы эпителидің жойылуы * бокал тәрізді жасушалардың гипертрофиясы * бронхтардың спазмы * шырыштың гиперсекрециясы ! Балаларда брохиальды астманың пайда болуына әсер ететін факторлар,біреуінен басқа: * балаларда атопияның болуы * бронхтардың гиперреактивтілігі * жанұясында аллергиялық аурулардың болуы * жиі респираторлық вирусты инфекциялардың болуы *+ Ig A транзиторлы жетіспеушілігі ! Бронхиттің диагностикалық критерилеріне жатады,біреуінен басқа; * фебрильді қалтырау *+ айқын улану белгілері * қатаң тыныс * әртүрлі калиберлі ылғалды сырылдар * құрғақ сырылдар. ! Бронхиальды астманың қауіп-қатер тобына жататын негігзі фактор: * респираторлық инфекция * психоэмоциональды физикалық жүктеме * тұқымқуалаушылық фактор * метеосезімталдықтың жоғарлауы *+ аллергендердің әсері ! Созылмалы бронхиттің нақты диагностикалық әдісінің бірі болып: * физикальды зерттеулер *+ кеуде торының рентгенографиясы * қақырық цитологиясы * бронхоскопия бронх шырышынан бактериальды жағынды алу * компьютерлік томография ! Науқасты тұмаумен ауруханаға жатқызғаннан кейін соңғы зарарсыздандыру жүргізілмейді, себебі * Себебі, тұмауға қарсы белсенді түрде иммунизациялау жүргізеді * Себебі, шұғыл түрде алдын-алу мақсатында оксалин жақпасын қолданады *+ Себебі, тұмау вирусының ультракүлгін сәулесіне сезімталдығы төмен * Себебі, аурушылдық деңгейі халықтың арнайыланған иммунитетіне байланысты * Себебі, тұмау вирусына енжар иммунизация жүргізіледі ! Дене температурасының көтерілуі, уыттану, катаралды белгілер, фаpинготонзиллит, конъюнктивит, микрополиаденит, гепатолиеналды синдром түріндегі катаралды белгілермен жүретін симптомдар жиынтығы тән: * Энтеpовиpусты жұқпаларға * Жұқпалық мононуклеозға * Күлге * Менингококкты жұқпаларға, назофаpингитке *+ Аденовиpусты жұқпаларға ! Бала, 7 жаста ауруханаға дене температурасы 390С дейін көтерілуіне және жұтыну барысындағы ауру сезіміне шағымданып түсті. Қарап тексергенде: тері жабындыларының табиғи қатпарлары ашық қызарған, құрғақ, қолдың бүгілген бетінде және санның ішкі бетінде майда нүктелі бөртпелер анықталды. Ауызжұтқыншақта айқын, шектелген қызарулар, бадамша бездің лакуналарында сары түсті жабындылар бар, оңай алынады. Жалпы қан талдамасында – эритроциттер - 3,6 * 1012/л, Нв - 120 г/л, ТК-0,9, лейкоциттер-12,5*109/л, э - 1%, п - 6%, с - 76%, л - 13%, м - 4%, ЭТЖ - 22 мм/сағ. Сіздің аңғарамыңыз: * қызылша, атипиялық түрі *+ жәншау, типтік түрі, орташа ауырлық дәрежесі * жәншау, орташа ауырлық дәрежесі, жедел ағымы * энтеровирусты жұқпа, экзантема, орташа ауырлық дәрежесі * қызылша, типтік түрі, орташа ауырлық дәрежесі ! Бала, 1 жаста, салмағы 10 кг. Аңғарым: Тұмау, типтік түрі, уытты түрі, ауыр дәрежеде, асқынуы – нейротоксикоз ІІ дәрежесі. 15 % маннит ертіндісін дене салмағына есептеңіз * 150 мл * 20 мл * 200 мл *+ 70 мл * 220 мл ! Шағымдары: бас ауруына, мұрыннан іріңді бөліністер, мұрын арқылы тыныс алудың қиындауы. Алдыңғы риноскопияда мұрын қуысы қызарған, мұрын жолдары тарылған, жоғарғы мұрын жолында ірің. Зақымдалған қойнауды анықтаңыз: * негізгі және маңдай қойнауы * маңдай, жоғарғы жақ қойнаулары *+ торлы лабиринттің негізгі және артқы жасушалары * жоғарғы жақ қойнаулары, торлы лабиринттің алдыңғы жасушалары * негізгі және жоғарғы жақ қойнауы ! 4 жастағы балада кенеттен мұрынмен тыныс алу қиындаған. Анасының айтуы бойынша бала аузымен дем алады, түнде нашар ұйықтайды, ұйықтаған кезде айғайлайды, жиі респираторлы аурулармен ауырады, пневмониямен ауырған. Бала бозғылт, бас сүйегінің бет бөлігі вертикалды бағытта ұлғайған. Артқы риноскопияда анықталды: хоананың 2/3 бөлігін жауып тұрған қызғылт түсті, бөлікті түзілімдер, Сіздің аңғарымыңыз: * Созылмалы ринит, консервативті ем * Аденоидтар І дәреже, хирургиялық ем * Созылмалы ринит, хирургиялық ем *+ Созылмалы синусит, хирургиялық ем * Аденоидтар IІ дәреже, хирургиялық ем ! Науқас, бастың маңдай бөлігіндегі ауру сезімі, дене температурасы 38°С ге дейін көтерілуіне, қабағының ісінуіне, мұрынмен тыныс алудың бұзылуына, мұрыннан іріңнің ағуына шағымданып келді. Риноскопияда анықталды: раковинаның ісінуі, толақандылық, ортаңғы мұрын қуысында ірің анықталды. Аурудың түрі және салдарлық асқынулар болуы мүмкін: * Жедел ринит, ортаңғы отит * ЖРА тұмау, синусит * Мұрынның сыздауығы, басішілік асқынулар *+ Фронтит, орбиталды асынулар * Мұрынның қалқасының абсцессі, сепсис ! Науқас К., 55 жаста қиын шығарылатын қақырықпен жүретін жөтелге , физикалық жүктеме кезіндегі ентігуге шағымданды. 20 жыл бойы бронх - өкпелік дерттермен ауырады. Обьективті: қатаң тыныс, өкпенің барлық алаңдарында құрғақ, ызыңды сырылдар, тыныс шығару ұзарған. Көрсетілгендердің ішінде мүмкін болатын аңғарым: * Пневмония * Бронхиалды демікпе * Бронхоэктазды ауру * Созылмалы іріңді бронхит *+ Созылмалы обструктивті бронхит ! Науқас студент, бастың маңдай бөлігіндегі және көздегі ауру сезіміне, жөтелге шағымданды. Жедел ауырды, дене температурасы 39,50 С дейін көтеріледі, миалгия, әлсіздік пайда болды. Топта мұрыны бітіп жүрген, жөтелі бар студенттер бар. Қарап тексергенде анықталды: жалпы жағдайы орташа ауырлықта, бет терісі қызарған, көз алмасының тамырларының иньекциясы, конъюнктивит. Терісі ылғалды. Везикулярлы тыныс, минутына 18 рет, құрғақ жөтел. Мұрын - жұтқыншақты қарап тексергенде анықталды: шырышты қабаттың айқын гиперемиясы, жұмсақ таңдайы ісінген, бадамша бездің басым бөлігінде түйіршіктелген. Көрсетілген емнің қайсысы тиімдірек болады: *+ Ремантадин * Ампициллин * Ацикловир * Оксалин жақпасы * Левофлоксацин ! Науқас маңдайдың сол бөлігіндегі және оң жақ бетіндегі ауру сезіміне, бастың ауырлығына, мұрыннан іріңді бөліністерге шағымданды. Объективті: риноскопияда анықталды: мұрынның сол бөлігінің шырышты қабатының гиперемиясы, инфильтрациясы, ортаңғы мұрын қуысында іріңді бөліністер. Пальпация барысында сол жақ жоғарғы жақ қойнауында және қас үстілік аумақта ауру сезімі анықталды. Рентгенограммада: мұрынның қосымша қойнауларындағы сол жақ гаймор және маңдай қойнауларыда көлеңкеленулер анықталды. Төменде көрсетілген аңғарымдардың мүмкін болатын түрі: * Жедел ринит * Каверноздық қойнаудың тромбозы, риногенді сепсис * Созылмалы гипертрофиялық ринит * Созылмалы атрофиялық ринофарингит *+ Сол жақтық гемисинуит ! 4 жастағы бала екі күн бұрын бала бақшаға жедел вирусты ауруға байланысты бармады. Түнде кенеттен оянды, мазасыз, аунайды, тынысы шуылмен, айқын инспираторлы ентігу, дауысы қатты. Баланы жеткізген балалар ауруханасының қабылдау бөлімінде тура емес ларингоскопия жасау мүмкін болмады. Төменде келтірілген аңғарымдардың мүмкін болатын түрі *+ Жедел қатпарастылық ларингит * Кеңірдекастылық абсцесс * Созылмалы гипертрофиялық ларингит * Жедел катаралды ларингит * Кеңірдектің аллергиялық ісінуі ! 25 жастағы науқас басының ауру сезіміне, дене температурасының 38С дейін көтерілуіне, жұтынған кездегі тамақтағы ауру сезіміне шағымданды. Ауырғанына 2 күн болды, ауруын суықтаумен байланыстырады. Мезофарингоскопия: жұтқыншақтың шырышты қабаты ісінген, бадамша бездері қызарған, лакунаның тесігі ісінген, ақшыл-сары түсті жабындылармен қапталған, жақасты лимфа түйіндері ұлғайған. Төменде көрсетілген аңғарымдардың мүмкін болатын түрі. *+ Лакунарны баспа * Фолликулярлы баспа * Катаралды баспа * Жаралы-үлдірлі * Жұтқыншақтың күлі ! 15 жастағы науқас 200,0 мл иісі жағымсыз, шырышты-іріңді қақаырық бөлінетін жөтелге, қан түкіруге, дене температурасының 38,2С көтерілуіне, ентігуге, шаршағыштыққа шағымданып келді. Бала күнінде бронхит жиі қайталанатынын және іріңді қақарықпен жүретін жөтел болатынын айтты. Соңғы 5 жыл ішінде жыл сайын асқынатынын көрсетті. Мүмкін болатын аңағрым * Бронхоэктазды ауру * Өкпенің қатерлі өспесі * Өкпенің созылмалы абсцесі *+ Созылмалы бронхит * Өкпенің поликистозы ! 5 жастағы баланың анамнезінде жылына 3 рет қайталанатын бронхит. Ауруының 3 күні, дене температурасы 380С, құрғақ жөтел, жауырынаралық аймақта өкпе дыбысы қысқарған, аускультацияда құрғақ сырылдар, рентгенограммада өкпе түбінің суреті күшейген. Төменде көрсетілген аңғарымдардың мүмкін болатын түрі *+ Қайталанбалы бронхи * Жедел қарапайым бронхит * Созылмалы бронхит * Созылмалы пневмония * Бронхиолит ! Бронхиолит кезіндегі жағдайының ауырлығы негізделген: * Жүрек жеткіліксіздігімен *+ Тыныс жеткіліксіздігімен * Уыттанумен * Ішектік синдроммен * Жүйкелік уыттанумен ! 1,5 жастағы бала. Жиі суық тиіп ауырады. 5 айында синусит, 7 айында отит. Артық дене салмағына ие. Клиникалық түрін анықтаңыз * Соматикалық *+ Оториноларингологиялық * Инфанатилді * Аралас * Вегетативті ! 6 айлық бала. ЖРВИ ауырған науқаспен қарым-қатынаста болған. Қарап тексергенде: жалпы жағдайы орташа ауырлықта, есі айқын. Бала мазасыз. Мазасызданғанда, минутына 60 рет оқтын-оқтын инспираторлы ентігу байқалады, ұстамалы түрде үріп жөтеледі. Тыныштық жағдайда дененің бөліктерінде тартылулар жоқ. Даусы қарлыққан. Жіктелуге сәйкес аңғарым *+ ЖРВИ, ларинготрахеит I дәрежедегі стеноз * ЖРВИ, ларинготрахеит II дәрежедегі стеноз * ЖРВИ, ларинготрахеит III дәрежедегі стеноз * ЖРВИ, ларинготрахеит IV дәрежедегі стеноз * ЖРВИ, ларинготрахеит V дәрежедегі стеноз ! 5 жастағы ұл бала. Ұстамалы жөтелге, ысқырықты тынысқа, ентігуге шағымданды. 5 айынан бастап атопиялық дерматитпен сырқаттанады. Бала бақшаға барғаннан кейін (2жасынан бастап), ЖРВИ жиі ауыратын (жылына 6-8 рет) болды. 3 жасында ұстамалы түрде сальбутамолдың ингаляциясымен тоқталатын тыныстың жетіспеушілігі болған. Кейіннен цитрустық тағамдарды қолданғаннан кейін ұстамалар айына 3-4 рет қайталанған. Анасының экземасы бар. Осы аталғандардың інішде қандай триггер балалардағы нақты аурудың асқынуында маңызды орын алады. * Физикалық жүктеме * Ауа-райы жағдайының өзгеруі * Психоэмоционалды жүктеме *+ Респираторлы-вирустық жұқпалар * Ауаның тез иістендіретін заттармен ластануы ! 25 жастағы ер адам, жедел түрде ауырды, басының маңдай бөлігіндегі және көзіндегі ауру сезімі, бұлшықеттерінің, буындарының және сүйектеріндегі қақсаулар, мұрынның бітелуі, дене температурасы 39 оC дейін көтерілуі мазалайды. Қарап тексергенде бетінің ісінуі, қызаруы, көзінің тамырларының инъекциясы, мұрынның бітелуі, құрғақ жөтел, тахикардия байқалды. Қортынды жасаңыз: * Қызылша * ЖРВИ *+ Тұмау * Парагрипп; * Баспа ! 37 жастағы ер адам, алдыңғы күні ішкен суық сүтке байланысты пайда болған жөтелге, даусының қарлығуына, дене температурасының көтерілуіне шағымданды. Жалпы жағдайы қанағаттанарлық. Қарап тексергенде: кеңірдектің шырышты қабаттары ісінген, дауыс байламдары қалыңдаған, қызарған, фонация кезінде олардың арасында саңылау қалады. Тыныс бос. Мүмкін болатын аңғарымды анықтаңыз: * Жедел трахеит * Жедел фарингит *+ Жедел ларингит * Жедел бронхит * Баспа ! 1 жастағы бала дене температурасының 39,2 дейін көтерілуімен және селкілдеуік-дірілдеуік тырыспамен жедел түрде ауырды. Тырыспадан соң 30 минуттан кейін түсті, жалпы жағдайы ауыр, дене температурасы 390 С, бетінің, аяқ-қолының бұлшықеттерінің тартылуы анықталды. Терісі бозғылт, ерні көгерген, ауыз-жұтқыншақтың жайылмалы түрде қызарғаны анықталды. Өкпесінде – тынысы қатаң, сырылы жоқ. Тыныс алу жиілігі миутына 50 рет. Жүрек үні қалыпты, пульсы минутына 148 рет. Іші жұмсақ, бауыры +1 см, көкбауыры ұлғаймаған. үлкен және кіші дәреті қалыпты. Менингиалды белгілері жоқ. Сіздің аңғарымыңыз: * Менингит *+ ЖРВИ. Нейротоксикоз * Полиомиелит, понтинді түрі * Спазмофилия * Қояншық ауруы ! Науқаста жоғарғы тыныс жолдарының айқын катары, гранулезды фарингит, көздің шырышты қабатының зақымдалуы (фолликулярлы конъюнктивит), ұзақ қызба, басының ауру сезімі, температуралық реакция 1 - 2 апта бойы толқынды түрде ұсталып тұр, мойын лимфа түйіндерінің, бауырдың ұлғаюы анықталды. Төменде келтірілген аденовирусты жұқпалардың қандай клиникалық түріне мына клиникалық көріністер тән: * Тонзиллофарингит * Мезентериалды лимфаденит * Пневмония * Жоғарғы тыныс жолдарының катары *+ Фарингоконъюнктивалды қызба ! Балада 6 ай бойы шырышты – іріңді қақырықтың бөлінуімен жүретін жөтел мазалайды. Науқасты төменде келтірілген тексерулердің қайсы түрін қолдануға болады: *+ Бронхоскопия * Ангиография * Томография * Бронхография * Өкпе қабының пункциясы ! Қан түзу бойынша анемияның жіктелуі * Регенераторлы, арегенераторлы * Микроцитарлы, макроцитарлы, мегалоцитарлы *+ Нормобластық, мегалобластық * Нормохромды, гипохромды, гиперхромды * Тұқымқуалайтын. жүре пайда болатын ! Шеткі қанда мегалобластармен мегалоциттер пайда болады * Эритроциттердің уыттық гемолизінде *+ В12 витамин тапшылықты анемияда * Қан кетуде * Сүйек кемігінің аплазиясында * Гемоглобинопатияларда ! Темір тапшылықты анемия сипатталады * Гемоглобиннің концентрациясының артуымен * Гемотокриттің төменгі маңызымен *+ Түстік көрсеткішімен және сақина тәріздес эритроциттердің болуымен * Макроцитозға бейім * Дрепаноциттердің пайда болуымен ! 56 жастағы ер адам кенеттен пайда болатын әлсіздікке, шаршағыштыққа шағымданып келді. Объективті: тері жабындыларының бозаруы, бауыр мен көкбауыр ұлғаймаған. Жалпы қан талданымында 3,9х109/л, Нb 59 г/л, ТК 0,45; анизоцитоз, пойкилоцитоз. Аңғарымды растау үшін қосымша қандай тексерулер жүргізу тиімді болады * Кумбс сынамасы * Шиллинг сынамасы *+ Сарысулық темір * Қанның бос гемоглобині * А2 гемоглобиннің фракциясын анықтаңыз ! Темір тапшылықты анемияға тән * эритроцитер 1,2´1012, Нв 50 г/л * ТК 0,6 * ТК 1,2 * Шеткі қанда Жолли денешіктерімен эритроциттер * Дрепаноциттер ! В12-фолий қышқылы тапшылықты анемиясының патогенезінің көрсетілмеген тізбегін анықтаңыз: В12 витамин тапшылығы ® метилкобаламиннің түзілуінің ¯ ® тетрагидрофолий қышқылының түзілуінің бұзылуы ® ? ®эритроциттердің бөлінуі мен жетілуі үрдісінің төмендеуі * Май қышқылдарының түзілуінің бұзылуы * Миелиннің түзілуінің бұзылуы *+ ДНҚ түзілуінің бұзылуы * Дезоксиаденозилкобаламиннің түзілуінің бұзылуы * Янтар қышқылының түзілуінің бұзылуы ! В12 витамин тапшылықты анемияның жетіспеген тізбегін көрсетіңіз: В12 тапшылығы → 5–дезоксиаденозилкобаламиннің тапшылығы → май қышқылдарының түзілуінің бұзылуы → миелиннің түзілуінің бұзылуы → жұлынның артқы және бүйір мүйіздерінің дегенерациясы → ? *+ фуникулярлы миелоз * анемия * тромбоцитопения * лейкопения * тырыспалар ! Темір тапшылықты анемия кезінде темірдің тапшылығы тіндерде көрінеді: * ісінудің дамуымен * булимиямен *+ шаштың түсуімен, тырнақтың сынғыштығымен * қысқыштардың межеқуатының артуымен * фуникулярлы миелоздың дамуымен ! В12 витамин– фолий қышқыл тапшылықты анемияға тән: * Эритроциттердің гипохромиясы *+ Мегалоциттердің пайда болуымен * Нейтрофилді лейкоцитоз * Микроциттердің пайда болуымен * Тромбоцитбен ! Темір тапшылықты анемияның патогенезінің жетіспеген тізбегін көрсетіңіз: Қанның сарысуында темірдің мөлшерінің төмендеуі → қордағы темір қорының азаюы → құрамында темірі бар ферменттердің белсенділігінің төмендеуі → ? → шаштың түсуі, тырнақтың сынғыштығы, терінің құрғақтығы және т.б. *+ тіндік гипоксия * гемдік гипоксия * гипоксемия * гиповолемия * гиперкапния ! Жүктілікің бастапқы мерзімінде фолий қышқылын тағайындау неге негізделген *+ Иа, ұрықта жүйке түтікшесінің даму ақауларының алдын алады * Жоқ, ол тератогенді әсер көрсетеді * Иа, ол тыныштандырғыш әсер көрсетеді * Жоқ, ол қан ұюға қарсы әсер көрсетеді * Иа, ұрықтың құрсақішілік дамуының тежелуінің алдын алады ! Қабылдауда 58 жастағы науқас. Ұзақ уақыт бойы асқазан және ішектің созылмалы ауруларымен сырқаттанады. ЖҚТ: Нв - 73 г/л, ТК – 1,6, Эр. - 2,8х1012/л, макроцитоз. Қандай ем тағайындау керек: * Хеферол 350 мг 2 р/күніне * Эр-массаны құю керек 250 мл * Фенюльсті 150 мг 2 р/күніне қабылдау *+ Цианокобаламиннің 500 мкг 2 р/күніне инъекциясы * Аскорбин қышқылы 50 мг 3 р/күніне қабылдау ! Тоқ ішектің дивертикулезбен ауыратын 37 жастағы науқасты тексергенде анықталды эритроциттер 3х1012/л, Нb 130 г/л, макроцитоз, Жолли денешіктері, ретикулоциттер 1%, лейкоцитоздар 3,0х109 /л, тромбоциттер 160000, сарысулық темір 20 мкмоль/л. Төменде көрсетілген препараттардың қайсысын тағайындаған дұрыс * Фолий қышқылы * Цианкобаламиннің препараттары *+ Темір препараттары * Пиридоксиннің препараттары * Глюкокортикостероидты препараттар ! Витамин В 12 витамин тапшылықты анемия кезінде жүйке жүйесінің қызметінің бұзылуы байланысты: * Метилкобаламиннің тапшылғы * 5-дезоксиаденозилкобаламиннің тапшылығы * Тимидинмонофосфаттың тапшылығ * Фолий қышқылының тапшылығы *+ Тетрагидрофолий қышқылының түзілуінің бұзылуы ! 38 жастағы гипохромды микроцитарлы анемиясы бар науқас.Анамнезінен: 5 жыл бойы созылмалы энтеритпен ауырады. Рer os тағайындалған ранферон жүрек айнуды, құсуды және эпигастрий аймағындағы жағымсыз сезімді шақырды. Осы науқасты емдеу тактикасы * Ранферонның мөлшерін азаюту * Эритроцитарлық массаны құю *+ Темір препараттарын тағайындау * Еміне церукал қосу керек * Басқа темір препараттырын per os тағайындау ! 25 жастағы науқас айқын циркулаторлық гипоксиялық синдроммен жүретін эпигастралды аумақтағы ауру сезіміне байланысты келді. Анамнезінде-асқазанның ойық жара ауруы. Тері жабындылары-бозғылт. Жалпы қан талданымы - Нв – 85 г/л, Э – 3,8х 1012/л, ТК – 0,8, тромбоциттер – 165,0х109/л, ретикулоциттер – 0,5 %. билирубин – 15 мкмоль/л, сарысулық темір – 4,5 ммоль/л. Грегерсен реакциясы оң. Сіздің алдын-ала қойған аңғарымыңыз: * Апластикалық анемия * Гемолитикалық анемия * Жедел постгеморрагиялық анемия *+ Темір тапшылықты анемия * B12-тапшылықты анемия ! 50 жастағы ер адам, 3 жыл бұрын асқазанның резекциясын басынан өткерген. Отадан кейін гемоглобиннің мөлшері 135 г/л құрайды. Осы жыл ішінде жалпы жағдайы нашарлады, күрт әлсіздік,көздің қаратуы пайда болды. Жалпы қан талданымында: эритроциттер 3,0х1012/л, гемоглобин 63 г/л, түстік көрсеткіш 0,62; лейкоциттер 3,7х109/л, ЭТЖ 13 мм/сағ, анизоцитоз, микроцитоз. Сарысулық темір - 6,3 мкм/л. Қандай көрсеткіштердің төмендеуі осы жағдайдың себебі болып табылады: *+ Цианкобаламинаннің * Тромбоциттердің * Аскорбин қышқылының * Фолий қышқылының * Темірдің (II) ! Қабылдауда 47 жастағы науқас, әлсіздікке және жүректің қағуына шағымданып келді. Наркодиспансерде созылмалы алкоголизмге байланысты Д есепте тұрады. Қарап тексергенде: дене салмағы төмен, қолының дірілі анықталды. АҚ 145/95 мм.с.б.б., ЖСЖ минутына 96 рет, ЖҚТ: Нв- 72 г/л, эритроциттер 2,1∙1012/л, ТК-1,2, лейкоциттер - 3,2∙109/л, тромбоциттер- 138∙109/л. Анемияның даму себебін анықтаңыз: * Темірдің тапшылығы * Глютеннің тапшылығы * Эритропоэтиннің тапшылығы *+ Фолий қышқылының тапщылығы * Гастромукопротеиннің тапшылығы ! Денсаулық мектебі денсаулық сақтау ұйымында ұйымдастырылады *+ Біріншілік санитарлық медициналық көмек көрсететін ұйым * Стационарлық көмек көрсететін ұйым * Зертханалық-диагностикалық көмек көрсеттетін ұйым * Арнайыланған көмек көрсететін ұйым * Жоғары мамандандырылған көмек көрсететін ұйым ! Еңбекке жарамсыздықты растайтын құжат аталады *+ Еңекке жарамсыздық парағы * Еңбеккежарамсыздық парағы * Кеңес беруші комиссияның анықтамасы * Клиникалық сараптамалық анықтама * МӘСК анықтамасы: ! Емдеу-алдын алу ұйымында (ЕАҰ) уақытша еңбекке жарамсыздық сараптамасының жағдайын бақылайды *+ Бас дәрігер, оның орынбасары және бөлімнің жетекшісі * Учаскелік дәрігерлер және медбикелермен * Менеджер мен бас дәрігердің орынбасарымен * Жалпы тәжірибелік дәрігер және аға медбикелермен * Учаскелік терапевтер және жалпы тәжірибелік дәрігерлермен ! Жүктілікпен босануға байланысты еңбекке жарамсыздық парағы қай уақыт аралығына беріледі: *+ 30 аптадан бастап босануға дейінгі 70 күнтізбелік күн және босанғаннан кейін 56 күн (асқынбаған жағдай кезінде) * аптадан бастап босануға дейінгі 60 күнтізбелік күн және босанғаннан кейін 40 күн (асқынбаған жағдай кезінде) * аптадан бастап босануға дейінгі 30 күнтізбелік күн және босанғаннан кейін 36 күн (асқынбаған жағдай кезінде) * аптадан бастап босануға дейінгі 70 күнтізбелік күн және босанғаннан кейін 70 күн (асқынбаған жағдай кезінде) * 28 аптадан бастап босануға дейінгі 60 күнтізбелік күн және босанғаннан кейін 56 күн (асқынбаған жағдай кезінде) ! Төменде көрсетілген қандай ауру мүгедектің I тобына жатады: * Аяқтардың және 1 қолдың айқын парезі *+ Қолдың салдануы, афазия * Айқын гемипарез * Екі қолдың немесе екі аяқтың айқын парезі * Екі қолдың айқын парезі ! Төменде көрсетілген қандай ауру мүгедектің III тобына жатады *+ Бір өкпенің болмауы * Екі көздің көрмеуі * Екі балтырдың культясы * Екі жақтық коксартроз ( III-IV дәреже ) * Екі тізе буынының эндопротездеуден кейінгі жағдай ! Төменде көрсетілген қандай ауру мүгедектің II тобына жатады *+ Екі жақтық коксартроз ( III-IV дәреже ) * Екі жақтық кереңдік * Бір көздің болмауы * Гипофизарлық нанизм (бойы 150 см төмен ) * Иықтың жалған буыны ! Мүгедектің I тобын берудің себебі болып табылады: *+ III дәрежедегі өзіне өзі қызмет көрсете алмау * II дәрежедегі өзіне өзі қызмет көрсете алмау * Дәрежедегі еңбекке қабілеттілігінің шектелуі * II дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі * I дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі ! Мүгедектің II тобын берудің себебі болып табылады: * III дәрежедегі өзіне өзі қызмет көрсете алмау *+ II дәрежедегі өзіне өзі қызмет көрсете алмау * Дәрежедегі еңбекке қабілеттілігінің шектелуі * II дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі * I дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі ! Мүгедектің III тобын берудің себебі болып табылады: *+ I дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі * III дәрежедегі өзіне өзі қызмет көрсете алмау * II дәрежедегі өзіне өзі қызмет көрсете алмау * II дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі * I дәрежедегі өздігінен жеке қозғалудың шектелуі ! «Денсаулық мектебі» науқастардың тобындағы саны артпау керек * 2-4 адам * 6-8 адам *+ 8-10 адам * 10-12 адам * 12-14 адам ! Уақытша еңбеккежарамсыздықты сараптаудың негізгі мақсаты болып табылады: * Физикалық тұлғаның еңбекке жарамсыздығын нақты бекіту және ауру барысында еңбек міндеттерінен орындаудан уақытша босату * Физикалық тұлғаның еңбекке жарамсыздығын нақты бекіту және еңбек міндеттерінен орындаудан уақытша босату * Физикалық тұлғаның еңбекке жарамсыздығын нақты бекіту және ауру барысындаеңбек міндеттерінен орындаудан тұрақты түрде босату * Физикалық тұлғаның еңбекке жарамсыздығын бекіту және ауру барысында еңбек міндеттерінен орындаудан босату * Физикалық тұлғаның еңбекке жарамсыздығын нақты бекіту ! Уақытша еңбекке жарамсыздық сараптамасын өткізу тәртібі, сонымен қатар парағымен анықтамасын беру тәртібін орнатады: *+ Қазақстан Республикасының Үкіметі * Денсаулықсақтау ұйымының басшысы * Сараптамалық комиссия төрағасы * Арнайы ұйымдар * Денсаулықсақтау министрлігінің өкілі ! 47 жастағы ер адам автобус жүргізушісі. Дәрігерді үйіне шақырды. Шағымдары: жөтел, дене температурасының 38°С дейін көтерілуі кеуде қуысындағы тыныс алғаннан кейінгі ауру сезімі Ауырғанына 3 күн болды, суықтағаннан кейін дамыды. Аускультацияда– ылғалды сырылдар, перкуссияда – перкуторлық дыбыстың тұйықталуы. Ауруханасыртылық пневмония деген аңғарым қойылды. Қосымша аурулары жоқ. Көп қабатты үйде тұрады,жұбайы-үй шаруасындағы адам *+ Стационарды үйге ұйымдастыру * күндізгі стационарға жіберу * стационарға жіберу * процедуралық кабинетке жіберу * физиоемге жіберу ! Ауруханадан тыс пневмонияға күдіктенгенде амбулаторлы жағдайда қандай минимум диагностикалық зерттеу қажет? *+ Анамнез жинау, физикалық тексеру, жалпы қан анализі, кеуде клеткасының екі проекцияда рентгенографиясы * Анамнез жинау, физикалық тексеру, жалпы қан анализі, кеуде клеткасының екі проекцияда рентгенографиясы, жалпы зәр анализі * Анамнез жинау, физикалық тексеру, жалпы қан анализі, кеуде клеткасының екі проекцияда рентгенографиясы, қақырықты зерттеу * Анамнез жинау, физикалық тексеру, жалпы қан анализі, кеуде клеткасының екі проекцияда рентгенографиясы, бронхоскопия * Анамнез жинау, физикалық тексеру, жалпы қан анализі ! Кімнің эпидемиологиялық бағдары клиникалық тәжірибеге клиникалық зерттеулер қорытындыларын бағалауға және енгізуге негіз болады * Дж. Глэнвилл бағдары * К. Лефебр бағдары *+ А. Кокранбағдары * С. Малроу бағдары * Д.Саккет бағдары ! «Дәлелдерге негізделген медицина» («Еvidence-based medicine») түсінігі қандай университеттің ғылымдары ұсынған *+ Мак Мастер университеті (Торонто, Канада) * Д. Вашингтон университеті (США) * Д.Левинг университеті (Израиль) * Сорбонна университеті (Франция) * Нью-Мексика университеті (США) ! «Дәлелді медицинаға» дұрыс анықтама беріңіз *+ «нақты зерттеу мәліметтерін науқас қажеттіліктеріне сай клиникалық тәжірибеге енгізу» * «нақты клиникаға дейінгі зерттеу мәліметтерін клиникалық тәжірибеге енгізу» * «медицинаның басты мамандарының пікірлерін клиникалық тәжірибеде қолдану» * «дәрігердің жеке тәжірибесін ескере отырып, дәрілік заттарды ұтымды қолдану» * «негізгі ДЗ таңдауға бағытталған ақпаратты-әдістемелік доктрина» ! «Нақты зерттеу мәліметтерін науқас қажеттіліктеріне сай клиникалық тәжірибеге интеграциялау» анықтамасы қайда жатады * фармакоэпидемиологияға * фармакоэкономикға *+ дәлелді медицинаға * клиникалық фармакологияға * клиникалық эпидемиология ! Дәлелді медицинаны енгізуге мүмкін болған ақпаратты жағдайды көрсетіңдер * денсаулық сақтау мекемелеріне бөлінетін қаржының жеткіліксіздігі *+ медициналық журналдар мен публикациялардың санының көбеюі * науқастың өз денсаулығы жайлы ақпарат алуына құқығы * медициналық көмекті қызмет ретінде қарау * дәрігердің емдеу қызметіне денсаулық сақтау мекемесінің администрациясы жағынан, білім беру мекемелерінен, фармацевтикалық фирмалар өкілдерінен қысым көрсетілуі мүмкін ! Дәлелді медицина (ДМ) жақтастарының аргументін көрсет * ДМ жаңалық емес , тек атауы ғана жаңа * ДМ тек дәлелдерге ғана негізделген және клиницистің өз пікірінің мәнін төмендетеді *+ ДМ бұл үрдістің тек бөлігі болу керек: қабылданатын шешімдер жеке тәжірибе мен науқас қалауы және қол жетерлік дәлелдерді ескеруі керек * жиі әдебиетте рандомизирленген клиникалық зерттеулер қорытындылары жөнінде мәліметтер кездеспейді * жиі қажетті дәлелдерге қол жеткізу өте қиын болады және ең жақсысын таңдауға мүмкіндік бола бермейді ! Дәлелді медицина (ДМ) артықшылығын көрсет *+ ДМ әр түрлі облстағы тәжірибелі мамандардың мансабындағы қай кезеңінде болсын қол жетерлік * уақытша қор жетіспеушілігіне байланысты шығындар * компьютерлік техниканы алуға кететін шығындар және дүниежүзілік ақпарат қорына қол жеткізу мүмкіндігі * ДМ қолда бар куәлардың кемшіліктерін анықтайды * жоғары жастағы дәрігерлерде компьютерлік сауаттылық пен дағдының болмауынан. ! Медицинадағы зерттеулердің «алтын стандарты» болып табылады *+ рандомизирленген бақыланатын зерттеулер (РБЗ) * бақыланатын зерттеулер рандомизациясыз * когортты, қиылыспалы-секциональды, ретроспективті зерттеулер (жағдай-бақылау) * бақылаусыз зерттеулер * сипаттамалы зерттеулер ! Рандомизирленген бақыланатын зерттеулерге (РБЗ) не тән *+ пациенттердің унифицирленген таңдауы (таңдау критерилері қатаң) * бақыланатын зерттеулер рандомизациясыз * бұл зерттеуде науқастардың белгілі бір когортасы біраз уақыт көлемінде бақыланады * бұл әдіс бойынша пациент жағдайын кейін қарай ең соңғы нүктеден зерттеу басталатын басына дейінгі кезеңді бақылайды * белгілі уақыт көлеміндегі тестленетін агенттің әсері және белгілі бір жағдайдың таралуын зерттейді ! Бір мезгілде бақыланатын рандомизирленбеген зерттеулерге не тән * пациенттердің унифицирленген таңдауы (таңдау критерилері қатаң) *+ бақыланатын зерттеулер рандомизациясыз * бұл зерттеуде науқастардың белгілі бір когортасы біраз уақыт көлемінде бақыланады * бұл әдіс бойынша пациент жағдайын кейін қарай ең соңғы нүктеден зерттеу басталатын басына дейінгі кезеңді бақылайды * белгілі уақыт көлеміндегі тестленетін агенттің әсері және белгілі бір жағдайдың таралуын зерттейді ! «Жағдай-бақылау» типті зерттеуге не тән * пациенттердің унифицирленген таңдауы (таңдау критерилері қатаң) * бақыланатын зерттеулер рандомизациясыз * бұл зерттеуде науқастардың белгілі бір когортасы біраз уақыт көлемінде бақыланады *+ бұл әдіс бойынша пациент жағдайын кейін қарай ең соңғы нүктеден зерттеу басталатын басына дейінгі кезеңді бақылайды * белгілі уақыт көлеміндегі тестленетін агенттің әсері және белгілі бір жағдайдың таралуын зерттейді ! Қазіргі уақыттағы клиникалық зерттеулер келесі аталған дизайндарды қарастырады: *+ салыстырмалы, рандомизацияланған, екі жақты соқыр, және проспективті * салыстырусыз, рандомизацияланған, екі жақты соқыр және проспективті * салыстырмалы, рандомизацияланбаған, екі жақты соқыр, және проспективті * салыстырмалы, рандомизацияланған, ретророспективті * салыстырмалы, рандомизацияланбаған, проспективті ! Ашық клиникалық зерттеуде: *+ дәрігер де пациент те қандай терапия тағайындалғанын біледі * пациент, зерттеушімен салыстырғанда қандай ем тағайындалғанын білмейді * дәрігер де пациент те қандай терапия тағайындалғанын білмейді * дәрігер де, пациентт те, зерттеуші де қандай терапия тағайындалғанын білмейді * тек зерттеуші ғана біледі пациентке қандай ем тағайындалғанын ! Қандай клиникалық зерттеуде дәрігер де пациент те қандай терапия тағайындалғанын біледі * жай соқыр клиникалық зерттеуде * екі жақты соқыр клиникалық зерттеулерде * үш жақты соқыр клиникалық зерттеуде *+ ашық клиникалық зерттеуде * плацебо-бақыланатын клиникалық зертеуде ! Қандай клиникалық зерттеуде пациент, зерттеушімен салыстырғанда қандай ем тағайындалғанын білмейді *+ жай соқыр клиникалық зерттеуде * екі жақты соқыр клиникалық зерттеулерде * үш жақты соқыр клиникалық зерттеуде * ашық клиникалық зерттеуде * плацебо-бақыланатын клиникалық зертеуде ! Дәлелді ақпарат бастауының негізгі ерекшеліктері: * ақпараттар үнемі жаңартылады * электронды база мәліметтері көмегімен жаңа ақпараттарды іздестіру мен барлық жеткілікті публикацияларға негізделген мәліметтер * олар үшін барлық тек шыншыл фактлер таңдалады * дәрілік заттарды өндірушілер ақпарат бастауына әсер ету мүмкіндігінен айырылмаған *+ ақылы сайтарда ғана қол жетеді ! Дәлелділік дәрежесін көрсет: Аяқталған және жақсы жоспарланған РБЗ, жүйелі бағдар жасалған және мета-анализ қолданылған, олардан белгілі популяцияда қолдануға болатын ұсыныстар жасауға болады *+ А * В * С * D * F ! Дәлелділік дәрежесін көрсет: Бақыланатын рандомизирленбеген зерттеулер, дәлелдер шектеулі өйткені, зерттеу соңында науқастар саны жеткіліксіз болған мәліметтер шектелген популяцияда таралған ұсыныстар * А *+ В * С * D * F ! Дәлелділік дәрежесін көрсет: Бақыланатын рандомизирленбеген зерттеулер негізінде, дәлелділік бастауы – рандомизирленбеген зерттеулер мәліметтері негізінде дайындалған ұсыныстар: * А * В *+ С * D * F ! Дәлелділік дәрежесін көрсет: Әрбір жеке жағдайды зерттеу, мамандар консенсусы және сарапшы комитеттер қорытындысы негізінде дайындалған ұсыныстар: * А * В * С *+ Д * F ! Дәлелді медицина - бұл: * ең жақсы клиникаға дейінгі зерттеулер мәліметтерін клиникалық тәжірибеге интеграциялау * медицинаның басты мамандарының пікірлерін клиникалық тәжірибеге интеграциялау * дәрігердің жеке тәжірибесін ескере отырып, дәрілік заттарды ұтымды қолдану * негізгі ДЗ таңдауға бағытталған ақпаратты-әдістемелік доктрина *+ нақты зерттеу мәліметтерін науқас қажеттіліктеріне сай клиникалық тәжірибеге интеграциялау ! Дәлелді тәжірибенің бірінші қадамын көрсет * ең шынайы және актуальды зерттеуледі тап * тиімділікті бағала * клиникалық тәжірибеде қорытындыларын пайдалан *+ дұрыс клиникалық сұрақ құрастыр * табылған ақпараттың шыншылдығы мен қажеттілігін бағала ! Дәлелді тәжірибенің екінші қадамын көрсет *+ ең шынайы және актуальды зерттеуледі тап * тиімділікті бағала * клиникалық тәжірибеде қорытындыларын пайдалан * дұрыс клиникалық сұрақ құрастыр * табылған ақпараттың шыншылдығы мен қажеттілігін бағала ! Дәлелді тәжірибенің үшінші қадамын көрсет * ең шынайы және актуальды зерттеуледі тап * тиімділікті бағала * клиникалық тәжірибеде қорытындыларын пайдалан * дұрыс клиникалық сұрақ құрастыр *+ табылған ақпараттың шыншылдығы мен қажеттілігін бағала ! Дәлелді тәжірибенің төртінші қадамын көрсет * ең шынайы және актуальды зерттеуледі тап * тиімділікті бағала *+ клиникалық тәжірибеде қорытындыларын пайдалан * дұрыс клиникалық сұрақ құрастыр * табылған ақпараттың шыншылдығы мен қажеттілігін бағала ! Дәлелді тәжірибенің бесінші қадамын көрсет * ең шынайы және актуальды зерттеуледі тап *+ тиімділікті бағала * клиникалық тәжірибеде қорытындыларын пайдалан * дұрыс клиникалық сұрақ құрастыр * табылған ақпараттың шыншылдығы мен қажеттілігін бағала ! Мета-анализ – бұл: * бір ғылыми зерттуді статистикалық өңдеу * дәрілік терапияның тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау *+ бірнеше клиникалық зерттеулердің нәтижелерін біріктіріп, сапалық талдау * клиникалық зерттеулерді жүргізіп, соңынан алынған нәтижелерді сандық өңдеу * ғылыми зертеудің ерекше түрі, арнайы құралған әдіс негізінде орындалған, зерттеу объектсі басқа ерекше ғылыми зерттеу қорытындылары болып табылады ! Жүйелік бағдар - бұл * бір ғылыми зерттуді статистикалық өңдеу * дәрілік терапияның тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау * бірнеше клиникалық зерттеулердің нәтижелерін біріктіріп, сапалық талдау. * клиникалық зерттеулерді жүргізіп, соңынан алынған нәтижелерді сандық өңдеу *+ ғылыми зертеудің ерекше түрі, арнайы құралған әдіс негізінде орындалған, зерттеу объектсі басқа ерекше ғылыми зерттеу қорытындылары болып табылады ! Конкрандық қауымдастық – бұл * халықаралық зерттеушілер қауымдастығы, олардың мақсаты дәрігерлер мен фармацевтерді біріктіру * халықаралық зерттеушілер қауымдастығы, олардың мақсаты барлық зерттеу әдістерін зертеп білу *+ халықаралық зерттеушілер қауымдастығы, олардың мақсаты қашанда жүргізілген барлық РБЗ қорытындыларын тауып оларды ортақтастыру * халықаралық зерттеушілер қауымдастығы, олардың мақсаты клиникалық ұсыныстар құрастыру * халықаралық зерттеушілер қауымдастығы, олардың мақсаты медицина саласында жүргізілген барлық ғылыми зерттеулерге талдау жасау ! Фармакоэпидемиология – бұл * ДЗ әсерлерін экспериментальды жануарларға тексеретін ғылымның саласы * ДЗ қолданылуын және олардың әсерлерін адамдардың шектелген тобында зерттейтін ғылымның саласы * ДЗ қолданылуын және олардың әсерлерін көп популяцияда немесе сау адамдардан тұратын үлкен топтарда зерттйтін ғылымның саласы *+ ДЗ қолданылуын және олардың әсерлерін көп популяцияда немесе адамдардан тұратын үлкен топтарда зерттйтін ғылымның саласы * ДЗ тек фармакоэкономикалық аспектілерін зерттейтін ғылым ! Фармакоэкономика – бұл * ДЗ әсерлерін экспериментальды жануарларға тексеретін ғылымның саласы. * ДЗ қолданылуын және олардың әсерлерін адамдардың шектелген тобында зерттейтін ғылымның саласы. * ДЗ қолданылуын және олардың әсерлерін көп популяцияда немесе сау адамдардан тұратын үлкен топтарда зерттйтін ғылымның саласы. * ДЗ қолданылуын және олардың әсерлерін көп популяцияда немесе адамдардан тұратын үлкен топтарда зерттйтін ғылымның саласы. *+ денсаулық сақтаудың экономикалық бөлімі, ол емнің (фармакотерапия) зертеу әдістеріндегі қорытындыларын (соңын) және бағасын (шығындарды) бағалаумен айналысады ! Диагностика және емнің клиникалық протоколдары – бұл * белгілі бір клиникалық жағдайда медициналық көмек көрсету үшін тәжіибелік дәрігерлер мен науқастарға көмек ретінде жүйелі түрде шығарылып отыратын ұсыныс *+ жергілікті жағдайларды қолданылатын оперативті детальдар ашылып көрсетілген клиникалық ұсыныстардың бейімделегн түрі * медициналық көмек мақсаттарын критерии ретінде қарастыратын, ресурстарды, кезеңдерді, болжанатын нәтижелерді анықтап, сырқатқа бейімделегн ұсыныс * негізгі дәрілік заттар тізімі құрастырылатын ұсыныс * препараттарды қолдануды реттейтін ДЗ шектелген тізімі. ! Клиникалық ұсыныс (клиникалық нұсқаулар) - бұл *+ белгілі бір клиникалық жағдайда медициналық көмек көрсету үшін тәжіибелік дәрігерлер мен науқастарға көмек ретінде жүйелі түрде шығарылып отыратын ұсыныс * жергілікті жағдайларды қолданылатын оперативті детальдар ашылып көрсетілген клиникалық ұсыныстардың бейімделегн түрі * медициналық көмек мақсаттарын критерии ретінде қарастыратын, ресурстарды, кезеңдерді, болжанатын нәтижелерді анықтап, сырқатқа бейімделегн ұсыныс * негізгі дәрілік заттар тізімі құрастырылатын ұсыныс * препараттарды қолдануды реттейтін ДЗ шектелген тізімі. ! «Дәрілік заттарды ұтымды қолдану» түсінігіне дұрыс анықтама беріңіз: *+ «Дәрілік заттарды ұтымды қолдану дегеніміз науқастардың клиникалық көрсеткіштерге сай, дұрыс мөлшерленген, өздері үшін не болмаса жалпы қоғам үшін үнемді медикаментозды ем қабылдау» * «Дәрілік заттарды ұтымды қолдану дегеніміз науқастардың максимальды мөлшерде дәрілік заттарды қабылдауы» * «Дәрілік заттарды ұтымды қолдану дегеніміз науқастардың клиникалық көрсеткіштерге сай, дұрыс мөлшерленген, өздері үшін не болмаса жалпы қоғам үшін арзан түсетін медикаментозды ем қабылдау» * «Дәрілік заттарды ұтымды қолдану дегеніміз науқастардың клиникалық көрсеткіштерге сай емес, дұрыс мөлшерленбеген, өздері үшін не болмаса жалпы қоғам үшін арзан түсетін медикаментозды ем қабылдау» * «Дәрілік заттарды ұтымды қолдану дегеніміз дәрігердің жеке тәжірибесіне негізделген өздері үшін не болмаса жалпы қоғам үшін арзан түсетін медикаментозды ем қабылдау» ! Клиникалық зерттеулердің бірінші фазасының міндеттері: *+ препараттың әр түрлі мөлшеріне байланысты фармакологиялық әсер спекторын және оның фармакокинетикалық сипаттамаларын анықтау * препараттың терапевтік әсерлерін дәлелдеп, тиімді мөлшерін және қабылдау жиілігін таңдап, қауіпсіздігін зерттеу * препараттың тиімділігі мен қауіпсіздігін бағалау, терапевтік артықшылықтарын, фармакоэкономикасымен өмір сапасына әсерін, басқа дәрілермен өзара әсерлесуін, пациенттердің үлкен топтарында 1% жиілікпен кездесетін жағымсыз реакцияларды зерттеу * препараттың тиімділігі мен қауіпсіздігін көп адамдарда қосымша бағалау. Бұрын кездеспеген жағымсыз жанама әсерлерді анықтау * препарат тиімділігінің ретроспективті анализін жүргізу ! Көптеген адамдарда тиімділік пен қауіпсіздікті қосымша бағалануы. Сипатталмаған жағымсыз кері реакцияларды байқау қайда жатады: * ДЗ клиникалық зерттеуінің бірінші фазасына * ДЗ клиникалық зерттеуінің екінші фазасына * ДЗ клиникалық зерттеуінің үшінші фазасына *+ ДЗ клиникалық зерттеуінің төртінші фазасына * ДЗ клиникалық зерттеуінің бесінші фазасына ! Дәйектемелік медицина туралы төменде көрсетілген тұжырымдардың бәрі дұрыс, БІРЕУІНЕН БАСҚА: * Шығын эффективтілікті жоғарлатады * Зиян шақыратын әрекеттерді анықтайды * Тәжірибеге жаңа жақсы жетістіктерді енгізеді * Зерттеудің дизайніне және олардың критикалық бағалауына үйретеді *+ Шешімді қабылдау сарапшының пікіріне негізделеді ! ЕҢ жоғары дәлелдеуші 1aжәне 1b деңгейіне ие: *+ Мета-анализ * Бәрнеше жағдайлар, бір мысалды (жағдай) мәліметтеу * Жұйелі шолудың когорттық зерттеуі * Сараптамалық кеңестің хабарламасы * Бақылау жағдайзерттеулерінің талданған шолулары ! Дәйектемелік медицинада қолданатын дәлелдеуші иерархиясында ЕҢ жоғарғы деңгей орнын алатын зерттеуді көрсетіңіз: * Бәрнеше жағдайлар, бір мысалды (жағдай) мәліметтеу *+ Рандомизациялық бақылау зерттеулер * Обсервациондызерттеулер * Ретроспективті когорттықзерттеулер * Бақылау жағдай зертеулер түрі ! Рандомизациялық бақылау зерттеуі қандай жүргізу стандартына зерттеулер нәтижелерін көрсетуі сәйкес болу керек: * Анықталған эффектінің көлемі жөнінде ақпараттың болмауы * Аурудың болжамын анықтау үшін көрсеткіштерін пайдалану *+ Науқастардың екі тобында соңғы көрсеткіштерін салыстыру * Сирек жағдайларды анықтау және зерттеу нәтижелерін жылдам алу * Нәтижелерінде асқыну жайлы ақпаратты бермеу ! Клиникалық ұсыныстарды дайындау негізінде жатқан ЕҢ маңыздысы қайсысы? * Клиникалық ұсыныстардың біртүрлілігі * Сараптаушылардың пікіріне негізделеді * Ресурстардың рационалды қолдануын азайтады * Науқасқа бағдарсыз сапасын жақсартуын қамтамасыз ету *+ Клиникалық шешімдерді қабылдау аспаптары ! Клиникалық эпидемиологияның негізгі принциптеріне төменде көрсетілген ЕҢ тән тұжырым қайсысы: * Жаңа шынайы ақпараттқа қажеттілік * Мәліметтердің электронды базасында дәлелдемелерді іздеу * Ауру туралы теоретикалық білім ем үшін жеткілікті *+ Шешім тек дәлелденген факторларға негізделеді * Науқастарға көрсетілетін көмек сапасын жоғарлату ! Төмендекөрсетілген факторлардың ішінде ғылыми зерттеудің дәлелді деңгейін ЕҢ анықтайтыны қайсысы: * Сұрыптау критерийлерінің * Нәтижелер бағыттарының әртүрлігі *+ Сынаудың дизайны * Кездейсоқ таңдау әдісін шығарып жіберу * Сұрыптау үрдісінде көптеген ығысулар ! Төменде көрсетілген тұжырымдардың ішінде жақсы қалыптасқан сұраққа қойылған талапқа ЕҢ сәйкес келетіні қайсысы: * Этиологияда жетістік жолдарын қозғайды *+ Клиникалық нәтижелерге көңіл бөледі * Шығын азайтуға көңіл бөледі * Науқасқа мәселесін шешуге көмектеседі * Жауап үшін дәлелдемелерді іздеуді қозғайды ! Төменде көрсетілген орыс тіліндегі медициналық ақпарат көздері ішінде ЕҢ тәуелсіз және расталғаны қайсысы: *+ www.cochrane.ru * www.rmj * www.consilium-medicum * www.doctor.ru * www.gradusnik.ru ! Төменде көрсетілген факторлардың ішінде 21 ғасырда дәйектемелік медицинаның қарқынды дамуына себептескен? * Жеткілікті мөлшердегі баспа-сөз әдебиет * Науқастардың қызығушылығының жоғарлауы * Диагностикалық және клиникалық ойлаудың арасындағы айырмашылық *+ Ем туралы шынды ақпаратты күнделікті пайдалану * Дәстүрлі ақпарат көзінің адекваттылығы ! 21 ғасырда дәйектемелік медицинаның қарқынды дамуы үшін материалды базистің роліне төменде көрсетілген факторлардың ішінде кайсысы жатады? * Фундаментальді зерттеулердің дамуы * Кокрандық қызметтесудің создать * Клиникалық протоколдардың дамуы *+ Интернетте мәлімет көздерін жаю * Емдеуде эмпириялық жолды енгізу ! Дәйектемелік медицина даму негізінде төменде көрсетілгендердің ішінде қайсысы жатады, біреуінен басқа: * Дәрігердің тәжірибелілігі * Ауру туралы білімі * Науқасты күту * Клиникалық дәлелдемелер *+ Шығынды азайту ! Медицинаның басқа бөлімдерімен дәйектемелік медицинаны салыстырғанда қандай артықшылығы бар? * Сарапшының пікіріне тәуелді * Теоретикалық білімді қолданады * Консесураның негізі ретінде пайдаланады *+ Науқасқа көмек көрсету сапасын жоғарлатады * Шаблонды бойынша жұмыс істейді ! Төменде көрсетілген аспектілердің ішінде дәйектемелік медицинаның дамуын ЕҢ анықтайтыны қайсысы? *+ Медициналық * Коммуникативтік * Психологиялық * Экономикалық * Әлеуметтік ! Дәйектемелік медицинада клиникалық зерттеулердің мақсатына төменде көрсетілгендердің барлығы жатады, БІРЕУІНЕН БАСҚА: * Аурудың алдын алу *+ Патогенезді түсіндіру * Диагностика әдісінің нақтылығы * Ауру ағымын болжау * Емдеу заттарын сынау ! Төменде көрсетілген клиникалық ұсыныстардың ішінде дәйектемелік медицина басқаруының сапасын ЕҢ анықтайтыны қайсысы? * Ең жақсы тәжірибе негізінде * Клиникалық жағдайды сипаттау *+ Клиникалық протокол * Консенсус * Дәлелдер негізінде ! Төменде көрсетілген аспекттердің барлығы дәйектемелік медицина қызметінің бағытына жатады, БІРЕУІНЕН БАСҚА: * Медициналық аспект * Білім беру аспектісі * Экономикалық аспект * Заңды аспект *+ Психологиялық аспект ! Дәйектемелік медицина принциптеріне негізделген клиникалық ұсыныстардың жасалуына қойылатын төменде келтірілген талаптардың барлығы жатады, БІРЕУІНЕН БАСҚА: * Емдеудің оптимальді деңгейін көрсетеді * Емдеу үрдісінің үздіксіздігін қамтамасыз етеді * Науқастардың қанағаттанарлығын жоғарлатады *+ Шығындалудың азаюын қамтамасыз етеді * Науқасқа ориентацияланып сапаны жақсартады |