ДЕРМА ЭКЗАМЕН ЖАЗБАША. 1. Эпидермис рылымы
 Скачать 1.09 Mb.
|
|
(қызғылт безеу) – беттің қызарып ісінуімен сипатталатын, терінің созылмалы ауруы. Сондай-ақ, оның сыртқы түрі безеуге ұқсас ісіктің және жараның пайда болуымен көрініс береді. Розацеа – беттің айналасы, иек, маңдай немесе қабақтың қабынуымен сипатталатын жағдай. Бұл созылмалы ауру қызарып басталады, безеуге ұқсап келеді де қантамырлар қабынып, теріде бөртпелер мен ісік пайда болады. Сондай-ақ бұл жағдай тек әйелдерге тән болып келеді. Себептері Розацеаның пайда болуы себептері белгісіз. Бірақ, болуы мүмкін факторлар қатары бар: • Жастың 30-50-дің арасы болуы; • Теріде ашық түсті ісіктің болуы; • Әйел жыныстыларда (ерлерде бұл аурудың симптомдары айқын түрде көрініс береді). Розацеа кезінде терінің астында орналасқан қантамырлар қабынады. Бұл терінің басқа ауруларымен байланысты болуы мүкін (безеу, себорея) немесе көз (блефарт, кератит). Симптомдары • Беттің қызаруы; • Қызыл шырайдың пайда болуы; • Бетте көптеген өрмекшітәріздес қан тамырларынің көрінуі • Мұрынның қызаруы • Теріде беті жағы дымқыл қабыршықты безеулі бөртпелердің пайда болуы:, • Беттің терлеуі мен күйуі; • Тітіркену, көздің қызаруы, көзден жас ағу Диагностикасы Розацеаны диагностикалу үші дәрігер сізді тексеріп, сырқатыңыз туралы арнайы сұрақтар қояды. Емдеу Розацеаны емдеу үшін қандайда бір әдіс түрі анықталмаған. Ем жүргізуші дәрігеріңіз ауру белгілерін асқындыратын факторларды анықтауға көмектеседі. Оларды триггерлер деп атайды. Әр науқастың триггерлері жеке сипатқа ие. Триггерлерді болдырмау арқылы ауру белгілерінің пайда болмауына, немесе белгілерді бәсеңдеуіне ықпал етуге болады. Төменде ауру белгілерін бәсеңдетуге немесе алдын алуға арналған кейбір кеңестер ұсынылған: • Күн көзінде жүруден сақтаныңыз. Күнделікті күннен қорғайтын арнайы крем пайдаланыңыз. • Күннің ыстық кезінде аса белсенілікпен қимылдамаңыз. • Стресстен сақтаныңыз. Терең тыныс алып, йогамен айналыссаңыз болады немесе басқа релаксация түрімен шұғылданыңыз. • Тәтті тағамдарды, алкогольді және ыстық сусындарды тұтынудан тыйылыңыз. Ауруды асқындыратын басқа да фактор түрлеріне мыналарды жатқызуға болады: жел, ыстық ванна, суық ауа райы, косметикалардың кейбір түрлері, дене шынықтыру. • Таблетка түріндегі антибиотиктер(мысалы, тетрациклин, миноциклин, доксициклин) немесе жақпамай түрі теріңізде пайда болған мәселелерге көмектесе алады. • А витаминіне ұқсайтын басқа дәрілер (Изоретинол және Аккутан) барынша күшті дәрілер болып табылады, оны тек дәрігердің тағайындауымен қолдану керек. • Розацеа – бұл безеу емес, сонықтан безеуге арналған дәрілерді қолдану арқылы сіздің жағдайыңыз жақсармайды. Ауыр жағдайда қызарғанын басуға лазерлік хирургия көмектеседі. Сондай-ақ сыртқы түрін жақсарту үшін хирургиялық ота арқылы мұрынның қабынған тіндерінің азғантай бөлігін жоюға болады. Болжамы Розацеа – негізі зиянсыз жағдай болып есептеледі, бірақ оның әсерінен сыртқы көзден қысылуыңыз мүмкін. Аталмыш жағдай емделмейді, оны тек бақылауда ұстау керек. Мүмкін болатын асқынулар • Сыртқы кейіпті нашарлатып көрсетеді (мысалы, мұрынның қызыл ісінген тұсын) • Өзін-өзі төмен санауға ықпал етеді. Синонимдері Қызғылт безеу Беттің ісінуі, безеулер, аллергиялық серпіліс (ерлерде / әйелдерде) 102.Шектелген склеродермия.Ошақты склеродермияда ол терідегі жекелеген ошақтармен шектелген, ал жүйелі склеродермияда ол жайылған (генерализацияланған).Шектелген склеродермияны – қатпарлық, сызықтық, дақтық (ақ дақ ауруы), атрофодермиялық және Ромберг бет атрофиясы байқалатын идиопатиялық склеродермияға бөледі. Дақтық түрі үлкен бірең-сараң немесе көптеген, тығыздалусыз, бозқараған реңді дақатармен сипатталады. Жазылып кеткенде пигментация қалдырады Қатпар тәрізді склеродермия-Кеуде мен аяқ-қолда дөңгелек және овал тәрізді ісінген көгілдір түсті дақтар байқалады. Дақтың мөлшері 1-2-ден 20-ға дейін болады да, ашық қызыл түсі шетіне қарай ақшыл көк-қызғылт түсті жиек ретінде сақталды, ортасында тығыздалады Біртіндеп тығыздығы арытып, зақымдалған ошақ піл сүйегі тәрізді түске еніп, тері суреті жойылады. Тығыздалу тек терімен ғана шектелмейді, онымен қоса тері асты қабаты мен бұлшықетті де қамтып, шеміршек тінінің тығыздығымен теңеледі. Ақшыл-көк сақина біртіндеп жойылып, телеангиэктазалар және пигментация пайда болады. Сызықты түрі сары-қоңыртүсті беті тегіс, құрсауы жоқ қатты жіпше немесе сызықтық жолақ. Жиі бет терісінде, маңдайда, бастың шашты бөлігінен мұрын қырына дейін жетіп (қылыштың ізі) орналасады. Аяқ-қол бойымен, қабырғаралық нервтер жолымен орналасуыда мүмкін. Атрофия сатысында тығыздаулы біртіндеп сорылып, тері жұқарады, оны қыртыс ретінде қолға ұстауға болады. Астындағы тіндердің атрофиясы нәтижесінде терінің басылуы байқалып (төмендеуі), оның түсі өзгереді.Пазини-Пьерини атрофодермиясы табақша тәрізді склеродермияның ең жеңіл түріне жатады.Ошақтар саны 1-ден онға дейін, мөлшері 2-3 см-ден 10 см-ге және оданда үлкен болады. Веналар сәулеленіп көрініп тұратын, азды көпті төмен басылып тұратын, көк-күлгін түсті, жиегі айқын білінетін немесе клиникалық өзгерістері жоқ қоршаған теріге ауысатын қатпарлар пайда болады. Ромбергтің бір жақты үдемелі бет атрофиясы- Процесс көзге жақын, төменгі жақ аймағында басталады. Гемиатрофияда эритематозды және склеротикалық сатылары болмайды, бірінші кезекте процесс тері асты шел майына тарап, артынан төмен жатқан қабаттарға-бұлшықет, сіңір мен сүйектерге өтеді, науқас қатты ауырсынады. Зақымдалған аймақтарда барлық тіндер атрофияға ұшырайды, бірінші кезекте тері асты шел майы қабаты, одан соң бұлшықеттер (шайнау, тіл бұлшықеттері және т.б.), сіңір мен сүйектер зақымдалады. Қас пен кірпіктер, кейде бастағы шаш та түсе бастайды.Онымен қоса көптеген сезімталдықтың бұзылулары болады: парестезия, гипо-және гиперестезиялар. Беті ассиметриялы қалыпқа енеді, зақымдалған бөлігі сау бөлігінен кішірек, терісі атрофиялық, жүлге мен қыртыстармен толы болып келеді. Емі:Аурудың кезеңі мен формасына байланысты қабынуға қарсы және антифиброзды әсері бар, қанның микроциркуляциясын және терідегі метаболикалық процесстерді жақсартатын заттар қолданылады.Склеродермиялық процесстің белсенділігі айқын кезеңде антибиотикотерапия жүргізеді. Көбіне бензилпенициллинді 300 000-500 000 Бірліктен тәулігіне 4 рет бұлшықетке тағайындайды,20–40 млн .Шектелген склеродермияның ауыр түрлерінде мысты шығара алатын, дерманың дәңекер тінді жүйесіне қабынуға қарсы және шамадан тыс фибротүзілуді тежеу қасиетіне байланысты D-пеницилламин (купренил) тағайындалады.Тығыздалу байқалса, терістына немесе бұлшықетке 64 Бірліктен күнде немесе күнара емдеу курсына 15–20 инъекиядан лидаза қолданады. Балаларға лидазаны электро- және фонофорез жолымен де қолданады.Мадекассол құрамында азиатикті және мадекассолды қышқыл бар, коллагеннің түзілуін төмендетеді және катаболизмін артырады.Микроциркуляцияны жақсарту үшін вазоактивті препараттар: ксантинол никотинат күніне 0,15 г-нан 3 рет 4–6 апта бойына немесе пентоксифиллин күніне 0,1–0,2-ден 3 рет.Физиотерапияның әр түрлерінен склеродермияда ПУВА-терапия; ультрадыбыс, диатермия (жергілікті және жанама),электрофорез, лазеро- және магнитотерапия, лидазамен, ихтиолмен фонофорез парафинмен, озокеритпен, емдік балшықтармен аппликация, күкірті сутекті және радондық ванналар қолданылады. Массаж, оксигеноталассотерапия және емдік гимнастика тиімді болып келеді. 102.Шектелген склеродермия. Склеродермия (sclerodermia) – терінің фиброзымен, тамырдың, тірек қимыл аппаратымен, ішкі ағзалардың зақымдануымен сипатталатын ауру. ХVІІ ғасырдың басында алғашқы рет жазылған. Бұл сырқатта негізінде тері зақымдалады, осыған байланысты ұзақ уақыт тері ауруы деп есептеліп, дерматологтар емдеген. Сырқаттың себебі мен дамуы толық зерттелмеген. Тұқым қуалау мәнбірі, қосымша мәнбірлер әсер еткенде ерекше орында тұрады. Кейінгі уақытта вирустардың себепші ролі туралы мәлімет алынған, бірақ вирус теориясы жеткілікті дәлелденбеген. Вирустар көп уақыт бойы жасырын жағдайда болып, кейіннен әртүрлі әсер ету механизмі арқылы қозуы мүмкін. Қан айналу бұзылыстарының дамуына тамырдың ішкі қабатының иммун кешенімен зақымдалуы жатады, әрі қарай тамыр ішілік қан ұю дәрісі бұзылады. Сөйтіп, аурудың дамуына терідегі және ішкі ағзалардағы қан айналу дәрісінің бұзылуы әкеп соғады Сырқаттың пайда болуына жұқпалы қоздырғыш, тоңып қалу, жарақаттар, бала туу, климакс әсер етеді. Классификацияясы бойынша: Клиникалық түрі: 1.Диффузды склеродермия 2.Шектелген склеродермия 3.Тоғысу синдромы 4.Ювенильдік синдром Шектелген склеродермия-қол ұшы,бет терісінің ошақты зақымдануы немесе GREST-синдр болуы.Бұл келесі сөздердің бас әріптерінен құралған ұғым:кальциноз,Рейно синдр,эзофагит,скрлеродактилия,телеангиоэктазалар. Сырқаттың жиі және ерте пайда болатын белгісінің бірі Рейно синдромы түріндегі тамыр бұзылыстар. Бұл кезде науқастарда ине сұғып алғандай ауру және қолмен сирек түрде аяқтың жансыздануы байқалып, кейін олар бозарады немесе көгереді. Кейіннен қан айналымының бұзылыстарына байланысты саусақ ұштарындағы тіндер өзгереді де терең жара түріндегі зақымдалулар дамиды. Тіндік бұзылыстар құлақта, мұрын ұшында, жақтарда байқалуы мүмкін. Склеродермия мен ауыратын науқастардың барлығында теріде тығыз ісік және сему байқалады. Зақымдалған жерлердің терілері балауыз түсті болып, тартылып тұрады. Жылтыр, қаптарланып жиналмайды және жанындағы тіндерге қарай қозғалмайды. Теріні басқанда орнында із қалмайды, оның тығыздығы ағаш тәрізді дәрежеге дейін байқалады. Әрі қарай терінің семуінен тері жұқарып, сүйек қаңқасын жәй жауып жатады. Бет пен қолдың терілері көбінде өзгереді. Бет пішінқалып тәрізді болады, ешқандай қимыл жоқ, ауыз қуысы тар, айналасы терең әжімделген. Науқастар күле алмайды, аузын аша алмайды, тілін шығара алмайды, көзін толық жаба алмайды. Қолдың саусақтары қисайған тығыз жылтыр тері мен жабылған және қозғалыс туғызудың қиындығына байланысты 103.Созылмалы еркек созы . Гонорея – жыныс жолымен берілетін және нейссерия тұқымдастығының гонококктарымен шақырылатын инфекциялық ару. Ер адамдарда зәр шығару жолдарының қабынуымен көрінеді.Этиологиясы. Қоздырғышы – гонококк – грамтеріс бұршақ тәрізді диплококк, ұзындығы 1,25-1,6 мкм және еңі 0,7-0,9 мкм. Гонококктар барлық анилинді бояғыштармен боялады. Жедел процесс кезінде боялған жұғындыларда лейкоциттердің ішінде көптеген гонококктарды анықтайды.Негізгі жұғу жолы – жыныстық жол. Инкубациялық кезең 5-7 күн құрайды, 2 аптаға және одан да көпке созылуы мүмкін. Жыныстық емес жұғу жолы (науқастпен бір төсек орынның, зәрге отыратын түбектің, жеке бас гигиенасы заттардың болуы) Еркектерге гонококктардың жұғуы көбіне медициналық көмекке жүгінуге мәжбүр ететін субъективті симптомдармен көрінеді. Ер адамдарда жергіліктенген гонококктық инфекцияның(уретрит немесе цистит, проктит, конъюнктивит, фарингит) клиникалық көрінісі қабыну процессінің сипатына, ауырлық дәрежесіне байланысты және дизуриямен, зәр шығару жолынан іріңнің шығуымен, тіке ішекке берілетін аралықтың ауырсынумен, эрекция мен оргазмның бұзылуымен сипатталуы мүмкін.Патологиялық процесстің орналасуына байланысты тексеру кезінде зәр шығару түтігінің сыртқы тесігінде (үрпіде) гиперемия, ісіну, уретра қабырғасының инфильтрациясы, уретрадан кілегейлі-іріңді бөліністің байқалуы мүмкін. Ер адамдарда аноректальды аймақтың залалдануы, әдетте гомосексуалистерде байқалады. Гонококктық инфекцияның бұндай орналасуында көтеншекте қышу, күю, аздаған мөлшерде сарғыш немесе қызғылт түсті бөлініс байқалуы мүмкін.Процесс анальды тесіктен жоғары орналасса ауырсынатын дефекация сезімі, нәжіс шыққанда ауырсыну, қанға араласқан іріңнің бөлініуі, екіншілік іш қатулар, дене қызуының субфибрильді болуы байқалады. Аноректальды гонорея байқалатын науқастардың 50-60%-да гиперемия, анальды тесіктің қыртыстарныда іріңді бөліністің болуы сияқты объективті белгілер білінеді. Көз құрылымының гонококктық инфекциясы, әдетте айтарлықтай ауырсынумен, жас ағумен, қабақтың ісінуімен, жарықтан қорқумен, зақымдалған көз бұрыштарныда іріңді бөліністердің байқалуымен білінеді. Жүйелі көріністі гонококктық инфекция бір немесе бірнеше жергілікті зақымдануларды қамтиды: зәр-жыныс жүйесінің төменгі бөлімдерін парауретральды және қосымша бездерді іріңдеумен, зәр-жыныс жүйесінің жоғарғы бөлімін; ауызжұтқыншақты, тік ішекті, асқынулармен көз құрылымдарын; диссеминирленген процесс (асқазан-ішек жолын, сүйек-бұлшық ет, жүрек-тамыр, нерв, тыныс жүйесін, теріні; сепсис)Параутреальды бездер зақымдалғанда мөлшері тары дәніндей, тығыз ауырсынатын түйіндер пальпацияланады; куперов бездерінің қабынуы ауырсынатын, тығыз, аралықтың орта сызығының екі жағынан бірдей (жиі сол жағынан) құрылым пайда болуымен білінеді. Гонококкты эпидидимит әдетте, жедел дамиды, аталық бездің қосымшалары аймағында және шапта ауырсынумен білінеді. Қосымшасы үлкейген, тығыз, пальпациялағанда тығыз; аталық безді жоғарыдан, артынан және астынан қоршап тұрады. Интоксикация белгілері байқалады. Эпидидимиттің, орхиттің клиникалық көрінісінің алдында, әдетте уртрит, өте сирек жоғарыда көрсетілген мүшелердің оқшауланған зақымдалулары байқалуы мүмкін. Гонококкты простатит жедел немесе созылмалы ағымды болып келеді. Қуықтүбі безінің катаральды, фоликуллярлы және паренхиматозды зақымдалуларын ажыратады. Жиірек простатитвезикулитпен қосарланады. Диагностика анамнез мәліметтеріне, аурудың субъективті және объективті белгілеріне және лабораториялық зерттеулерде (Грам бойынша боялған препараттың микроскопиясы, культуральдық зерттеулер) N. gonorrhoeae табылуына негізіделіп қойылады. ЕМІ:Жергіліктенген гонококктық инфекцияда келесі берілген дәрілердің бірін қолданады: – цефтриаксон – 250 мг бір рет бұлшық етке; – ципрофлоксацин – 500 мг бір рет ішкізеді; офлоксацин – 400 мг бір рет ішкізеді; спектиномицин – 2,0 г бір рет бұлшықетке .Науқасқа жыныстық қатынастарда презерватив қолдану қажет екендігі туралы ақпарат беру керек (толық жазылып кеткенше). Белгілері байқалатын барлық науқастардың соңғы 14 күндегі жыныстық партнерлері міндетті түрделі тексеріліп, зерттелуі керек немесе қатынас ертеде болған болса, соңғы жыныстық партнерін тексеріп, емдеу қажет. Гонореямен ауыратын науқаста дертің белгілері болмаса соңғы 60 күндегі барлық жыныстық партнерлері тексеріліп, емделеді. 103.Созылмалы еркек созы . СОЗ, гонорея (gonorrhoea) — жыныстық қатынас арқылы жұғатын жұқпалы ауру. Создың қоздырғышы — Neіsserіe тобына жататын гонококк. Оны 1879 ж. неміс дерматолог-венерологы А.Нейссер (1855 — 1916) аурудан алған іріңнен тапқан. Ересек адамдарға ауру жыныстық қатынас кезінде, ал балаларға дерт ата-анасынан (мыс., босану кезінде) жұғады. Кейде дерт науқас адаммен бір төсекте жатса, оның сүлгісін, ыдыс-аяғын пайдаланса да жұғуы мүмкін. Аурудың қоздырғышы тек жыныс мүшесінің шырышты қабығын ғана қабындырып қоймайды, сондай-ақ көздің (қ. Бленнорея), ауыздың, тік ішектің (проктит ауруы) шырышты қабығын зақымдайды. Аурудың жасырын кезеңі бір күннен 2 — 3 аптаға дейін созылуы мүмкін. Ауру еркектерде үрпіден, әйелдерде жатыр мойнынан басталады. Ер адам Соз ауруына шалдыққанда, гонококк ағзаға өткеннен кейін қабыну процесі жүреді. Науқастың денесі күйіп, қышына бастайды, кіші дәретке отырғанда ауырсынады. 1 — 2 күннен кейін несепке іріңді зат араласып, кіші дәретке отырғанда қуық қатты ашып ауырып, үрпі қызарып, ісінеді. Бұл кезде науқастың дене қызуы көтерілуі мүмкін, әлсіздік пайда болып, тамаққа зауқы соқпайды. Әйелдер С-ға шалдыққанда, гонококк алдымен жатыр мойнының шырышты қабығын қабындырады. Әйелдерде ауру белгісі бірден білінбейді, сондықтан дерт асқынып кетеді. Бұл кезде жатыр мойны іріңге толып, әйелдің белі және іші төмен тартып, қатты ауырады. Ауру әбден асқынғанда, кіші дәретке отыру қиындап, несепке қан араласады. Созбен ауырғанда дұрыс ем қабылдап, толық жазылып кетпесе, еркек те, әйел де бедеулікке шалдығады. Сондай-ақ дұрыс емделмеген Соз ауруы жеке органдарды (мыс., жүрек, буын, т.б.) да зақымдауы мүмкін. Емі: антибиотиктер, сульфаниламидтер беру; иммунотерапия, физиотерапия тағайындалады. Ауру қайталанбау үшін жеке бастың гигиенасын сақтап, диета ұстау қажет; науқас адам арнайы ауруханада емделіп, дәрігердің бақылауында болады. Созылмалы гонореяның созылмалы ауруымен созылмалы жол бар, жамбаста адгезиясы байқалды, еркектерде тілек төмендейді Гонореяны емдеу Гонореяны өздігінен емдеу, аурудың созылмалы болуы қауіпті, денеге қайтымсыз зақым келтіруді дамыту. Гонорея белгілері бар науқастардың барлық жыныстық серіктестері емделуге және емделуге жатады, олармен соңғы 14 күнде жыныстық қатынаста болған, немесе соңғы жыныстық серіктес, егер байланыс бұрын болған болса. Гонореямен ауыратын науқаста клиникалық симптомдар болмаған кезде, барлық жыныстық серіктестер соңғы 2 айда зерттеліп, емделеді. Қазіргі венерология тиімді бактерияға қарсы препараттармен қаруланған, гонореямен сәтті күресуге мүмкіндік береді. Гонореяны емдеу кезінде аурудың ұзақтығы ескеріледі, белгілері, жеңіліс орны, асқынулардың болмауы немесе болмауы, бірлескен инфекция. Гонореяның өткір көтеру түрінде ауруханаға жатқызу қажет, төсек режимі, терапиялық шаралар. Іріңді абсцесс кезінде (салфингит, пелвиоперитонит) шұғыл хирургияны жүргізу – лапароскопия немесе лапаротомия. Гонореяны емдеуде басты орын антибиотикалық терапияға беріледі, бұл антибиотиктерге гонококки кейбір штаммдарының қарсылығын ескереді (мысалы, пенициллин). Қолданылатын антибиотиктің тиімсіздігімен басқа препарат тағайындалады, патогендік гонореяның сезімталдығын ескере отырып. 104.Туа біткен мерездің алдын-алуы .Бала жолдасымен анасының қаны арқылы іштегі перзентіне берілетін мерезді туа болған мерез деп атайды. Туа біткен мерездің ерте және кеш түрлері бар. Ерте туа біткен мерезге ұрықтық мерез, баланың емшек жасындағы мерезі және ерте балалық шақтағы мерезі жатады. Кеш туа болған мерезге әдетте 15-16 жасынан соң табылатын және оған дейін өзін білдірмейтін мерез жатады.Әйел бала көтерген кезде жүктіліктің ерте мерзімінде есепке тұру негізінде дәрігер кеңесіне баруы керек. Жүкті әйелдер мерезге зерттелуі қажет, егер олар жыныстық қатынасымен таратылған басқа аурулармен жұқтырылғанда, қайта зерттелуі қажет. Туа біткен мерздің алдын алуының негізгі шарасы барлық жүкті әйелдерді мерезге міндетті түрде серологиялық тексеру болып табылады. Егер мерезге серологиялық реакция оң болса,жүкті әйел одан әрмен зерттеледі. Жүктілік кезінде, мерезге шалдыққан әйелдің ерте емделуі сау баланы тудыруы мүмкін.Бала ағзасындағы мерезбен шақырылған өзгерістер қайтымсыз болмау үшін қазіргі медицина құралдарын жедел түрде қолданып, туа біткен мерезді емдеуге болады. Бала туғаннан кейін мерездің кейбір симптомдары байқалу мүмкін болғандықтан, кейбір кезде емдеу жүктіліктің кеш мерзімінде элиминация жұқпаларға соқтықтырады. Егер балаға іштен туғанннан мерез диагнозы қойылса, отбасының мүшелері жүйелі зерттеуден өтуі керек.Сонымен қатар кездейсоқ (әсіресе бірнеше адамдармен)жыныстық қатынастардан аулақ болу,жыныстық қатынас кезінде қорғаныс шараларын сақтау,мүшеқап пайдалану,зиянды әдеттерден алшақ болу,жеке бас гигиенасын сақтау(сүйіспеу,ауру адамдармен контактіде болмау,олардың жеке заттарын пайдаланбау,) туа біткен мерезді болдырмау жолында маңызды рөл атқарады. 104.Туа біткенмерездіңалдын-алуы . Туа біткен мерез — мерездің клиникалық түрі, баланың перонатальді инфекциясынан бозғылт тропонамимен байланысты. Туа сырығы баланың өмірінің әртүрлі кезеңдерінде интрауариннен жасөспірімге дейін көрінеді. Ол терінің ерекше сифилиялық зақымымен сипатталады, шырышты қабықшалар, сүйек тіні, соматикалық органдар мен жүйке жүйесі. Туа біткен сифилді диагностикалау патогенді қаннан оқшаулауға негізделген, алынбалы тері элементтері мен цереброспинальды сұйықтық; серологиялық реакциялардың және PCR диагностикасының оң нәтижелері, Ішкі органдарды тексеру. Туа біткен сифилис антибиотиктермен емделеді, висмут препараттары және ерекше емес агенттер, иммунитетті жақсартуға бағытталған. Туа біткен мерездің себептері Туа біткен сифилиспен ауыратын науқас, анадан анадан пренатальдық даму кезеңіне дейін инфекцияның таралуына байланысты. Бозғылт трепонема (мерездің қоздырғышы) сау трансплантаттық кедергіден өту мүмкін емес. Дегенмен, жүкті әйелдердің мерезі плацентаның бұзылуына әкеліп соғады және оның қорғаныш кедергі функциясын бұзады. Нәтижесінде трепета ұрыққа енеді. Туа біткен мерездің алдын-алу Туа біткен сифиллин алдын алу бойынша негізгі алдын алу шарасы барлық жүкті әйелдерді мерезге міндетті түрде екі рет серологиялық тексеру болып табылады. Егер мерезге оң серологиялық реакция анықталса, әйел одан әрі зерттеледі. Жүктіліктің ерте кезеңінде диагноз қою «сифилис» түсік түсірудің медициналық көрсеткіші. Жүктілікті сақтау кезінде, бірақ мерезге шалдыққан әйелдің ерте емдеуі сау баланы тудыруы мүмкін. 105. Жибердің қызғылт теміреткісі . Жибердің қызыл теміреткісі. Инфекционды-аллергиялық, вирусты, эритематозды-сквамозды дерматоз болып табылады. Бұл ауру дене терісінде жедел симметриялы орналасқан, біртіндеп 2 -3 мыс тиынның көлеміне дейін өсетін, ұсақ қызғылт дақтар түзілуімен ерекшеленеді. Көбінесе бөртпелер кеуде терісінде орналасады. Этиологиясы -Асқазан-ішек жолдарының ауруларында -Инфекциялық ауруларда -Вакцинация -Кездесетін мерзімі көктем-күз айларында Гистопатологиясы -Тамырлардың айналасында, дерманың емізікше қабатында шамалы ісік және қабыну, көбінесе лимфоцитарлық сіңбе. Эпидермисте-ұсақ қуыс түзіледі, ошақты спонгиоз, паракератоздың белгілері байқалады. Клиникасы -Дақтардың түрі дөңгелек не сопақша болып келеді. Бірнеше күннен кейін орта жағы өзгере бастайды: терінің түсі қоңырланады, ал мүйізденген қабаттары жиырыла келе, ұсақ кебекті қабыршақтармен жабылады. Қабыршақтар түскен соң, жіңішке жаға тәрізді мүйізденген қабаты, дақтың ортасындағы қоңырлау бөлімін қоршап тұрады. Дақтың айналасында қызғылт медальонға ұқсас теміреткіге тән бөртпелер болады. Әдетте “Аналық” деп аталатын бір ғана дақ, бөртпелер таралуына дейін 5 -12 күн бұрын пайда болады. Жаңа бөртпелер пайда болған кезеңінде дене қызуы көтеріліп, әлсіздік байқалады. Кейбір науқастарда мойын және жақ асты лимфа түйіндері ұлғайып кетеді. Ауру 4 -8 аптаға дейін созылады. Ауру жазылғаннан кейін уақытша лейкодерма қалады. Қызғылт теміреткі әдетте қайталанбайды. Ауруды асқындыратын факторлар -Термен тітіркендіру -Тығыз, қатты киім -Күн сәулесінің әсері -Сыртқа қолданатын дәрі-дәрмектер (күкірт, қара майдан тұратын пасталар, майлар) - Су процедуралары (монша, душ, ванна) ЕМІ Құрамында кортикостероидтар бар кремдер: мометазон , алкометазон , гиоксизон, лоринден – С Қатты киім киюді, жөкемен жуынуды тоқтату. Вирусқа қарсы препараттар : ацикловир ішке. Балаларға натрий тиосульфат 10 % 1 ас қасықпен күніне 3 рет тамақтан кейін. Ересектерге 30 % натрий тиосульфат 2, 0 -5, 0 мл вена ішіне күн ара. 106.Қарапайым безеу. Безеулер – тері ауруы, бұл кезде тері түгі фолликулдарының шығару түтіктері тіршілігі жойылған жасушалармен және тері майымен бітеліп қалады. Бітелген фолликулдарда бактериялар көбейеді, терінің тітіркенісі пайда болады. Безеу терінің кез келген жерінде пайда болады, көбінесе, бетте, мойында, кеудеде, арқада кездеседі. Көпшілік жағдайда безеулер ерте жасөспірімдік шақта пайда болады, бұл кезде май бездері тері майын көп өндіреді, бірақ, безеулер ересек шақта да пайда болуы мүмкін. Безеудің пайда болуы себептері қандай? Безеу тері түгі фолликулдарының шығару түтіктері тіршілігі жойылған жасушалармен және тері майымен бітеліп қалғанда пайда болады. Безеудің бірнеше түрі бар: · ақ безеулер тері түгі фолликулдарының шығару түтіктері тіршілігі жойылған жасушалармен және тері майымен бітеліп қалғанда пайда болады. · егер фолликулдың бітелуі терінің бетіне қарай орын алса және ауамен жанасатын болса, ол біртіндеп қараяды. Бұлар қара безеулер аталады. Бұл оларға кірдің түсуіне байланысты емес. · егер бітелген фолликулдың қабырғасы зақымданса, бұл аумақ ісінеді және қызыл түйінге айналады. Егер бұл зақымдану терінің бетінде пайда болса, түйін безеуге айналады. · Егер фолликулдың қабырғасы терінің тереңдеу қабатында зақымданса, түйіндер немесе кисталар пайда болады. Бұл кисталы безеу аталады. Безеу кімде пайда болады? Безеулер ұлдарда да, қыздарда да пайда болады. Бірақ, әдетте, ұлдарда айқын көрінеді, себебі, олардың май бездері майды көбірек өндіреді. Көптеген адамдарда безеу симптомдары 25 жасқа қарай жойылады, бірақ, ересек шақта да кездесуі мүмкін. Сондай-ақ, тұқым қуалау да маңызды роль атқарады. Егер анаңызда немесе әкеңізде безеулер болған болса, Сізде де осы ауру пайда болуы мүмкін. Иммундық жүйенің жағдайы үлкен роль атқарады. Кейбір адамдар тері түгінің фолликулдарына түсетін бактерияларға ұшырауға бейім келеді. Безеудің асқынуына ықпал ететін факторлар · Гормондық бұзылыстар, әсіресе, жыныстық жетілу кезінде, әйелдерде етеккір алдында немесе жүктілік кезінде · кейбір дәрілерді қабылдау · кейбір гигиеналық косметикалық құралдар, әсіресе, май негізінде, күнге күюден немесе шашқа күтімге арналған құралдар · күйзеліс · терінің ақауларын сығу · теріні қатаң тазалау 107.Мерездің қоздырғышы. – венерологиялық аурулар, ұзын тыныштықты сақтап, барлық мүшелерге әсер етеdі. Аурудың клиникалық көрінісі ауыр хансердің пайда болуынан басталады (бастапқы сифилома), аймақтық өсім, қашықтық лимфа түйіндері. Терінің және шырышты сифилиялық бөртпелердің сипаттамалары, ауыртпалықсыз, каш емес, безгегі жоқ жалғастырыңыз. Болашақта барлық ішкі органдар мен жүйелерге әсер етуі мүмкін, қайтымсыз өзгерістерге, тіпті өлімге алып келеді. Мейірбикені емдеу венерологты жүргізеді, жүйелі және ұтымды антибиотикалық терапияға негізделген. -инфекциялық ауру, ұзақ уақытқа созылады, қозғалыс бағыты. Денсаулығының зақымдануы бойынша сифилис жүйелі ауруларға жатады, және магистральды беру жолдары — венерологиялық. Сифилис бүкіл денеге әсер етеді: тері және шырышты қабықшалар, жүрек-қан тамырлары, орталық жүйке, ас қорыту, тірек-қимыл жүйесі. Өңделмеген немесе нашар емделген мерездер жылдар бойы жалғасуы мүмкін, ауыру кезеңдері және жасырын (жасырын) ағымдар. Белсенді кезеңде сифилис теріде пайда болады, шырышты қабықшалар және ішкі органдар, жасырын кезеңде ештеңе пайда болмайды. Сифилис барлық жұқпалы аурулар арасында бірінші орын алады (соның ішінде ЖЖБЖ), инсульт жиілігі бойынша, инфекциялық, денсаулығына зиянның дәрежесі, диагностикалау мен емдеудің белгілі бір қиындықтары. Қоздырғышының ерекшеліктері микроорганизмнің бозғылт спироцетасы (treponema — Treponema pallidum). Бозғылт спирокета қисық спирокке ұқсайды, әртүрлі тәсілдермен қозғалуға қабілетті (бірте-бірте, айналмалы түрде, иілу және толқындар), көлденең бөлу арқылы таралады, ақшыл қызғылт түсті анилин бояумен боялған. Бозғылт спироцет (treponema) адам ағзасындағы оңтайлы жағдайлар лимфа түтіктерінде және лимфа түйіндерінде кездеседі, онда белсенді түрде ойнатылады, жоғары концентрациядағы қанда қайталама сифилис сатысында болады. Микробион жылы және дымқыл ортада ұзақ сақталады (оңтайлы. t = 37°С, бірнеше күнге дейін дымқыл киімде), Төмен температураға төзімді (мәйіттердің тіндерінде – 1-2 күнге жарамды). Ашық спироцет құрғақ кезде өледі, қыздыру (55°С – 15 минуттан кейін, 100°С – бірден), дезинфекциялаушы өңдеу, қышқылдық шешімдер, сілтілі. Науқас кез келген уақытта ауру кезінде жұқпалы болып келеді, әсіресе бастапқы және қайталама сифилис кезінде, тері мен шырышты қабаттардың көріністерімен бірге жүреді. Сифилис сау адамның сырқат арқылы пациентпен байланыстары арқылы беріледі (жыныстық қатынас кезінде ұрық, сүт — Лактациядағы әйелдер, поцелуйте) және қан (тікелей қан құю арқылы, операция кезінде — медициналық қызметкерлерде, ортақ тік ұстара арқылы, жалпы шприц — нашақорлар бар). Сифиллинді тасымалдаудың негізгі жолы – жыныстық қатынас (95-98% істер). Жанама инфекцияның жанама жолдары аз байқалады – дымқыл заттар мен жеке заттар арқылы (мысалы, науқас ата-аналардан балаларға дейін). Ауруы бар анадан балаға мерезді ішек арқылы беру оқиғалары бар. Жұқтырудың қажетті шарты пациенттің құпиялы спирохеттердің патогендік түрлерінің жеткілікті санының және шырышты қабаттарының эпителийінің және оның серіктесінің терісінің тұтастығын бұзудың сыры болып табылады (микротағамалар: жаралар, сызаттар белгілері, абразивалар). Сифилиспен емдеу Сенімді диагноздан кейін мерезге емдеуді бастаңыз, бұл зертханалық зерттеулермен расталады. Майлықтарды емдеу жеке түрде таңдалады, кешенде жүзеге асырылады, қалпына келтіру зертхана арқылы анықталуы керек. Сифилді заманауи емдеу, бүгінгі венерологияға тиесілі, емдеуге арналған қолайлы болжам туралы сөйлесуге мүмкіндік береді, дұрыс және уақтылы емдеу, бұл аурудың сатысы мен клиникалық көріністеріне сәйкес келеді. Бірақ тек венеролог уақыт пен көлем терапиясы бойынша ұтымды және жеткілікті түрде таңдай алады. Кетіретін өзін-өзі емдеуге жол берілмейді! Тазаланбаған күлі жасырылады, созылмалы нысаны, науқас эпидемиологиялық қауіпті болып қалады. Сифилді емдеудің негізі – пенициллинді антибиотиктерді қолдану, ол бозғылт спироцета жоғары сезімталдықты көрсетеді. Науқастың пенициллин туындыларына аллергиялық реакциясы болған жағдайда, эритромицин балама ретінде ұсынылады, тетрациклиндер, цефалоспориндер. Кеш мерезге байланысты йод қосындылары қосымша тағайындалады, висмут, иммунотерапия, биогенді стимуляторлар, физиотерапия. Сифилиспен ауыратын науқаспен жыныстық қатынас орнату маңызды, ықтимал жұқтырған жыныстық серіктестердің профилактикалық емін жүргізгеніңізге сенімді болыңыз. Емдеудің соңында мерезбен ауыратын барлық науқастар бұрынғы диссертацияда серологиялық реакция кешенінің толық теріс нәтижесіне дейін сақталады. Донорлар мерезді болдырмау үшін тексеріледі, жүкті, питомниктер, азық-түлік және медициналық мекемелер, ауруханаларда науқастар; тәуекел топтарының өкілдері (есірткіге тәуелділер, жезөкшелер, үйсіз). Берілген қан міндетті түрде мерезге және консервілеуге сыналған. 108.Тері– венерологиялық диспансер, оның функцииялары мен міндеттері . Диспансердің қызметі,міндеті: · Амбулаториялық және стационарлық жағдайда тиімді медициналық технологияларды қолданып және тері, венерологиялық және басқа жыныс жолдары арқылы таралатын аурулармен ауыратын науқастармен жұмыста диспансерлік ұстанымды сақтай отырып, әкімшілік аймақтың тұрғындарға жоғары білікті мамандандырылған кеңес беру-диагностикалық және емдеу-профилактикалық дерматовенерологиялық көмек көрсету. · Дерматовенерологиялық қызмет әрекетінің барлық түрлерінің мақсатты бағдарламаларын әзірлеу, жоспарлау · Мемсанэпидембақылау орталығымен бірлесе отырып, жыныс жолдары арқылы таралатын аурулар мен жұқпалы тері ауруларына эпидемиологиялық бақылау жүргізу. · Тұрғындардың жыныс жолдары арқылы таралатын аурулармен, дерматозбен және жұқпалы тері ауруларымен науқастануы кезінде оларға кеңес беру, диагностикалық, емдік және профилактикалық көмек көрсету мәселелері бойынша Қазақстан Республикасы субъектісі емдеу-профилактикалық мекемелері қызметіне ұйымдастыру-әдістемелік жетекшілік ету. · Диспансер құзіреті аумағында Қазақстан Республикасы субъектісі емдеу-профилактикалық мекемелеріндегі емдеу-профилактикалық үдерістің сапасына бақылау жасау. · Жыныс жолдары арқылы таралатын аурулардың, жұқпалы тері аурулары және дерматоздың таралуын ескерту бойынша мақсатты бағдарламаларды әзірлеуге қатынасу. · Тері-венерологиялық мекеме тәжірибесіне жұмысты ұйымдастырудың, жыныс жолдары арқылы таралатын аурулардың, дерматоздың алдын алу, диагностикалау және емдеудің заманауи технологияларын енгізу. · Медициналық алдын алу орталықтарымен бірлдесе отырып, жыныс жолдары арқылы таралатын аурулар мен жұқпалы тері ауруларының алдын алу, тұрғындар арасында салауатты өмір салтын насихаттау бойынша іс-шараларды ұйымдастыру. · Диспансер құзіретіне енетін мәселелер бойынша симпозиумдар, конференциялар, семинарлар, көрмелер және т.б. ұйымдастыру және өткізу. 109.Экссудативті біріншілік морфологиялық элементтері. Тері бөртпелерінің морфологиялық элементтері шартты түрде біріншілік және салдарлық (екіншілік) болып ажыратылады Біріншілік элементтер дерттік үрдістің алғашқы көрінісі ретінде жай көзге қарағанда сау теріде, ал салдарлық морфологиялық элементтер біріншілік элементтердің нәтижесінде пайда болады. Біріншілік элементтерге: дақ, қышыма бөртпе, күлдіреуікше, күлдіреуік, пустула (қуысты бөртпе), папула (қуыссыз бөртпе), түйіншек жатады. -Дақ(грек. macula, орыс. пятно) терінің немесе шырышты қабықтың орныққан түрде боялу түсі өзгерістерімен көрінетін тері бөртпесінің түрі.Ол туа біткен және жүре пайда болған болып ажыратылады. Дақ түрінде бөртпе шығуы жұқпалы аурулар (қызылша, қызамық, жәншау, сүзек т.б.) және әртүрлі тері дерттері кездерінде, қан тамырларының даму ақауларында, теріде өспе өсуінде (пигменттік невус кезінде) байқалады. Дақтар біріншілік (гиперемиялық, қан құйылулық, пигменттік) және салдарлық болып ажыратылады. -Қышыма бөртпе(грек. urtica, орыс. волдырь) ішінде қуысы жоқ, ілезде пайда болып, із қалдырмай, бірнеше минут-сағаттың ішінде жоғалып кететін және қатты қышитын тері бөртпесі. Ол аллергеннің әсерінен немесе қалақай шөбі, жәндіктер (маса, шіркей) шағуынан кейін пайда болады. Оның даму негізінде биологиялық белсенді заттардың (гистамин, серотонин т.б.) әсерлерінен қылтамырлар қабырғаларының өткізгіштігі көтерілуі маңызды орын алады. Бұл кезде қан тамырларының кеңуі және шектелген жіті ісіну терінің бүртікті қабатында болады. Ісінулік сұйықта гистамин т.б. соған ұқсас биологиялық белсенді заттар анықталады. -Пустула(лат.pustula-іріңдік) ішінде іріңі бар қуыстан тұратын тері бөртпесінің түрі немесе іріңді бөртпе. Көпшілік жағдайларда пустула эпидермиске стафилококктардың, стрептококктардың және басқа микробтардың әсерлерінен дамиды. Пустула беткейлік (мүйізгек қабат астына немесе эпидермистің бүртікті қабатына тарайтын) және терінің терең қабаттарына тарайтын болады. Стрептококкткр мен стафилококктардан дамитын терінің жұқпалы ауруы кезіндегі беткейлік іріңді бөртпені импетиго (лат. impetigo) дейді.Іріңді бөртпенің терең түріне шиқан, фолликулиттерді т.б. жатқызуға болады. Бұл кездерде тері тамырлары кеңейіп, олардың қабырғаларының өткізгіштігі көтеріледі, ісіну дамиды, нейтрофилдер мен бір ядролы лейкоциттер қабыну ошағына жиналады. Пустуланың диаметрі бірнеше мм-ден бірнеше см-ге дейін жетеді және ол айналасынан қабынулық қызыл жиекпен қоршалады. Пустула кеуіп сарғыш-жасыл қабыршаққа айналады, оны жарғанда оның астында жалақ немесе ойық жара ашылады. -Папула(лат. papula-түйін,түймешік)- тері бөртпесінің теріден шығып тұратын, ішінде қуысы жоқ, тығыз немесе жұмсақ құрылым іспеттес түрі. Оның көлемі мен пішіні әртүрлі болады, сыртқы беті тегіс болып, ондағы эпидермистің түлеп түсуі жиі байқалады. Папуланың түрі дерттік үрдістің ерекшеліктерінен байланысты болады. Ол із қалдырмай жоғалып кетуі мүмкін. -Түйін (грек. nodus, орыс. узел) теріде немесе шелмайда диаметрі бірнеше см-ден астам дөңгелек немесе сопақша құрылым. Ол жасушалардың қабынулық сіңбеленуінен, зат алмасу өнімдерінің (холестерин, кальций, зәр қышқылы тұздарының) жиналып қалуынан немесе өспе өсуінен пайда болады. Жіті қабыну кезінде түйін үстіндегі тері басында ашық қызыл түсті болса бірнеше күннен кейін күрең қызыл, артынан жасыл сары түс қабылдайды. Сүлде қабыну кезінде оның түсі көгілдір қоңыр болады. Түйіннің тығыздығы кейде жұмсақ (мәселен, тері мен шелмай туберкулезі және липома кезінде), кейде тығыз серпімді (мәселен, құлғана немесе алапес ауруы кезінде) болады. Ол толығынан жоғалып кетуі мүмкін, кейде жұмсарып ыдырауынан терең ойық жара қалтыруы ықтимал. 110.Белдеме теміреткі. Белдемелік теміреткі (белдемелік герпес) - бұл вирустық инфекция. Дененің бір жақ бөлігінде бөртпелер шығады, 1-2 күннің ішінде ауру сезімдері пайда болып, дене дуылдап ашиды. Бөртпелер асқынып көлдірей бастайды, кейін беті қабыршықтанады. Бірақ, олар бірнеше аптаның ішінде жойылады. Теміреткі шешек ауыруының вирустарынан пайда болады. Шешек ауыруымен ауырған адамдардың жүйке тіндерінде қалып қойған вирус кез –келген уақытта қайта белсенділік танытады. Шешек ауыруы көбінесе егде жастағы және иммундық жүйесі әлсіреген адамдарда стрестің, жарақаттың немесе басқа да факторлардың әсерінен пайда болады. Вирустың қайта өршуіне ненің әсері болатыны нақты белгісіз. Теміреткімен зақымданған адамның денесіндегі көлдіреген жерлері қабыршықтанбаса, одан вирус таралуы мүмкін. Теміреткінің жайылып кетуі, бұрын адам ауырмаған болса немесе екпе егілмеген жағдайда, шешек ауруына шалдықтыруы мүмкін. Дәрі-дәрмектер бөртпеден және ауырсынудан болатын жағымсыз әсерді бәсеңдетеді. Кейбір адамдарда бөртпелер жойылғаннан кейін де ауру сезімдері жалғаса береді (постгерпестік невралгия). 111.Диффузды нейродермит. Диффузды нейродермит: терінің лихенификация және жекеленген папулезді тегіс элементтер түрінде жайылған зақымдалуы. Зақымданған жердің терісі құрғақ, қалың, қызыл-көкшіл немесе қара-қошқыл болып өзгереді, кейде піл сүйегінің түсіндей болуы да мүмкін. терінің өзіндік өрнегі жақсы айқындалады. Бетінде қабыршақтар топталып, экскориациялар болуы мүмкін, зақымданған жері бірте- бірте кәдімгідей, өзгермеген теріге ұласып кетеді. Диффузды нейродермит көбіне көп қол-аяқтарда, сирегірек - дененің терісінде орналасады. 112.Мерезбен ауыратын науқастарға бейарнамалы терапия әдістері. Пиротерапия, дәрумендер, биогендік жаңғыртқыштар мен тіндегі зат алмасуға әсер ететін дәрілер, иммуномодуляторлар, ультракүлгін сәулемен сәулеленген аутоқанды егу. Бұл дәрілерді қолдану қолданбау көрсеткіштері анықталу қажет. Пирогеналды бұлшықетке 5-10 мкг/ млден бастап, біртіндеп 20-30 мкг/ мл дейін көбейтіп, организмнің реакциясына байланысты 120-150 мкг/ млге дейін егеді. Препаратты 2-3 күнде 1 рет, барлығы 10-15 рет егеді. Продигизан бұлшықетке аптасына 2 рет 25-100 мкг дейінгі мөлшерінде, барлығы 4-6 рет егеді. 113.Тегіс тері микроспориясы. Тегіс тері микроспориясы - бұл теріге әсер ететін саңырауқұлақ ауруы. Бұл ауру кең таралған «соққақ» деп аталады, бұл оның клиникалық көрінісінің шаштың қабынуымен ерекшеленуіне байланысты. Бірақ тегіс теріде ол өзін басқаша көрсетеді. Тегіс тері микроскопиясының белгілері Microsporum түріндегі саңырауқұлақтардың формасы микроскопияның қоздырғышы болып табылады. Табиғатта кең таралған, сондықтан барлық жерде инфекция мүмкін. Инфекция контакт немесе түрлі саңырауқұлақтар арқылы жіберіледі, бұл саңырауқұлақтардың споралары. Көбінесе микроспорияның патогені терідегі микро жарақаттар арқылы денеге кіреді. Онда ол көбейе бастайды. Тегіс тері микроспориясының инкубациялық кезеңі - 4-6 апта. Шамамен осы уақытқа дейін теріде қызаруы пайда болады. Осындай бөртпелерді мойынға, магистральға, өзендерге және щекке қарауға болады. Олардың айқын анықтамалары бар және біршама бетінің үстінен көтеріледі. Күн сайын жеңіліске ұшырау орталықтары мөлшері артады. Көрнекі түрде олар көпіршіктерден, түйіндерден және қыртыстан тұратын айқын сақиналарға ұқсас. Мұндай сақина біріктіреді. Дақтардан басқа тері микроспориясы басқа да белгілерге ие: қалыпты қышу; пилинг; қабыну реакциясы. |