|
Методичка Язык 4 кл.. Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму
ТЕХНОЛОГИЯ КАРТА, 4 класс
Тема: Тюз сыфатла
| Дерсни тюрлюсю: Джангы керекни (материалны) билиу
| Дерсни борчу:
*сыфатны белгили ышанларын ачыкълай билирге юретиу;
*текстде сыфатла бла сёзтутушланы табаргъа юретиу;
* Сыфатланы тилде хайырландырыугъа юретирге;
| Этиллик ишлени эсеби
| Дерсдеги:
*башха тилни кесеклерини ичинде сыфатны табаргъа;
* айтымда сыфатла бла сёзтутушланы айырыргъа;
*сыфатланы къурай билирге;
| Дерсни чегини:
* окъуу борчну окъургъа бла билирге, аны устазны болушлугъу бла тындырыргъа;
*болушлукъ бла оюм этерге;
* оюмну юлгюлеге келишдирирге, тинтерге;
*этген ишлерини тюзлюгюн ангылатыргъа.
| Энчили:
* къарачай тилни билирге тырмашыу
| Башха дерсле бла къатышыу: Окъуу, тема: «Сёзню лексика магъанасыны юсюнден иш»
| Дерсге керекли затла: окъуу китаб, тефтер, таблицала, иш программа
| Дерсни барыуу
| Устазны ишини магъанасы
| Сохталаны ишини магъанасы
| Билиу ишни себеби
| *Къангада берилген сёзтутушлада сыфатны къуралгъанына кёре, къауумлаб джазаргъа теджейди: къарангы кече, джулдузлу кече, джылы джангур, джайгъы джангур, сейир хапар, къурашдырылгъан хапар. Эки сёзтутушха сохтала кеслери айтымла къураб джазарыкъларын ангылатады.
| *Сыфатланы къуралгъанларына кёре къауумлагъа бёлгенлерин сюзедиле, аллай къауумла нек къурагъанларын ачыкълайдыла. Сыфатны юсюнден билгенлерин бир мизамгъа келтиредиле
| Керекли билимни келишдириу
| *Джазгъан сыфатлары хар къаууму къаллай текстде тюберге боллукъларын сорады. Сохталагъа дерсни темасын, борчун да ачыкъларгъа теджейди
| * Сыфатланы суратлау текстде тюбегенлерин сюзедиле. Дерсни темасын, борчун да кесгин этедиле
| Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)
Билиу ишни къурашдырыу
| *Сохталаны барына да 98 – чи ишни этдиреди. Къурагъан айтымларында сыфат къаллай сёз бла байланнганын ачыкълатады.
*96– чы ишни энчи этериклерин айтады. * 97 – чи ишни окъутуб, сыфатлагъа соруула салдырады, джаздырады. * 44 – чю бетде 95 – чи ишни борчу бла танышыргъа теджейди. Юйде тындыралмазлыкъ затланы ангылатады
| *Ишни борчун окъуйдула. Сыфатла бла айтымла къурайдыла, айтымда атны айгъакълагъанларын айтадыла.
*Ишни борчун ангылайдыла. Ишни болушлукъсуз джазадыла * Ишни борчун ангылайдыла. Сыфатлагъа соруу салыргъа юренедиле. *Ишни борчун окъуйдула. Этерик ишлерин белгилейдиле. Ишни тинтгенлерине кёре, къыйынлашхан затларын ачыкълайдыла
| Ишни оюмлау
| * Дерсде алгъан билимлерин бир мизамгъа джыяргъа теджейди, аны керекли иш болгъанын ангылатады.
| *Дерсни оюмлайдыла. Оноулашадыла, кёллерине келгенни белгилейдиле.
| Къошакъ керек (материал): Сёз, сёзтутуш, айтым бла ишлетиу.
| Этилирге керек болгъан ишлерини джетишимлигин белгилеу: бояуну ачыкълагъан сыфатла бла юч айтым къураргъа.
| Къошакъ чыгъармачылыкъ иш: Бояуну ачыкълагъан сыфатланы хайырландыра, суратлау текст къураргъа
| Кесини ишин тинтиу
| Джетишимле
| Къыйынлашыу
| Теджеу
|
|
|
| ТЕХНОЛОГИЯ КАРТА, 4 класс
Тема: Санауну магъанасы. Санчы бла тизгинчи санаула.
| Дерсни тюрлюсю: Джангы керекни (материалны) билиу
| Дерсни борчу:
* башха тилни кесеклерини ичинде санауну табаргъа юретиу;
*санауну лексика магъанасын ачыкълай билирге юретиу;
*адамланы ишлерине сый берирге юретиу;
| Этиллик ишлени эсеби
| Дерсдеги:
*башха тилни кесеклерини ичинде санауну табаргъа;
* айтымда санауланы магъаналарын ачыкъларгъа;
*санауланы тюз къурай билирге;
| Дерсни чегини:
* окъуу борчну окъургъа бла билирге, аны устазны болушлугъу бла тындырыргъа;
*бирча ышанлары болгъан сёзлени къауумларгъа;
* оюмну юлгюлеге келишдирирге, тинтерге;
*этген ишлерини тюзлюгюн ангылатыргъа.
| Энчили:
* къарачай тилни билирге тырмашыу
*ишленмеклик, адамлыкъ шартларын ёсдюрюрге
| Башха дерсле бла къатышыу: Окъуу, тема: «Кесгин окъуу бла ишлеу»
| Дерсге керекли затла: окъуу китаб, тефтер, таблицала, иш программа
| Дерсни барыуу
| Устазны ишини магъанасы
| Сохталаны ишини магъанасы
| Билиу ишни себеби
| *Айырыб этилген сынау иш джаздырады: байрам, джауумлу, ол, береди, беш, къара, мен, шоркъа, къычырыргъа, Черкесск, ауруулу, биз, учаргъа, хауа. 107 – чи иш.
Сёзлени тилни къайсы кесегине киргенлерин ачыкъларгъа теджейди
| *Айтылгъанны джазадыла, сёзлени тилни кесеклерича къауумлайдыла. «Беш» сёзню къайры къошаргъа билмей къыйынлашханларын айтадыла.
| Керекли билимни келишдириу
| * 45 – чи бетде джорукъну окъургъа теджейди, дерсни темасын, окъуу борчну ачыкъларгъа буюрады
| *Санауну юсюнден окъугъанларын тинтедиле. Дерсни темасын, борчун да кесгин этедиле
| Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)
Билиу ишни къурашдырыу
| *Ишде санны кёргюзген сёзлеге сабийлени эслерин бёледи. Сохталаны барына да 102 – чи ишни этдиреди. Соруулагъа толу джууаб излейди
*105– чи, 108 – чи ишлени къауумла болуб этериклерин айтады. *§ 24, § 25. 103–чю иш 47–чи бетде,106– чы иш 49–чу бетде ишлени борчу бла танышыргъа теджейди. Юйде тындыралмазлыкъ затланы ангылатады
| *Ишни борчун окъуйдула. Соруулагъа толу джууаб бередиле эмда джазадыла. Санны кёргюзген сёзле санау болгъанын билдиредиле.
*Ишни борчун ангылайдыла. Ишни бир - бирине болушуб джазадыла. Санны кёргюзген сёзлени белгилейдиле
*Ишни борчун окъуйдула. Этерик ишлерин белгилейдиле. Ишни тинтгенлерине кёре, къыйынлашхан затларын ачыкълайдыла
| Ишни оюмлау
| *Дерсде къайсы тема бла ишлегенлерин, саналаны юсюнден не зат билгенлерин, дерсни аллында «беш» сёзню къаумлагъа къошаргъа къыйынлашханларын джангыдан этерге, дерсге оюм этерге теджейди
| *Дерсде джангы билгенлерин тинтедиле, оюмлайдыла.
| Къошакъ керек (материал): Сурат бла берилген элберлени билирге джорукъла
| Этилирге керек болгъан ишлерини джетишимлигин белгилеу: Санауланы хайырландырыб, къышны юсюнден беш айтым къураргъа
| Къошакъ чыгъармачылыкъ иш: Таурухлада тюбеген санауланы эсге тюшюрюб джазаргъа
| Кесини ишин тинтиу
| Джетишимле
| Къыйынлашыу
| Теджеу
|
|
|
|
ТЕХНОЛОГИЯ КАРТА, 4 класс
Тема: Алмашны магъанасы. Бетлеучю алмашла
| Дерсни тюрлюсю: Джангы керекни (материалны) билиу
| Дерсни борчу:
* башха тилни кесеклерини ичинде бетлеучю алмашланы табаргъа юретиу;
*бетлеучю алмашланы бетлерин, санларын билирге юретиу;
*Сохталаны эслиликлерин, ангыларын, эс бёлюулерин ёсдюрюрге;
| Этиллик ишлени эсеби
| Дерсдеги:
* бетлеучю алмашланы башха тилни кесеклерини ичинде табаргъа;
*бетлеучю алмашланы бетлерин, санларын ачыкъларгъа;
| Дерсни чегини:
* окъуу борчну окъургъа бла билирге, аны устазны болушлугъу бла тындырыргъа;
*бирча ышанлары болгъан сёзлени къауумларгъа;
* оюмну юлгюлеге келишдирирге, тинтерге;
*этген ишлерини тюзлюгюн ангылатыргъа.
| Энчили:
* къарачай тилни билирге тырмашыу
*ишленмеклик, адамлыкъ шартларын ёсдюрюрге
| Башха дерсле бла къатышыу: Окъуу, тема: «Текст бла ишлеу»
| Дерсге керекли затла: окъуу китаб, тефтер, таблицала, иш программа
| Дерсни барыуу
| Устазны ишини магъанасы
| Сохталаны ишини магъанасы
| Билиу ишни себеби
| Экинчи айтымны биринчи айтымны магъанасына таяна къурашдырыргъа: Тюнене сау кюнню джангур джаугъанлай турду. Ол … Кюн джылыта башлагъанды. Сабийле эшикге къотарылгъандыла. Ала… Джаз джылны туура сейир заманыды. Мен…
| *Ишни борчун ангылайдыла. Айтымла къурайдыла. Тюз къуралгъанны текстге къошадыла. Бетлеучю алмашланы бирча ышанларын табадыла.
| Керекли билимни келишдириу
| *Алмашны, бетлеучю алмашланы юсюнден 56 – чы, 58 – чи бетледе джорукъла бла танышыргъа теджейди. Кеслерине джорукъгъа кёре юлгюле келтиртеди. Дерсни темасы бла борчун кесгин этерге болушады.
| *Алмашны, бетлеучю алмашланы юсюнден окъугъанларын тинтедиле. Дерсни темасын ачыкълайдыла, дерсни окъуу борчун да кесгин этедиле
| Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)
Билиу ишни къурашдырыу
| *3 – чю бетде бирлик санда алмашны болушлада тюрлениуюне эслерин бёледи. Орус тил бла къарачай тилде 3 – чю бетде не башхалыкъ болгъанындан ангылагъанларын сорады.
*130 – чу, 131 - чи ишлени къауумла болуб этериклерин айтады.
*129 – чу ишни энчи этерге теджейди. * 60 – чы бетде 133 – чю иш ишни борчу бла танышыргъа теджейди. Юйде тындыралмазлыкъ затланы ангылатады
| *Бетлеучю алмашланы тюрлениулерин айтадыла. Соруулагъа джууаб этедиле. *Ишни борчун ангылайдыла. Ишни бир - бирине болушуб джазадыла
*Ишни борчун ангылайдыла. Ишни болушлукъсуз джазадыла *Ишни борчун окъуйдула. Этерик ишлерин белгилейдиле. Ишни тинтгенлерине кёре, къыйынлашхан затларын ачыкълайдыла
| Ишни оюмлау
| * Дерсде къайсы тема бла ишлегнлерин, не джангы зат билгенлерин ачыкълайды.
| *Дерсде джангы билгенлерин тинтедиле.
| Къошакъ керек (материал): Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.
| Этилирге керек болгъан ишлерини джетишимлигин белгилеу: Бетлеучю алмашланы хайырландырыб, юч айтым къураргъа.
| Къошакъ чыгъармачылыкъ иш: Болгъан дерсни хапарын алмашланы хайырландыра айтыргъа
| Кесини ишин тинтиу
| Джетишимле
| Къыйынлашыу
| Теджеу
|
|
|
| ТЕХНОЛОГИЯ КАРТА, 4 класс
Тема: Этимни заманлары
| Дерсни тюрлюсю: Джангы керекни (материалны) билиу
| Дерсни борчу:
*этимни заманын айырыргъа юретиу;
*этимни санын айырыргъа юретиу;
*сёзлени тюз джаза, алай нек джазылгъанын юретирге;
| Этиллик ишлени эсеби
| Дерсдеги:
*этимни заманларын билирге;
* сёзлени тюз джаза, алай нек джазылгъанын да ангылата билирге
| Дерсни чегини:
*окъуу борчну окъургъа бла билирге, аны устазны болушлугъу бла тындырыргъа;
*къыйынлашханларын кесгин этирге;
*оюмну юлгюлеге келишдирирге, тинтерге;
*этилген мурат бла болгъан хыйсабны келишдирирге.
| Энчили:
*къарачай тилни билирге тырмашыу;
*кеслерини ангыларын ёсдюрюрге; билим алыргъа хазырлыкъларын кёргюзюрге
| Башха дерсле бла къатышыу: Окъуу, тема: «Тюз магъанасы бла кёчген магъанасы болгъан сёзле бла ишлеу»
| Дерсге керекли затла: окъуу китаб, тефтер, таблицала, иш программа
| Дерсни барыуу
| Устазны ишини магъанасы
| Сохталаны ишини магъанасы
| Билиу ишни себеби
| *Этимлени окъуб, ышанларына кёре, къауумлагъа бёлюрге теджейди: барадыла, келдим, окъудунг, джазарыкъдыла, окъурукъса, биледиле, джырлайды, бердиле, салырса.
| *Этимлени окъуйдула. Эки къауумгъа бёлюрге теджейдиле
| Керекли билимни келишдириу
| *Этимлени юч къауумгъа бёлюрге боллугъу бла къаллыгъын сорады
*66 – чы бетде дерсни темасын табаргъа теджейди. Дерсни окъуу борчун кесгин этерге болушады.
| *Юч къауумгъа бёлюрге излейдиле. Къыйынлашхан кёзюуде заманла бла къауумларгъа кюрешедиле. Билген билимлери аз болгъанын ачыкълайдыла. Окъуу китаб бла хайырланыргъа теджейдиле;
*Теманы окъуйдула, окъуу борч саладыла
| Солуу такъыйкъа: («Дуркъу – дуркъу», «Джюу, джюу, ала» д. б.)
Билиу ишни къурашдырыу
| *66 – чы бетде таблицада этимлени заманларына, сорууларына эс бёлдюреди
*151– чи ишни къауумла болуб этериклерин айтады.
*152 – чи ишни энчи этерге теджейди.
*67 – чи бетде 152 – чю ишни борчу бла танышыргъа теджейди. Юйде тындыралмазлыкъ затланы ангылатады
| *Джорукъну окъуйдула. Таблицада этимлеге эс бёледиле. Соруулагъа джууаб этедиле. Оюм этедиле, джорукъ бла келишдиредиле;
*Ишни борчун ангылайдыла. Къалай тындырлыкъларын белгилейдиле. Ишни бир - бирине болушуб джазадыла. Этген ишлерини тюзлюгюн кёргюзедиле;
*Ишни борчун ангылайдыла. Ишни болушлукъсуз джазадыла
*Ишни борчун окъуйдула. Этерик ишлерин белгилейдиле. Ишни тинтгенлерине кёре, къыйынлашхан затларын ачыкълайдыла
| Ишни оюмлау
| *Дерсни аллында этимлени къауумлагъа белюрге къыйынлашханларын, джангыдан этерге, дерсге оюм этерге теджейди
| *Дерсни аллында къыйынлашханларын эсге тюшюредиле. Этимлени юч къауумгъа заманла бла юлеширге теджейдиле.
| Къошакъ керек (материал): Тюз джазыудан къангада сёзлени джазадыла.
| Этилирге керек болгъан ишлерини джетишимлигин белгилеу: Сохталаны ишлерин ачыкълагъан этимле бла юч айтым (юч заман бла) къураргъа.
| Къошакъ чыгъармачылыкъ иш: Болгъан дерсни хапарын къуру этимлени хайырландырыб айтыргъа
| Кесини ишин тинтиу
| Джетишимле
| Къыйынлашыу
| Теджеу
|
|
|
| |
|
|