Синтаксис ЭДИЛОВ С.Э. (копия) (копия). Нохчийн пачхьалкхан дешаран, iилманан министерство
 Скачать 0.7 Mb.
|
Чолхечу предложенешкахь сацаран хьаьркаш
Упражнени № 5. ДIаеша. ХIокху рогIаллехь дIаязъе пред- ложенеш: 1) къасторан хьаьркашца ерш, 2) билгалъяран сацаран хьаьркаш ерш. Ирча сурт хIоьттира бIаьргашна хьалха: цхьа стаг хи чу воьжна Iуьллура, важа къаьхкинчу говро текхош вара, кхоалгIаниг дина хиъна дIаэккхашехь, цхьа инзаре ши куьг дIаса а тесна, охьа- вуьйжира. (Ях. Л.) ХIетахь наха олуш хезна-кх суна, варшахошна юккъехь Шама мел ву, цара лелочу ялтех, даьхнех беркат ца хила а, церан доIанна жоп ца дала а йиш яц бохуш. (Ахм. М.) 3) Гобаьккхина гонаха декъа, довха, зевне хIаваъ дара, эвлахь хIоьттинчу йовхон- на богучу тIулгах бепиган хьожа йогIура. (Пав. П.) 4) Садеттарх гIуллакх хила ца доллий а хиъна, цхьа чаьмза йистхила дагахь хилира Лайса, амма цуьнан багах дош далале, вистхилира юьста- ха Iен воккха стаг. (Нун. С.-Хь.). 5) Массо а хьийса буьйлабелира дукха башха кечъелла, хитIа йогIучу шотойн цхьана хазачу йоIе, хIетте а бере цуьнгахьа дIа а ца хьожуш, я кегийчу нахана тIе а ца воьдуш, юьстаха дин ловзош лаьттара. (Ок. Ш.) 6) Маьлхан зIаьнарша дешица къагийнера нежнийн баххьаш, юха, цхьаъ вукхунна тIаьхьа дIадайра; тIаьххьара зIаьнар дикка лаьттира. Зану хьалха дIахьаьжира: IиндагIан дитт гена дацара. 8) Хиндерг цахааро гIайгIане дожийнера адам, ткъа оцу генарчу лаьмнашкахь царна дуьне къайладоккхуш тIегIертара Iаьржа, тийна, синагттаме буьйса. 9) ДIатийра берийн белхарш, йиллинчу неIаршкахула ара а дуьйлуш, Iаьржачу бодашкахула генна дIакхерстира нохчийн ойланечу мукъаман аз. (Айд. А.) 10) Турпалхо лийр ву – цуьнан цIе юьсур ю. 11) Корах арахьаьжира со: марха йоцучу стигалахь седарчий дара лепа дуьйлалуш. Упражнени № 6. Цхьалхечу предложених чолхе предложенеш е: а) хуттургашца а, б) хуттургаш йоцуш а. ЦIерпошт шен хенна схьаеара. Пассажираш чуьра арабовла сихбелира. Сиха Iаржлуш яра. ЦIеран алу марса а юьйлура, майда тIеттIа серла а йохура. Малх дIабузуш бу. Бацалахь гучуделира суьйренан тхи. Дуькъа дIасадаьржира гонаха дохк. Юьрта йистера доккха наж хIинца а гуш дара. Стенна делахь а, бурам гуш дацара. Хийистера адам синтеме хьоьжуш Iара. ГIура йолале, цига дIакхача дезара. Массо а сиха вара. Ураман шина а агIор чиркхаш латийра. Корашкахь а серло гучуелира. | ||||||||||||||||