ауру. соз ауру. ОУ ралы 1 Жіті бронхит Жіті бронхит (ЖБ)
Скачать 226.54 Kb.
|
Холтерлік мониторлау артықшылықтары:тәулік ішіндегі зерттеу деректері ең сенімді, өйткені ЭКГ тіркеу 3 арнада жүргізіледі; шағын портативті тіркеуші мазасыздану келтірмейді; үйреншікті өмір салтын жүргізуге болады. Холтерлік мониторлау жүргізу үшін айғақтар:жүректе кенеттен немесе физикалық жүктемелер кезінде туындайтын тұрақты немесе мезгіл-мезгіл ауыруы; кеуде ауыруы және ауырлығы; бас айналу және естен тану; ентігу; эмоционалдық жүктемелер кезінде жүрек ауытқулары; жуырда бастан кешкен миокард инфарктісі; қант диабеті; қалқанша безі ауруы; аритмияға қарсы жүргізілетін терапияны бағалау. Бұл зерттеу қалай өтеді?Шағын портативті ЭКГ тіркеушінің датчиктері кеудеге жабыстырылады, ал тіркейтін аспап пациенттің белінде орналасады. Пациент аспапты тәулік ішінде ұстайды. Холтер-мониторинг жазу рәсімі автоматтандырылған. Бұл уақытта пациентке күнделік жүргізу қажет, онда сергектену кезінде (жаяу жүру, физикалық немесе эмоционалдық сипаттағы жүктеме және т.б.), демалу уақытында, сол немесе өзге де істер орындау кезінде көңіл-күйін тіркеу керек. Тіркеуші-құрал және күнделік қайтарылғаннан кейін, дәрігер аспаптың деректерін түсіріп алады және күнделіктегі ақпаратты компьютерге енгізеді. Цифрлық жүйе деректерді талдайды және тәуліктік электрокардиограмманы шығарады. Осы ақпарат негізінде қорытындысы берілетін болады. Тексеру жүргізу кезінде қағидалары мен шарттары:аппарат таққан кезде ванна немесе душ қабылдауға болмайды (аппаратқа зиян келтірмеу үшін); аппараты соққыларға немесе қызуға ұшыратуға болмайды; мол тершеңдік тудыратын жүктемелерден аулақ болу; электр беру желілері жанында болмау; өз көңіл-күйі туралы күнделігін жүргізу. Тексеруге арнайы дайындық қажет емес, кедергі жоқ. 3. Асқорыту жолдарынан қан кету кезінде мейіргерлік үрдісті ұйымдастыру I.Медбикелік диагноз : Асқазан - ішектен қан кету II.Мақсат: қан кету пульс және қан қысымы көрсеткіштері жақсарғанда тоқталады (уақыт индивидуалды) ІІІ. Медбикелік іс-әрекеттер: дәрігерді шақырту; қатаң төсекті режим, арқасымен немесе бір қырымен жату, басы бір жағына бұрылған (кұсықпен тұншығудың алдын алу); ауыз арқылы тағам, сұйықтықты, дәрілерді қолдануды тоқтату; әпигастралды аймаққа мұзды мұйық қою; оттегімен емдеу; пульс мен қан қысымын 30 минут сайын қадағалауды жүзеге асыру. гемостатиктер-викасол, аминокапрон қышқылы клизма жасау, асқазанды жуу (кеткен қанды шығару); көк тамырға тәулігіне 2-3л сұйықтық тамшылатып енгізу; геморрагиялық шокта-донордан тікелей гемотрансфузия 100-200 мл бөлшектеп; Ревматоидты артрит анықтамасы, этиологиясы, клиникасы, диагностикасы, ем жоспары. Науқас күтімі Ревматоидты артрит бұл - көбінесе перифериялық буындардың симметриялы эрозиялық артриті және ішкі мүшелердің жүйелі қабынулық зақымдануымен сипатталатын, себебі белгісіз созылмалы ревматикалық ауру. Этиология және патогенезі. Сырқаттың себебі әлі анықталмаған.Гормоналды өзгерістер (жыныс гормондары, пролактин) аурудың дамуына ықпал ететіні кейбір болжамдарда айтылған. Этиологиялық факторлар буынның синовий қабатын мекендеп, иммундық реакцияны қоздырады. Клиникасы Жеңіл түрі – артралгия, 5 және одан кем буынның ісінуі және ауырсынуы, буыннан тыс көріністері жоқ. Қанда С-реактивті белок және ЭТЖ аздап жоғары, ревматоидті фактор жоқ. Рентгендік зерттеуде ұсақ буындарда өзгерістер анықталмайды. Орташа түрі – 6-20 буынның артриті, буыннан тыс өзгерістері жоқ. Қанда С-реактивті белок және ЭТЖ тұрақты жоғарылаған, ревматоидті фактор жоғары титрде, рентгендік зерттеуде ұсақ буындардың саңылауы тарылған, бірен саран эрозиялар анықталады. Ауыр түрі – 20 астам буынның зақымдануы. Буын функциясы тұрақты бұзылған, қимыл қозғалыс шектелген. Қанда С-реактивті белок және ЭТЖ тұрақты жоғарылаған, ревматоидті фактор жоғары титрде, қаназдық, гипоальбуминемия байқалады. Ішкі мүшелер жағынан өзгерістер анықталады: ревматоидті өкпе, жүрек, бүйрек амилоидозы. рентгендік зерттеуде ұсақ буындардың деформациясы анықталады. Ревматоидты артриттің критерийлері: таңертеңгілік сіресу, 3 және одан да көп буын аймақтарының артриті, саусақ буындарының артриті, буындардың симметриялы зақымдануы, ревматоидты түйіндер, қан сары суында ревматоидті фактордың анықталуы, рентгенологиялық өзгерістер. Буындардың зақымдануы. Ревматоидтық артрит басталған шағында ең алдымен өзінің "сүйікті" буындарын зақымдайды: алақан-саусақ, проксимальді фалангааралық, кейіндеу — табан-бақай жөне тілерсек буындарын. Жүре-бара патологиялық процесс меңдеп, көптеген буындарға таралады. Бірақ ревматоидтық артритте зақымданбайтын буындар да бар: омыртқа жотасының бел және кеуде бөлігі, дистальді саусақаралық, V-ші проксимальді фалангааралық (шынашақтык). Бұл ерекшелік ревматоидтық артритті өзге артриттерден айыруға көмектеседі. Ревматоидтық артриттің баяу өрістейтін түрі ең алдымен буындардың үйқыдан оянған кезде сіресуінен басталады. Сіресудің қатаңдығы мен созылу уақыты қабыну процесінің деңгейіне тәуелді. Бастапқы кезеңде сіресу буынды біраз жазып бүккен соң, біртіндеп жойылады, бірақ жүре-бара күшейіп, адамның қимылын шектейді. Науқастар сіресуді әр түрлі суреттейді: "тар перчатка" (жүдырықты жүма алмау), "корсет" белгісі (дененің сіресуінен үйқыдан кейін төсектен түра алмау, т.б.). Ревматоидтық артритте буындардың ауырсынуы қабыну типті, яғни буындардың ауырсынуы түн ауа, таң ата күшейеді. Буын қабының ісінуінен, бүлшықеттің рефлекстік туйілуінен және ауырсынудан буындардың қозғалысы едәуір шектеледі. Фиброздың күшеюінен буындардың қабы, сіңірлері бүрісіп қысқарады, шеміршектері жойылады, сүйектердің басы ұясынан шығуынан буындар қисаяды, ақырыңда анкилоз қалыптасады. Сонымен қатар буын маңы тінінде, теріде трофикалық өзгерістер болады. Тері жүқарып, күрғақтанады, бұлшықет семіп, қуаты төмендейді. Алақан терісі жұқарып, түсі қызғылт-көкшілденеді (ревматоидтық алақан). Өршіген сайын процесс жаңа буындарға тарап отырады, зақымданған буындардың саны біртіндеп көбейе береді және бұл ауру зақымдаған буындарынан ешбір айырылмайды. Сондықтан буындардың зақымдану дөрежелері әр түрлі болады (біреуі кеш, біреуі ерте сатысында). Ертелеу зақымданған буындардың қозғалысы шектеліп, анкилозға айналады, терминальді сатыда бірнеше буындар "қатып" калады. Кеш сатыда тек ревматоидтық артритке тән деформациялар қалыптасады — қол ұшының морж қанатшаларындай сыртка қарай мыжырая қисаюы. Сонымен бірге саусақтар "аққу мойыны", гүлдің қауызы тәрізді қисаюы мүмкін. Лабороториялық зерттеулер. Гипохромдық анемия. ЭТЖ-ның биіктеп, жоғары деңгейде тұрақтануы Ревматоидтық фактордың болуы. Циркуляциялық иммундық комплекстер Емі. 1. Ем тәртіп: дене салмақты қалыпты ұстап, спортпен шұғылдану, зақымданған буындар ұсақ еңбек жасағаны дұрыс. 2. Емдәм. Кальций және витаминдерге бай тағамдарды көп қабылдау. 3. Тез әсерлі қабынуға қарсы дәрмектер: вольтарен, индометацин және ибупрофен 4. Глюкокортикоидтар Преднизолон триамциналон дексаметазон 5. Физиотерапия. 6. Емдік дене шынықгыру, массаж, еңбекпен емдеу. 7. Санаторлық-курорттық ем. 9. Реабилитация. Жүрек сырқаттарында реабилитация Жүректі оңалту немесе жүректі қалпына келтіру жүрек-қан тамырлары денсаулығын жақсартуға арналған. Бұл оңалту бірінші кезекте инфаркт, жүрек жеткіліксіздігі, ангиопластика немесе жүрекке операция жасағандарға арналған.Медициналық оңалту бағдарламасының осы түрін бастамас бұрын оңалту тобы ауру тарихын қарастырады, физикалық тексеруден өткізеді және жүректің жұмысын бағалау үшін түрлі тексерулер жүргізеді, мысалы жазбалар. жүрек (EKG), эхокардиография, дейін стресс-тест бұл велосипедтің көмегімен жасалады немесе жүгіру жолы. Сондай-ақ, холестерин мен қандағы қант деңгейлерін өлшейтін тестілер болуы мүмкін.Жүрек реабилитациясы кезінде басшылық үш бөлікке бөлінеді, яғни жаттығулар және дене жаттығуларына кеңес беру, сау жүректі басқару туралы түсінік беру және жүрек жағдайына әсер етуі мүмкін стрессті азайтуға кеңес беру. Жүректі қалпына келтіруге кететін уақыттың ұзақтығы науқастың жағдайына байланысты. Қалпына келтіру емі және медициналық оңалту, оның ішінде жоғары технологиялық медициналық қызметтерді пайдалана отырып, медициналық көмектің мынадай нысандарында ұсынылады: амбулаториялық-емханалық; стационарды алмастыратын; стационарлық. 3. Жөтел кезінде мейіргерлік үрдісті ұйымдастыру І. Медбикелік диагноз: Құрғақ жөтел ІІ. Мақсат: қысқа мерзімді - пациентте жөтелдің жиілігі мен ұзақтығы аптанын соңында азаяды. Ұзақ мерзімді – жөтелдің ауруханадан шығар сәтте болмауы. III. Медбикелік іс-әрекеттер: кілегейді тітіркендірмейтін, жылы сұйықтықпен қамтамасыз ету (жөтелу кезінде ауырсыну азаяды); дәрігердің тағайындауы бойынша қарапайым физиотерапиялық процедураларды (оңқа, қыша қағазы, компрестер, аяқ қыша ванналары) орындауды қамтамасыз ету; пациентке ингаляция жүргізуді қамтамасыз ету (майлы,эвкалипті, балды); бөлмелерді күніне 3-4 рет желдетуді қамтамасыз ету; дәрігердің тағайындауы бойынша жөтелге қарсы препараттар қабылдауды қамтамасыз ету. І. Медбикелік диагноз: Ылғалды жөтел ІІ. Мақсат: қысқа мерзімді – пациент аптаның соңында какырық бөлінудің жеңілдегенін байқайды. Ұзақ мерзімді - пациент ауруханадан шығу алдында жөтелдін сипаттамасы, қақырықтың тұрып қалуының алдын-алу шаралары туралы білімін көрсетеді. ІІІ. Медбикелік іс-әрекеттер: сілтіні көп мөлшерде қабылдауды қамтамасыз ету; пациентке позициялық дренажды қамтамасыз ету (күніне 2 рет 20 минуттан); дәрігерің тағайындауы бойынша қарапайым физиотерапевттік емшаралармен қамтамасыз ету (дене температурасы 37°С-тан жоғары болғанда оларды жүргізуге тиым салынады); пациентке емделушіге жөтелу тәртібін үйрету және жеке түкіргішпен қамтамасыз ету; бөлмені желдету (күніне 20 минуттан 4 рет), бөлме температурасын 18-22°С- та ұстау, керек жағдайда оттегімен емдеуді өткізу; дәрігердің тағайындауы бойынша бронхолитиктер, қақырық түсіретін дәрілерді кабылдауын қамтамасыз ету. күнделікті қакырықты көзбен шалып тексеру. қан мен лимфа айналымын жақсарту мақсатында кеуде торына уқалау жасау; өкпе вентиляциясын жақсарту мақсатында тыныс гимнастикасын жасау; Анемиялар анықтамасы, этиологиясы, клиникасы, диагностикасы, ем жоспары. Науқас күтімі Қаназдық немесе анемия деп - қан құрамында эритроциттер мен гемоглобин санының азаюымен сипатталатын клинико -лабораториялық синдромды айтады. Қан құрамында гемоглобин мөлшерінің әйелдерде-120г/л, ерлерде -130г/л, жүкті әйелдерде -110г/л-ден төмен болуы қаназдықты білдіреді. Темір тапшылы қаназдық (ТТҚ) Қаназдықтың көптеген түрлерінің ішінде темір тапшылы қаназдық көп тараған. Темір тапшылы қаназдық – ағзада темір алмасуы бұзылып, нәтижесінде қан құрамында гемоглобин мөлшеріс 110г/л-ден, оның құрамындағы эритроциттің 4,0х1012 /л- ден төмен болуымен сипатталады. Соның нәтижесінде тіндерде трофикалық өзгерістер дамиды. Эпидемиологиясы. Темір тапшылы қаназдық жалпы қаназдықтардың ішінде 90 % кездеседі. Ерлерге қарағанда әйелдерде жиі дамиды. Темір тапшылы қанадықтың негізгі себептері: Қайталамалы қан кету: а) жатырдан қан кету, аналық бездердің дисфункциясы, жатыр фибромиомасы, қатерлі ісігі, эндометриоз және басқалар; б) асқазан-ішектен қан кету (ойық жара ауруы, геморрой, қатерлі ісік, полипоз, т.б.); в) өкпеден қан кету (қатерлі ісік, бронхоэктаздар, айрықша өкпе гемосидерозы). Темірдің көп шығындалуы (темір қорының үстемелі тұтынылуы - әйелдердің жүкті болған кезеңінде, өсу және жыныстық жетілу мезгілінде, созылмалы инфекцияларда, ісіктер пайда болғанда). Темір сіңуінің бұзылуы (операция жолымен асқазанды, ащы ішекті алып тастау, ащы ішектің қабынып ауруы - энтерит, т.б.) Темір тасымалының бұзылуы. Осылардың ішінде бірінші орынды қайталамалы қан кету алады. Әйел адамдарда бұл жатырдан қан кету мен етеккірдің ұзаққа созылуы (5 күннен артық), аналық бездердің қызметі бұзылып, қан жоғалтқан жайларда кездеседі. Әйел адамдарда темір дефицитті анемияның дамуына жиі қайталанатын жүктілікте әсер етеді. Ер адамдар мен жасы үлкен адамдарда қан аздық себептерінің ішінде бірінші орында асказан-ішек жолдарынан қан кетулер, атап айтқанда, асқазанның, тоқ ішектің ойық жаралы аурулары, қатерсіз ісіктер, қатерлі ісік, геморрой, мұрыннан қан кету және ішекте кұрт болуы жатады. Тағамдардың кұрамында темірдің жеткіліксіз болуы ТТҚ-тың себебі болуы мүмкін. Мысалы, бірыңғай сүтпен немесе өсімдіктерден дайындалған тағамдарды қабылдау белгілі бір роль атқарады. Клиникалық көріністері. Қаназдық жеткілікті айқын болғанда мынадай шағымдар табуға болады: әлсіздік, тез шаршағыштық, ұйқышылдық, басының ауруы мен айналуы, жүрек лүпілі, күш түскенде ентігу, жүрек тұсының сыздауы (айналмалы гипоксиялық синдромының белгілері). Асқазан-ішектік бұзылулардың ерекше білінулері дәм сезінудің, тәбеттің теріс өзгерістері (борға, тіс тазалайтын ұнтақка құмарлық); кұрғақ жарма, шикі ет және т.б. тағамдарға деген тәбеті ашылады. Кейде ацетон, бензин, газдардың, тіпті несептің иісіне елтитін болады. Диагностикасы. Науқаста эпителиалды ұлпа мен тері және оның туындыларының (шашы, тырнағы) трофикалық бұзылуларының белгілерін белсенді іздеу қажет. Мысалы: тіл бүртіктерінің тегістелуін, терінің құрғақтанып қабыршақтануын, тырнақтың сынғыштығын, шаштың құрғақтанып түсуін табуға болады. Айналмалы гипоксиялық синдром тахикардия, жүректегі немесе ірі тамырлардағы систолалық жиырылу шуларымен білінеді; тері мен шырышты қабықтар әдетте бозғылт болады, көкбауырдың көлемі көбінесе өзгермейді. Асқазан-ішек жолдарын зерттегенде жиі асқазан секрециясының төмендеуі, сонымен қатар, өңеш пен асқазанның шырышты қабығының атрофиялық өзгерістері байқалады. Тым айқын айналмалы гипоксиялық синдромда жүрек зақымдануының белгілері: (қаназдық салдарынан пайда болған миокардиодистрофия) жүректің шамалы кеңеюі, ЭКГ-да Т тісшесінің өзгеруі байқалуы мүмкін. ТТҚ-тың диагнозын қоюды 2 кезеңге бөледі: Ағзада темір тапшылығын дәлелдеу; Темір тапшылы жағдайдың себебін табу. Темірдің тапшылығы және қаназдықтың белгісі болып гемогло-биннің еркектерде 130 г/л-дан және әйелдерде 120 г/л төмендеуі, түстілік көрсеткіштің 0,8 төмен болуы, эритроциттерде гемоглобиннің орташа мөлшері 24 нг.-нан, гемоглобиннің эрит-роциттердегі орташа концентрациясы 30%-тен төмендеуі. Қан кету көзін анықтау үшін науқастың асқазан-ішек жолда-рын тексеру қажет. Осы мақсатта фиброэзофагогастродуоденос-копия, колоноскопия, асқазан рентгенографиясы жүргізілу керек. Емі. ТТҚ-нын емдеуі ішке қабылданатын (пероральды) темір препараттарынан басталуы керек. : ранферон, тардиферон, актиферрин, сорбифер, ферровит, феркайл, гемсинерал және т.б.+аскорбин қышқылы Негізгі аурудың емдеуі (тік ішек тамырларының қанағыш түйіндерін хирургиялық жолмен алып тастау, миоматозды жатырдың экстирпациясы, созылмалы инфекциялардың емдеуі және т.б.) темір тапшылығы анемияның патогенетикалық терапиясымен бірге жүргізілуі қажет. Ағзада темірдің тапшылық белгілері болмаса да, олар міндетті түрде ет тағамдарымен (сиыр еті, қой еті) балық, бауыр, сол сияқты аскорбин қышқылына бай жемістермен (карақат, кайнатқан итмұрын суы, цитрус тұкымдастар) қоректенуі керек. Жеміс-жидектерден алма, сары өрік, кептірілген өрік, жасымықты косу кажет. Профилактикасы. Темір тапшылығы қаназдығымен сырқат-танатын науқастарды уақытында темір препараттарымен емдеу көбіне нәтижелі болып келеді, ал қайталануға қарсы жүргізілетін тұрақты терапия аурудың асқынуының алдын алуға мүмкіндік береді. |