Главная страница

Методичка Язык 4 кл.. Элканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму


Скачать 0.64 Mb.
НазваниеЭлканланы С. М., Айбазланы З. С. Къарачай тилни дерслери 4 класс Устазгъа методика болушлукъ Биринчи чыкъгъаны КъарачайЧеркес республиканы Окъуу эмда илму
Дата14.03.2023
Размер0.64 Mb.
Формат файлаdocx
Имя файлаМетодичка Язык 4 кл..docx
ТипДокументы
#989734
страница5 из 26
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26


 Адабиятны тизмеси:

Сохталагъа адабиятны тизмеси:

Къарачай тил. 4 класс Авторла: Элкъанланы М. К. Элкъанланы С. М. Майкоп, 2015.

Устазгъаболушлукъкитаб:

Юлгю иш программа бу тёгереклени кърал окъуу стандартыны компетентини излемине кёре, ал бла орта окъуугъа этилген къарачай тилден 1 – 11 класслагъа теджелген, авторлары Гочияланы С.А., Батчаланы А.-М.Х., Алийланы Т.К., Къараланы А.И., Сылпагъарланы К.А., Чотчаланы Р.У., Мамаланы Ф.Т., Хубийланы А.А., Умарланы К.И. китабны хайырландырыб джазылгъанды.

Орузлама – тема план къарачай тилден, 4 – чю класс

Къарачай тил. Авторла: Элкъанланы М. Къ., Элкъанланы С. М. Майкоп, 2015



п/п

Дерсни темасы

бла тюрлюсю

Окъуу ишде тындырыллыкъ амалла

Окъуу ишни хар тюрлюсю

Сынамны хар тюрлюсю

Окъууну ангыларча план бла этиллик эсебле

Дерсни боллукъ заманы

Юй иш

план.

факт.

2 – 3 класслада окъулгъанны къайтарыу (4)


1

Тил ёсдюрюу.

Къарачай тилни юсюнден

§ 1. Тауушла бла харифле.
Кириш дерс.

Мизамгъа салыучу: къысха ангылатыргъа, окъуу борчну эслеринде тутаргъа, джорукъланы хайырландыра билирге; ;

Билиу: ишни этиуде бютеу лагъымны хайырландырыргъа;

Бирлешиб ишлеу: болушлукъ тилей билирге, болушлукъ излерге, кесини ангыламагъа-нын кесгин этерге;

Энчили: кеслерини ишлерини сылтауун табаргъа; устазны да, тенглерини да багъасын тюз ангылау; джангы билимге къызыгъыуларын белгилейдиле;

Ушакъ, китаб бла ишлеу.

Китабны къурамы бла танышыу;

Къарачай тилде тауушланы къауумларыны къуралгъанын тинтиу. «Ачыкъ бла тунакы тауушла бла харифле» деген таблица къурау.

Байрамукъланы Х. «Школгъа» деген назмусун азбар этерге, магъанасын да ангылагъанларына кёре ачыкъларгъа;

Тауушла бла харифлеге аталгъан окъуу китабдан ишле

Билиу:

Адетни сакълауда къарачай тилни орнун;

тауушланы ачыкъла бла тунакылагъа бёлюннген джоругъун;

Эте билмеклик: танышыу бла тинтиу окъууну амалларын эсгертиу;

ачыкъ бла тунакы тауушланы тюз айта билген;

Усталыкъ: аууздан бир неда эки адам сёлешгенни айыра билген;

ачыкъ бла тунакы тауушланы джазмада тюз белгилеген.






3 – чю бет Байрамукъланы Х. «Школгъа» деген назмусун азбар этерге

§ 1
5 – чи бетде 4- чю иш

Аууздан сорууланы джууабларын хазыр этерге


2

§ 2. Бёлюм. Басым. Сёзлени кёчюрюу.

Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

Мизамгъа салыучу: салыннган борчха кёре иш сайларгъа бла аны тындырыргъа болумлары;

Билиу: билим муратны болушлукъсуз кесгин белгилерге юретирге, тинтерге эмда ишни барыууна бла хыйсабына багъа берирге;

Бирлешиб ишлеу: кесини ишин тюз, юзмей тындырырча тилни къызыгъыб хайырландырыргъа;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле.

Китабда ишле бла ишлеу;

Къарачай тилде басымны энчи джоругъун юлгюле бла ангылатыу


Окъуу китабдан ишле; бёлюмле, басым, сёзлени кёчюрюу джорукъ

Билиу: сёзлени бёлюмлеге къалай бёлюрге керек болгъан джорукъну; къарачай тилде кёбюсюне басым ахыр бёлюмде ачыкъгъа тюшюуню;

Эте билмеклик: сёзлени бёлюмлеге бёлгенни; сёзледе басым салгъанны, кёчюрюу джорукъну

Усталыкъ: халатсыз,

аджашдырмай, сёзлени бёлюмлеге тюз бёледиле, сёзледе басым саладыла, бир тизгинден бир тизгиннге бёлюмле этиб, сёзлени кёчюредиле.






§ 2

7 – чи бет

7 – чи иш


3

§ 3. Ат. Сыфат. Этим.

Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

Мизамгъа салыучу: салыннган борчха кёре иш сайларгъа бла аны тындырыргъа болумлары;

Билиу: билим муратны болушлукъсуз кесгин белгилерге юретирге, тинтерге эмда ишни барыууна бла хыйсабына багъа берирге;

Бирлешиб ишлеу: кесини ишин тюз, юзмей тындырырча тилни къызыгъыб хайырландырыргъа;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле.

Атла, сыфатла, этимле бла айтымла къурау; этим бла сыфатны ат бла байланыуу, сыфат ат бла джалгъаныб келсе тюрленмеую; тилни кесеклерини ал формалары; Атла бла этимлени «да» деген сёз бла джазылыу джоругъу.


Тилни кесеклерин къайтарыугъа окъуу китабдан ишле

Билиу: тилни кесеклерини энчи морфология ышанларын; сыфат бла этимни ат бла джалгъаныуларын; текстни темасын ангыламакълыкъ;

Эте билмеклик: текстде тилни кесеклерин къатышдырмай белгилеген; текстны бютеу темасын белгилеу;

Усталыкъ: тилни кесеклерини морфология ышанлары бла текстде табаргъа.





§ 3

11 – чи бет

15 – чи иш


4

§ 4. Зынгырдауукъ бла сангырауланы тюз джазыу.

Дерсни къайтарыу бла билимни бир мизамгъа джыйыу.

Мизамгъа салыучу: ишни мадарын да халын да ёсдюрюу, магъаналы окъуу;

Билиу: кеслери ангылагъанча, эсли къураргъа хапарны, дагъыда эшитген хапарын тинтерге;

Бирлешиб ишлеу: кесини ишин тюз, юзмей тындырырча тилни хайырландырыргъа;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле.

Тунакы тауушланы белгилеген харифлени юсюнден сохталаны билген билимлерин эсге тюшюрюу

Тунакы тауушланы хар тюрлю ышанларыны юсюнден окъуу китабдан ишле

Билиу: тунакыла нёгерлиле, нёгерсизле, зынгырдауукъла, сангыраула, джумушакъла, къатыла

Эте билмеклик: ачыкъ бла тунакы тауушланы башхалыкъларын айырыу;

Тунакы тауушланы хар тюрлю ышанларын белгилеу; сёзню джумушакъ бла къаты айтылгъа-ныны мадары;

Усталыкъ: зынгырдауукъ бла сангырау тунакыланы сёзню ахырында тюз джазыу.






§ 4

11 – чи бет

16 – чы иш

Сёз (7 +1 )


5

§ 5. Сёзню къурамы.

§ 6. Сёзню тамыры.

Джангы керекни (материалны) билиу дерс.

Мизамгъа салыучу: окъуу борчну къысха ангылатыргъа, эслеринде тутаргъа;

Билиу: хапарны кеслери сюйгенча, ангылаб къураргъа

Бирлешиб ишлеу: ишни этерге болушлукъ тилей билирге, тилерге, соруула сорургъа; биргесине ишлеген адам ангыларча айтыула къураргъа;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле; кеслерини ишлерин тинтедиле.

Китабда сёзню къурамыны, тамырны ачыкълагъан ишле бла ишлеу. Сёзню къурамын билиу

Окъуу китабда ишлени джазыу, сёзлени къурамын тинтиу

Билиу: тамыр сёзню магъаналы кесеги; сёз къураучу, сёз тюрлендириучю джалгъаула, сёзню тамалы

Эте билмеклик: сёзледе сёз тюрлендириучю джалгъауну эмда грамматика магъанасын айырыргъа; сёзню къурамын ангыларгъа; хар тилни кесегинде сёзню тамалын белгилерге.

Усталыкъ: сёзню къурамын аджашдырмай этиу.






§ 5, § 6

13 – чю бет

22 – чи иш,

27 – чи иш

15 – чи бетде


6

§ 7. Сёзню джалгъауу.

Джангы керекни (материалны) билиу дерс.

Мизамгъа салыучу: ишни тындырыргъа окъугъан джорукъланы хайырландыра билирге;

Билиу: билгенлерин айырыу, ангылаб тюз джазыу бла окъуу

Бирлешиб ишлеу: окъуу ишлерин тауушларын кёлтюртюб этерге;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле; кеслерини ишлерин тинтедиле;

Хар сёзню къурамыны чегин, къалай къуралгъанын ачыкъларгъа

Окъуу китабда сёзню къурамын ачыкълагъан ишлени этиу

Билиу: сёзню лексика, грамматика да магъанасын билирге;

Эте билмеклик: сёзню къурамын айырыргъа; сёзню джалгъауларын, аланы сёзде магъаналарын да, орнун да ангыларгъа;

Усталыкъ: сёзню къурамын аджашдырмай этиу





§ 7

31 – чи иш

16–чы бетде


7


§ 8. Бир тамырлы сёзле.

Джангы керекни (материалны) билиу дерс.

Мизамгъа салыучу: окъуу борчну къысха ангылатыргъа, эслеринде тутаргъа;

Билиу: ишни этиуде бютеу лагъымны хайырландырыргъа, алгъан билимлерин, усталыкъларын хайырландырыргъа;

Бирлешиб ишлеу: кесини ишин тюз, юзмей тындырырча тилни къызыгъыб хайырландырыргъа;

Энчили: акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле; ишде кеслерини тириликлерине багъа бередиле; билген билимлерин ишни тындырыргъа хайырландырадыла; джазма ишлерини кеслери тинтедиле; ишни тындыргъан кёзюуде бир биририне хатер этедиле.

Устазны сохталагъа бир тукъум сёзлени кеслерини юлгюлери бла ангылатыуу.

Окъуу китабда бир тукъум сёзлени билирча ишлени этерге

Билиу: бир тамырлы сёзле дегенни ангыламакълыкъ;

Эте билмеклик: бир тамырлы сёзлени белгилерге; хар тилни кесегинден сёзлеге бир тамырлы сёзле табаргъа;

Экиленнген тунакыла бла айтылса эшитилмеген тунакылары болгъан сёзлени тюз тинтерге;

Усталыкъ: бир тамырлы сёзлени хар тилни кесегинде таба билирге.






§ 8

36 – чы иш

17–чи бетде


8

§ 9. Джангы сёзле къурау.

Джангы керекни (материалны) билиу дерс.

Мизамгъа салыучу: бегитилген джорукъланы хайырландырыу;

Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа;

Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге;

Энчили: окъууда джетишимликлерини сылтауун ангылауну кёргюзюрге: хар тюрлю оюмну тенглешдиредиле; ёчешиуде бир бирлерине джумушакълыкъ кёргюзедиле; джангы дерсден хапар таймаздан керек болгъанын эсгередиле.

Китаб бла ишлеу; устаз джангы сёзле къурауда сёз къураучу джалгъауланы орнун сохталагъа ангылатады.

Къангада джазылгъан бёлюмле бла джангы сёзле къурайдыла

Окъуу китабда джангы сёзле къурауну джоругъун ачыкълагъан ишлени этиу

Билиу: сёз къураучу джалгъауланы; сёз къураучу бла сёз тюрлендириучю джалгъауланы башхалыкъларын

Эте билмеклик: сёз къураучу джалгъаула бла джангы сёзле къураргъа;

Усталыкъ: сёз къураучу джалгъауланы хар тюрлюсын айыра, тюз джаза билиу.






§ 9

42 – чи иш 20–чы бетде


9

§ 10. Магъанасы джууукъ неда къаршчы сёзле.

Джангы керекни (материалны) билиу дерс.

Мизамгъа салыучу: ишни юзмей, не заманда этиллигин билирге, къалай бошаллыгъын алгъа билирге;

Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа;

Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле.

Къангада джазылгъан сёзлеге хар сабийге ангылагъанларына кёре, джууукъ бла къаршчы болгъан сёзле табаргъа теджейди.

Окъуу китабда берилген ишлени тындыра, дерсни темасын ачыкълайдыла.

Билиу: магъанасы джууукъ бла къаршчы сёзлени ачыкълауну, аланы тилде хайырландырыуну;

Эте билмеклик: магъанасы джууукъ бла къаршчы сёзлени келишдириу;

Усталыкъ: магъанасы джууукъ бла къаршчы сёзлени магъаналарында башхалыгъын белгилерге; текстде керексизге бир сёзню къайтарыб хайырландырмазъа.






§ 10

44 – чю иш, 21–чи бетде


10

§ 11. Къош сёзле.

§ 12. Къайтарыу.
Джангы керекни (материалны) билиу дерс.


Мизамгъа салыучу: окъуу борчну къысха ангылатыргъа, хайырландырыргъа, эслеринде тутаргъа;

Билиу: ангылаб, кёллерине келгенча кеслерини айтыуларын къураргъа;

Бирлешиб ишлеу: ишни этергеболушлукъ тилей билирге, тилерге, соруула сорургъа; биргесине ишлеген адам ангыларча айтыула къурарагъа;

Энчили: окъургъа талпыб излейдиле, бирлешиб ишлейдиле; акъылларын да, билимлерин да таймаздан ёсдюрюрге керек болгъанын эсгередиле; кеслерини ишлерин тинтедиле.

Къош сёзлени энчи ышанларын ангылатады, басымны къош сёзледе къаллай магъанасы болгъанын белгилейди;

Устаз эришиу халда къурайды иш. Къангада джазылгъан сёзле къайсы джорукъгъа кёре джазылгъанын айтыргъа теджейди.

Сабийле теманы бегитирге окъуу китабдан иш джазадыла;

Окъугъан темалагъа кёре, сохтала карточкаладан иш тындырадыла.

Билиу: къош сёзлени, къалай къуралгъанларын, бош сёзледен башхалыкъларын; ал дерследе окъугъан джорукъланы;

Эте билмеклик: башха сёзлени ичинде къош сёзлени айыра билирге, лексика магъанасын ачыкъларгъа;ал дерследе окъугъан джорукъланы;

Усталыкъ: къош сёзлени халатсыз джазыу; аланы тилде орунларын ангыларгъа.





§ 11, § 12
53 – чю иш 24–чю бетде


11

Сынау диктант

Сынау дерс

Мизамгъа салыучу: бегитилген джорукъланы хайырландырыу;

Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа;

Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге;

Энчили: окъууда джетишимликлерини сылтауун ангылауну кёргюзюрге: хар тюрлю оюмну тенглешдиредиле; ёчешиуде бир бирлерине джумушакълыкъ кёргюзедиле; джангы дерсден хапар таймаздан керек болгъанын эсгередиле.

Устаз аууздан окъуб, сынау ишни тексты бла танышдырады

Сынау ишни джазыу

Окъугъан джорукъланы джазмада хайырландырыргъа;

этилген ишге багъа бериу.






§§ 5 – 12

Къайтарыб окъургъа

Тилни кесеклери. Ат (5 + 1)


12

§ 13 Тилни магъаналы кесеклери.

§ 14. Атны магъанасын къайтарыу

Джангы керекни (материалны) билиу дерс.

Мизамгъа салыучу: ишни юзмей, не заманда этиллигин билирге, къалай бошаллыгъын алгъа билирге;

Билиу: ишни тындырыуда хар тюрлю амалны аджашдырмазгъа;

Бирлешиб ишлеу: бир муратны белгилерге, аны къалай тындырыргъа керек болгъанын белгилерге;

Энчили: окъууда джетишимликлерини сылтауун ангылауну кёргюзюрге: хар тюрлю оюмну тенглешдиредиле; ёчешиуде бир бирлерине джумушакълыкъ кёргюзедиле; джангы дерсден хапар таймаздан керек болгъанын эсгередиле;

Таблицала бла ишлеу, хар сёзню лексика бла грамматикасына эс бёлюрге. Текстде тилни кесеклерин таба билирге;

Ат тилни энчи кесеги болгъанын юлгюле бла бегитирге. Таблицала бла ишлеу


Окъуу китабдан тилни кесеклерин ачыкълагъан ишлени джазыу

Билиу: тилни кесеклерини бютеу грамматика, лексика, морфология ышанларын; атны морфология, грамматика ышанларын; айтымда къуллугъун;

Эте билмеклик: тилни кесеклерин белгилерге; башха сёзлени ичинде морфология ышанлары бла атланы айырыу;

Усталыкъ:тилни кесеклерин аджашдырмай белгилеу







§ 13, § 14

56 – чы иш

24–чю бетде
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   26


написать администратору сайта