Главная страница
Навигация по странице:

  • 38. Дауыс бұзылыстарының этиологиясын, механизмдерін және жіктелуін сипаттаңыз. Этиологиясы

  • Дауыс бұзылыстары

  • Афония

  • 39. Продемонстрируйте особенности логопедического массажа при открытой ринолалии. Массаж верхней губы после уранопластики

  • Массаж включает

  • · поперечное поглаживание

  • · поперечное разминание

  • · продольное разминание

  • · разминание надавливанием

  • · щипцеобразное разминание

  • · вибрация непрерывистая

  • · вибрация поколачиванием

  • · массаж крыла и купола носового хода стороны расщелины

  • 39. Ашық ринолалияға логопедиялық массаждың ерекшеліктерін көрсетіңіз. Уранопластикадан кейінгі жоғарғы ерінге массаж

  • Массаж мыналарды қамтиды

  • 40. Определите систему коррекционной работы при ринолалии в послеоперационный период.

  • 40. Операциядан кейінгі кезеңде ринолалияны түзету жұмыстарының жүйесін анықтаңыз.

  • 41. Объясните принципы, схему комплексного исследования детей с ринолалией.

  • ринолалия. Ринолалия Сессия Жауаптары. Оп 6B01901 Дефектология


    Скачать 310.21 Kb.
    НазваниеОп 6B01901 Дефектология
    Анкорринолалия
    Дата10.04.2023
    Размер310.21 Kb.
    Формат файлаdocx
    Имя файлаРинолалия Сессия Жауаптары.docx
    ТипДокументы
    #1052437
    страница10 из 24
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24

    Механизм:

    Механизм голосовых нарушений зависит от характера изменений нервно-мышечного аппарата гортани, прежде всего от движения и тонуса голосовых складок. Наблюдается в виде гипо- или гипертонуса. Сочетание этих двух видов встречается редко.

    Органическое расстройство голоса. Патология голоса, вызванная хроническими осложнениями или анатомическими изменениями голосового аппарата, считается органическим заболеванием.

    Голосовые расстройства:

    Нарушение голоса – нарушение или полное отсутствие фонации вследствие патологических изменений голосового аппарата.

    Голосовая патология называется двумя основными терминами:

    Афония (от греческого «а» — отрицательный суффикс, «фон» — голос) — неспособность громко и громко говорить, сохраняя шепот.

    Дисфония («дис» — расстройство, «фон» — голос) — парциальное нарушение голоса, при котором, в отличие от афонии, звукообразование сохраняется, но характеризуется особым тембром, слабостью или прерывистостью.

    Фонастения («фон» — звук, голос, «астения» — слабость, беспомощность) — нарушение голосообразования при отсутствии естественного поражения речедвигательного аппарата. Часто это вызвано чрезмерным напряжением.
    38. Дауыс бұзылыстарының этиологиясын, механизмдерін және жіктелуін сипаттаңыз.

    Этиологиясы:

    Дауыс бұзылуының себептері алуан түрлі: көмей, мұрын қуысы мен жұтқыншақтың қосылған жерінің, өкпе, бронх және кеңірдек, жүрек және жүрек-тамыр жүйесінің ауырулары, дауыс гигиенасын ережелерін сақтамау, есту қабілетінің төмендеуі. Аталған этиологиялық факторлар дауыстың органикалық және функционалды бұзылыстарына соқтырады. Бірақ дауыс бұзылуының осы түрлерінің арасында шек қою өте қиын. Органикалық бұзылыстың алғашқы симптомы көмей функцияларының жартылай бұзылуы және жеңіл түрде қырылдауы болуы мүмкін, ал функционалды бұзылыстар көмейдің ауыр органикалық өзгерістерінің, тиісінше дауыстың созылмалы бұзылыстарының себебінің бірі болуы мүмкін.

    Дауыстың бұзылуы орталық және шеткі (перифериялық) болып бөлінеді. Бұның әр қайсысы органикалық немесе функционалды болуы ықтимал. Бұзылыстардың көпшілігі жеке бұзылыс болып келеді. Олардың себептері тек дауыс аппаратының әр түрлі өзгерістерінің немесе ауруларының пайда болуына байланысты. Бірақ, олар басқа да күрделі тіл кемістіктерімен бірге жүруі мүмкін (афазия, ринолалия, дизартрия, тұтықпа кезінде).

    Механизмі:

    Дауыс бұзылуының механизмі көмейдің жүйке-бұлшық ет аппаратының өзгеруінің сипатына, бәрінен бұрын дауыс перделерінің қозғалуы және тонусына байланысты болады. Ол гипо- немесе гипертонус түрінде байқалады. Екеуінің тіркесуі сирек кездеседі.

    Дауыстың органикалық бұзылысы. Дауыс аппаратының созылмалы асқыну процестерінің немесе анатомиялық өзгерістерінің салдарынан пайда болған дауыс патологиясын органикалық бұзылыс деп есептейді.

    Дауыс бұзылыстары:

    Дауыстың бұзылуы - дауыс аппаратындағы патологиялық өзгерістерге байланысты фонацияның бұзылуы немесе толық болмауы.

    Дауыс патологиясы екі негізгі терминмен аталады:

    Афония (грекше «а» - теріс қосымша, «фон» - дауыс) - сыбырды сақтай отырып, қатты және қатты сөйлей алмау.

    Дисфония («дис» — бұзылыс, «фон» — дауыс) — дауыстың ішінара бұзылуы, онда афониядан айырмашылығы дыбыс шығару сақталады, бірақ ерекше тембрмен, әлсіздікпен немесе үзіліспен сипатталады.

    Фонастения («фон» - дыбыс, дауыс, «астения» - әлсіздік, дәрменсіздік) - сөйлеу мотор аппаратының табиғи зақымдануы болмаған кезде дауыстың қалыптасуының бұзылуы. Көбінесе бұл шамадан тыс кернеуден туындайды.
    39. Продемонстрируйте особенности логопедического массажа при открытой ринолалии.

    Массаж верхней губы после уранопластики

    • проводится в послеоперационный период после снятия швов;

    • является основным методом профилактики возникновения рубцов на верхней губе;

    • способствует развитию артикуляционной функции губы.

    Массаж включает:

    · продольное поглаживание (указательными пальцами обеих рук производятся движения от основания носа в стороны по направлению к углам рта) – 10 сек.

    · поперечное поглаживание (указательными пальцами обеих рук производятся движения от основания носа до красной каймы верхней губы перпендикулярно линии рта вниз и вверх) – 10 сек.

    · прямолинейное растирание (указательными пальцами обеих рук производится движение от основания носа вниз к краю верхней губы и в стороны по направлению к носогубным складкам и обратно) – 20-30 сек.

    · круговое и спиралевидное растирание (указательными пальцами обеих рук производятся круговые и спиралевидные движения в области основания носа и верхней губы) – 10 сек.

    растирание пилением (указательными пальцами обеих рук производятся «пилящие» движения в поперечном и продольном направлениях от основания носа вниз до края верхней губы и в стороны к носогубным складкам) – 10-20 сек.

    · поперечное разминание (указательными пальцами обеих рук производятся движения от основания носа до края верхней губы и обратно) – 10-20 сек.

    · продольное разминание (указательными пальцами обеих рук производятся движения от основания носа в стороны к носогубным складкам и обратно) – 20-30 сек.

    · разминание сдавливанием (указательными пальцами обеих рук производятся движения со сдвиганием тканей вверх-вниз и в стороны) – 20-30 сек.

    · разминание надавливанием (указательными пальцами обеих рук производятся движения с легким давлением на ткани от основания носа до края верхней губы и в стороны к носогубным складкам) – 10-20 сек.

    · щипцеобразное разминание (указательными и большими пальцами одной или обеих рук производятся легкие пощипывающие движения от основания носа к краю верхней губы и в стороны к носогубным складкам) – 20 сек.

    · вибрация непрерывистая (указательными пальцами обеих рук производятся безотрывные вибрирующие движения по направлениям вверх и вниз от основания носа к краю верхней губы и в стороны к носогубным складкам) – 10-20 сек.

    · вибрация прерывистая («пальцевой душ» – указательными пальцами обеих рук производятся движения в области верхней губы в продольном и поперечном направлениях) – 10-20 сек.

    · вибрация поколачиванием (указательными пальцами обеих рук производятся движения в области верхней губы и основания носа в продольном и поперечном направлениях) – 10-20 сек.

    · разминание послеоперационного рубца (указательный палец располагается на слизистой оболочке верхней губы под рубцом, а большой – на коже над рубцом; производятся разминающие движения между подушечками пальцев) – 10-20 сек.

    · массаж крыла и купола носового хода стороны расщелины – с помощью плотного эластичного предмета по диаметру меньшего, чем носовой ход – кончик предмета смазывается вазелином, вводится в носовой ход на глубину 3-5 мм, производятся тянущие движения от основания крыла носа к его кончику вверх и в здоровую сторону – 10-20 сек.

    · массаж кончика и крыльев носа (кончик и крылья носа захватываются подушечками большого и указательного пальцев, производятся легкое разминание и потягивание) – 10-20 сек.

    39. Ашық ринолалияға логопедиялық массаждың ерекшеліктерін көрсетіңіз.

    Уранопластикадан кейінгі жоғарғы ерінге массаж

    - тігістерді алып тастағаннан кейінгі операциядан кейінгі кезеңде жүзеге асырылады;

    - жоғарғы ерінге тыртықтардың пайда болуының алдын алудың негізгі әдісі;

    - еріннің артикуляциялық қызметінің дамуына ықпал етеді.

    Массаж мыналарды қамтиды:

    Бойлық сипау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын түбінен екі жаққа ауыздың бұрыштарына қарай қозғалыстар жасалады) - 10 сек.

    · көлденең сипау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын түбінен жоғарғы еріннің қызыл шекарасына ауыз сызығына перпендикуляр төмен және жоғары қозғалыстар жасалады) – 10 сек.

    Түзу сызықты ысқылау (екі қолдың сұқ саусақтары мұрын түбінен төмен қарай жоғарғы еріннің шетіне және жан-жағына мұрын-ерін қатпарларына және артқа қарай жылжиды) - 20-30 секунд.

    Дөңгелек және спиральді ысқылау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын түбі мен үстіңгі ерін аймағында айналмалы және спиральді қозғалыстар жасалады) - 10 сек.

    аралау арқылы ысқылау (екі қолдың сұқ саусақтарымен «аралау» қозғалыстары көлденең және бойлық бағытта мұрын түбінен төменге қарай үстіңгі еріннің шетіне және жан-жағына қарай мұрын-ерін қатпарларына дейін жасалады) - 10- 20 секунд.

    · көлденең илеу (екі қолдың сұқ саусақтары мұрын түбінен жоғарғы еріннің шетіне және артқа қарай жылжиды) – 10-20 секунд.

    Бойлық илеу (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын түбінен бүйірлеріне қарай мұрын-ерін қатпарларына және артқа қозғалыстар жасалады) - 20-30 секунд.

    қысу арқылы илеу (екі қолдың сұқ саусақтарымен тіндерді жоғары-төмен және жан-жаққа ығыстырып қозғалыстар жасалады) – 20-30 сек.

    басу арқылы илеу (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын түбінен үстіңгі еріннің шетіне дейін және бүйірлеріне қарай мұрын-ерін қатпарларына дейін тіндерге жеңіл қысыммен қозғалыстар жасалады) - 10-20 секунд.

    · қысқыш тәрізді илеу (бір немесе екі қолдың индексімен және бас бармақтарымен мұрын түбінен үстіңгі еріннің шетіне және жан-жағына қарай мұрын-ерін қатпарларына дейін жеңіл шымшу қозғалыстары жасалады) - 20 сек.

    Үздіксіз діріл (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын түбінен жоғарғы еріннің шетіне дейін жоғары және төмен бағытта және жан-жағына қарай мұрын-ерін қатпарларына дейін тоқтаусыз діріл қозғалыстар жасалады) - 10-20 секунд.

    үзік-үзік діріл («саусақ душ» - екі қолдың сұқ саусақтары үстіңгі ерін аймағында бойлық және көлденең бағытта қозғалады) - 10-20 секунд.

    Түрту арқылы дірілдеу (екі қолдың сұқ саусақтарымен қозғалыстар үстіңгі ерін аймағында және мұрын түбінде бойлық және көлденең бағытта жасалады) - 10-20 сек.

    операциядан кейінгі шрамды илеу (сұқ саусақ тыртық астындағы жоғарғы еріннің шырышты қабатында, ал бас бармақ тыртық үстіндегі теріде орналасады; илеу қимылдары саусақ ұштары арасында жасалады) – 10-20 сек.

    саңылаудың бүйіріндегі мұрын жолының қанаты мен күмбезіне массаж жасау - диаметрі мұрын жолынан кіші тығыз серпімді затты қолдану - заттың ұшын вазелинмен майлау, мұрын жолына тереңдікке енгізу 3-5 мм, тарту қозғалыстары мұрын қанатының түбінен оның ұшына дейін жоғары және сау бағытта - 10-20 сек.

    мұрынның ұшы мен қанаттарын уқалау (мұрынның ұшы мен қанаттарын бас бармақ пен сұқ саусақтың жастықшалары басып алады, аздап илеу және жұту орындалады) - 10-20 сек.
    40. Определите систему коррекционной работы при ринолалии в послеоперационный период.

    Успех логопедической терапии в послеоперационном периоде часто определяется тем, как она проводилась в предоперационном периоде. Эффективность зависит от качества хирургической операции и анатомо-функционального состояния речевого аппарата.

    В послеоперационном периоде после снятия шва большое внимание уделяется массажу. Одним из основных методов удаления гипертрофических и келоидных рубцов верхней губы является массаж. Кроме того, массаж способствует развитию артикуляционной функции губ и уменьшает возникновение послеоперационных и остаточных деформаций носа и верхней губы.

    Учитывая эти особенности, я рекомендую родителям в домашних условиях следующие виды массажа:

    - Продолжительное поглаживание (движения производятся указательными пальцами обеих рук от носа к обоим уголкам губ) в течение 10 секунд;

    - горизонтальное поглаживание (указательными пальцами обеих рук совершаются перпендикулярные движения, начиная от носа к красному краю верхней губы, линии рта, вниз и вверх) в течение 10 секунд;

    - прямолинейные массажи (движения производятся указательными пальцами обеих рук от носа вниз к краю верхней губы и в обе стороны к носогубным складкам и наоборот), 20-30 секунд;

    - Круговой массаж (движения выполняются от носа к верхней губе указательными пальцами обеих рук) в течение 10 секунд;

    - Массирование (горизонтальные и продольные пилящие движения указательными пальцами обеих рук производятся от основания носа к краю верхней губы, вниз и в стороны от носогубных складок) в течение 10-20 секунд;

    - Горизонтальное перекатывание (указательными пальцами обеих рук, нос преимущественно краем верхней губы и наоборот) в течение 10-20 секунд

    - Продольное сгибание (указательными пальцами обеих рук преимущественно отводят нос в сторону носогубных складок и наоборот) в течение 20-30 секунд;

    - перекатывание-перекатывание (указательными пальцами обеих рук производятся движения подвижных тканей вверх-вниз и из стороны в сторону) в течение 20-30 секунд;

    - щипкообразное перекатывание (указательными и большими пальцами обеих рук или одной руки производятся легкие сдавливающие движения от носа преимущественно к краю верхней губы и по направлению к носогубным складкам) в течение 20 секунд;

    - Подкатывание после операционного рубца (указательный палец кладут на слюнный слой под рубцом верхней губы, а большой - на кожу над рубцом, совершают подкатывающие движения по подушечке между пальцами) в течение 10-20 секунд;

    - Массаж крыла и купола (купола) открывающихся сторон носового хода (данный массаж выполняется с помощью эластичного инструмента, тугого и меньшего по размеру, чем носовой ход. Например, небольшого резинового распылителя. Предварительно смазать конец резинового распылителя вазелином, нанести 3-5 раз в носовой ход мм., растягивающие движения крыльями носа производят преимущественно его кончиком вверх и в большую сторону) в течение 10-20 секунд ;

    - Массаж крыла и кончика носа (удержание крыла и кончика носа указательным и большим пальцами, выполнение легких втягивающих и загибающих движений) выполняется в течение 10-20 секунд.

    40. Операциядан кейінгі кезеңде ринолалияны түзету жұмыстарының жүйесін анықтаңыз.

    Операциядан кейінгі кезеңде логопедиялық жұмыстың сәттілігі көбінесе оның операцияға дейінгі кезеңде қалай жүргізілгенімен анықталады. Тиімділігі хирургиялық операцияның сапасына және сөйлеу аппаратының анатомиялық және функционалдық жағдайына байланысты.

    Операциядан кейінгі кезеңде, тігісті шешкеннен кейін массажға көп көңіл бөлінеді. Үстіңгі еріннің гипертрофикалық және келоидты тыртықтарын жоюдың негізгі әдістерінің бірі – массаж болып табылады. Сонымен қатар, массаж еріннің артикуляциялық функциясының дамуына септігін тигізеді және мұрын мен үстіңгі еріннің операциядан кейінгі және қалдықты деформациясының пайда болуын азайтады.

    Осы ерекшеліктерді есепке ала отырып, ата-аналарға үй жағдайында төмендегідей массаж түрлерін ұсынамын:

    - Бойлай сипалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан еріннің екі жақ бұрышына қарай қимылдар жасалады) 10 секунд орындалады;

    - Көлденең сипалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан бастап үстіңгі еріннің қызыл жиегіне, ауыз сызығына перпендикулярлы қимылдар жүзеге асырылады, астыға және үстіге) 10 секунд орындалады;

    - Түзу сызықты уқалаулар (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан бастап астыға қарай үстіңгі еріннің шетіне дейін және екі жақ бағытта мұрын-еріннің қатпарларына дейін және керісінше қимылдар жасалады), 20-30 секунд жасалады;

    - Айналдыра уқалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрыннан бастап үстіңгі ерінге айналдыра қимылдар жасалады) 10 секунд жасалады;

    - Аралай уқалау (екі қолдың сұқ саусақтарымен көлденең және бойлық аралау қимылдары мұрын негізінен бастап үстіңгі еріннің шетіне дейін төмен және мұрын-ерінді қатапарларға қарай екі жаққа жасалады) 10- 20 секунд ішінде;

    - Көлденең ширату (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын негізінен үстіңгі еріннің шетімен және керісінше қимылдар жасалады) 10-20 секунд ішінде

    - Бойлай ширату (екі қолдың сұқ саусақтарымен мұрын негізінен мұрын-ерін қатпарлары жағына қарай және керісінше қимылдар жүзеге асырылады) 20-30 секунд ішінде жасалады;

    - Жылжымалы ширату (екі қолдың сұқ саусақтарымен ұлпаларды үстіге-астыға және екі жаққа қарай жылжыту қимылдары жасалады) 20-30 секунд жасалады;

    - Қысқыш тәрізді ширату (екі қолдың немесе бір қолдың сұқ және үлкен саусақтарымен мұрын негізінен үстіңгі еріннің шетіне дейін және мұрын-ерін қатпарларына қарай жеңіл қысу қимылдары жасалады) 20 секунд ішінде орындалады;

    - Операциялық тыртықтан кейінгі ширату (сұқ саусақ үстіңгі еріннің тыртығының астындағы сілекейлі қабатта орналасады, ал үлкен саусақ – тыртықтың үстіндегі теріде, саусақтардың арасындағы жастықшаға ширату қимылдары жасалады)10-20 секунд ішінде орындалады;

    - Мұрын жолының саңылау жақтарының қанатына және күмбезіне (купол) массаж (бұл массаж тығыз, мұрын жолына қарағанда көлемі жағынан кішкентай эластикалық құралдың көмегімен жасалады. Мысалы, көлемі кішкентай резинадан жасалған сепкіш. Резеңкеден жасалған сепкіштің ұшын алдын ала вазелинмен сылау, мұрын жолына 3-5 мм. кіргізіледі, мұрын қанаттарының негізінен оның ұшына жоғары және үлкен жағына қарай созу қимылдары жасалады) 10- 20 секунд ішінде;

    - Мұрын қанаты мен ұшының массажы (мұрын қанаты мен ұшын сұқ және үлкен саусақтармен ұстап, жеңіл тарту және ширату қимылдарын жасау) 10-20 секунд ішінде орындалады.

    41. Объясните принципы, схему комплексного исследования детей с ринолалией.

    Для понимания специфических особенностей структуры речевого дефекта, правильной организации комплексной коррекционной работы необходимо провести подробное всестороннее исследование клинических и психолого-педагогических данных ребенка с расщелиной неба. Выявить структуру дефекта и поставить правильный диагноз можно лишь при тесном сотрудничестве челюстно-лицевых хирургов, ортодонтов, стоматологов, педиатров, логопедов, психологов, невропатологов, психиатров.

    Используются различные методы исследования: изучение медицинской и педагогической документации, педагогическое наблюдение за детьми в условиях свободного общения и на специальных занятиях, беседы с врачами, родителями, детьми, объективные методы исследования, рентгенография и т.д.

    В процессе выявления и последующего преодоления любого речевого нарушения необходимо соблюдать основополагающие принципы логопедии.

    При обследовании детей с врожденными расщелинами верхней губы и неба наиболее актуальными являются следующие:

    -принцип комплексности;

    -принцип системного подхода;

    -принцип индивидуального подхода;

    -принцип учета ведущей деятельности возраста.

    Медико-психолого-педагогическая диагностика включает изучение данных анамнеза, логопедического и психолого-педагогического статуса. Исследование ребенка начинается с беседы с родителями и изучения медицинской и психолого-педагогической документации

    -Сбор анамнестических данных и изучение документации. Отмечается наследственность; особенности протекания пренатального, натального, постнатального периодов; тип и вид расщелины; сроки оперативного вмешательства; небно-глоточное смыкание; аномалии в строении и нарушения функции органов артикуляции; голосовая и дыхательная функции; общее соматическое состояние; раннее физическое и речевое развитие; состояние моторной функции: общая моторика, мелкая моторика пальцев рук, артикуляционная моторика; состояние физического слуха; состояние интеллекта; роль социальных факторов, микросоциальное окружение; длительность пребывания в стационаре; дефекты воспитания; занимался ли с логопедом, где, в течение какого времени, есть ли положительная динамика; заключения специалистов.

    -Логопедическое обследование. Логопед должен уметь определить, какие компоненты речевой системы страдают, какова степень тяжести нарушения, что первично в структуре дефекта, а что вторично. Успешное решение задач коррекционного обучения во многом зависит от того, насколько правильно и своевременно было определено речевое нарушение, от степени его тяжести и начала коррекционных занятий. Логопедическое обследование включает следующее: обследование состояния артикуляционного аппарата (строение и функции), выявление патологической активности лицевой и мимической мускулатуры, обследование состояния дыхательной функции, состояния голосовой функции, обследование звукопроизношения, просодической стороны речи, состояния фонематического восприятия и способности к фонематическому анализу (звуко-слоговой и звуко-буквенный анализ), обследование лексико-грамматического строя речи, слоговой структуры слов, сформированности навыка словообразования, обследование состояния монологической речи.

    -Психолого-педагогическое обследование включает обследование психологической базы речи, выявление особенностей психического развития детей, ведущей деятельности (особенности игровой деятельности детей), изучение уровня сенсорного развития, состояния общей и мелкой моторики. Исследование может проводиться совместно психологом и другими педагогами, работающими с детьми данной категории.

    Сөйлеу ақауы құрылымының ерекшеліктерін түсіну, кешенді түзету жұмыстарын дұрыс ұйымдастыру үшін таңдай жырығы бар баланың клиникалық және психологиялық-педагогикалық деректерін жан-жақты зерттеу қажет. Ақаудың құрылымын анықтау және дұрыс диагноз қою тек жақ-бет хирургтарының, ортодонттардың, стоматологтардың, педиатрлардың, логопедтердің, психологтардың, невропатологтардың, психиатрлардың тығыз ынтымақтастығымен мүмкін болады.

    Зерттеудің әртүрлі әдістері қолданылады: Медициналық және педагогикалық құжаттаманы зерттеу, еркін қарым-қатынас жағдайында және арнайы сабақтарда балаларды педагогикалық бақылау, дәрігерлермен, ата-аналармен, балалармен әңгімелесу, объективті зерттеу әдістері, рентгенография және т. б.

    Кез-келген сөйлеу бұзылыстарын анықтау және одан әрі жеңу процесінде логопедияның негізгі принциптерін сақтау қажет.

    Жоғарғы ерін мен таңдайдың туа біткен жырықтары бар балаларды тексеру кезінде мыналар ең өзекті болып табылады:

    - кешенділік принципі;

    - жүйелік тәсіл принципі;

    - жеке көзқарас принципі;

    - жастың жетекші қызметін есепке алу принципі.

    Медициналық-психологиялық-педагогикалық диагностика анамнез деректерін, логопедиялық және психологиялық-педагогикалық мәртебені зерттеуді қамтиды. Баланы зерттеу ата-аналармен сөйлесуден және медициналық және психологиялық-педагогикалық құжаттаманы зерттеуден басталады.

    - Анамнестикалық деректерді жинау және құжаттаманы зерттеу. Тұқым қуалаушылық байқалады; пренатальды, туа біткен, босанғаннан кейінгі кезеңдердің ерекшеліктері; жырықтың түрі мен түрі; хирургиялық араласу уақыты; палатофарингеальды жабылу; артикуляция мүшелерінің құрылымы мен функциясының бұзылуы; дауыстық және тыныс алу функциялары; жалпы соматикалық жағдай; ерте физикалық және сөйлеу дамуы; мотор функциясының жағдайы: жалпы моторика, саусақтардың ұсақ моторикасы қолдың артикуляциялық моторикасы; физикалық есту жағдайы; интеллект жағдайы; әлеуметтік факторлардың рөлі, микроәлеуметтік орта; стационарда болу ұзақтығы; білім берудегі ақаулар; логопедпен айналысқан ба, қайда, қай уақытта, оң динамика бар ма; мамандардың қорытындылары.

    - Логопедиялық тексеру. Логопед сөйлеу жүйесінің қандай компоненттері зардап шегетінін, бұзылудың ауырлығы қандай екенін, ақау құрылымында не бірінші және екінші дәрежелі екенін анықтай алуы керек. Түзету жаттығуларының мәселелерін сәтті шешу көбінесе сөйлеу бұзылысының қаншалықты дұрыс және уақтылы анықталғанына, оның ауырлығына және түзету сабақтарының басталуына байланысты. Логопедиялық тексеру мыналарды қамтиды: артикуляциялық аппараттың жай-күйін (құрылымы мен функциялары) тексеру, бет және мимикалық бұлшықеттердің патологиялық белсенділігін анықтау, тыныс алу функциясының жай-күйін, дауыс функциясының жай-күйін тексеру, дыбыстың айтылуын, сөйлеудің просодикалық жағын, фонематикалық қабылдау күйін және фонематикалық талдау қабілетін тексеру (дыбыстық-силлабикалық және дыбыстық-әріптік талдау), лексиканы тексеру- сөйлеудің грамматикалық құрылымы, сөздердің силлабикалық құрылымы, сөзжасам дағдысының қалыптасуы, монологиялық сөйлеудің жай-күйін тексеру.

    - Психологиялық-педагогикалық тексеру сөйлеудің психологиялық базасын тексеруді, балалардың психикалық даму ерекшеліктерін, жетекші іс-әрекетті (балалардың ойын қызметінің ерекшеліктері) анықтауды, сенсорлық даму деңгейін, жалпы және ұсақ моториканың жай-күйін зерттеуді қамтиды. Зерттеуді психолог және осы санаттағы балалармен жұмыс істейтін басқа тәрбиешілер бірлесіп жүргізе алады.
    1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   ...   24


    написать администратору сайта