ринолалия. Ринолалия Сессия Жауаптары. Оп 6B01901 Дефектология
Скачать 310.21 Kb.
|
33. Продемонстрируйте структуру дефекта при ринолалии. Нарушения голоса при ринолалии бывают разными. Основной дефект – изменение тембра голоса – неприятный носовой резонанс, который также придает всей речи глухое, глухое звучание. Назализация возникает из-за отсутствия границы между носом и ртом. Это существенно изменяет акустические характеристики фонем. Голос плоский и слабый. По структуре речевого дефекта детей с ринолактозом можно разделить на 4 группы: 1 группа: нарушена только голосовая функция. Есть только отвращение. 2 группа: Дети с нарушением голосовой функции, проблемы с речью. Это дети, у которых речевой язык фонетически недоразвит. 3 группа: дети, у которых речевой язык фонетически и фонематически недоразвит. Наблюдается слабость распознавания звуков и признаков второй группы. 4 группа: дети с общеречевым развитием языка. Дети 3-й и 4-й групп имеют серьезные проблемы с чтением и письмом. 33. Ринолалиядағы ақаудың құрылымын көрсетіңіз. Ринолалия кезінде дауыстың бұзылуы әр түрлі. Негізгі ақау - дауыстың тембрінің өзгеруі - жағымсыз мұрын резонансы, ол сонымен қатар барлық сөйлеуге бұлыңғыр, күңгірт дыбыс береді. Назализация мұрын мен ауыз қуысы арасында шекара болмағандықтан пайда болады. Бұл фонемалардың акустикалық сипаттамаларын айтарлықтай өзгертеді. Дауыс біркелкі және әлсіз болады. Сөйлеу кемістігінің құрылымы бойынша ринолалактикалық балаларды 4 топқа бөлуге болады: 1-топ: тек дауыс функциясы бұзылған. Тек гнусавость бар. 2-топ: Дауыс қызметі бұзылған, дыбыстың айтылуында ақауы бар балалар. Бұл сөйлеу тілі фонетикалық дамымаған балалар. 3-топ: сөйлеу тілі фонетикалық және фонематикалық дамымаған балалар. Дыбысты тану және екінші топ белгілерінің әлсіздігі байқалады. 4-топ: жалпы сөйлеу тілі дамымаған балалар. 3 және 4 топтағы балаларда оқу мен жазу қатты бұзылады. 34. Опишите методы и приёмы, предложенные Л. И. Вансовской, Т. Н. Воронцовой. Л.И.Вансовская (1973-2000) использовала комплексный метод логотерапии, в основу которого положен принцип единства и одновременного обучения речевому дыханию, голосообразованию и артикуляции. Основное внимание Л.И.Вансовская уделяла развитию кинестетических ощущений, позволяющих больным с небными расщелинами почувствовать контрастность положения языка в разных позициях и направленность выдоха. Однако, в отличие от А.Г.Ипполитовой, автор предлагает начинать устранение гиперназализации не с традиционного звука а, а с гласных переднего ряда - и и э. Т.Н. Воронцовой (1966) была проведена дифференциация логопедического воздействия после уранопластики у взрослых больных. Были выделены три группы больных и показана специфика работы с ними. Используя метод рентгенографии, Воронцова Т.Н. определяла длину мягкого неба, его подвижность, характер смыкания с задней стенкой глотки. В результате исследований было установлено, что неполная нормализация речи наступает в том случае, когда расстояние между мягким небом и глоткой больше 5-6 мм. 34. Л.И.Вансовская, Т.Н.Воронцова ұсынған әдістер мен тәсілдерге сипаттама беріңіз. Л.И.Вансовская (1973-2000) логотерапияның кешенді әдісін қолданды, ол сөздік тыныс алуды, дауысты қалыптастыруды және артикуляцияны бір мезгілде және бір мезгілде оқыту принципіне негізделген. Л.И.Вансовская кинестетикалық түйсіктердің дамуына басты назар аударып, таңдай саңылаулары бар науқастарға тілдің әртүрлі позициялардағы орналасуының контрастын және дем шығару бағытын сезінуге мүмкіндік берді. Алайда, А.Г.Ипполитоваға қарағанда автор гиперназализацияны жоюды дәстүрлі а дыбысынан емес, алдыңғы дауысты дыбыстардан – и және е дыбыстарынан бастауды ұсынады. Т.Н. Воронцова (1966) ересек пациенттерде уранопластикадан кейінгі логопедиялық әсерлерді саралады. Науқастардың үш тобы анықталып, олармен жұмыс істеу ерекшеліктері көрсетілді. Рентгенография әдісін қолдану арқылы Воронцова Т.Н. жұмсақ таңдайдың ұзындығын, оның қозғалғыштығын, жұтқыншақтың артқы қабырғасымен жабылу сипатын анықтады. Зерттеу нәтижесінде жұмсақ таңдай мен жұтқыншақтың арасы 5-6 мм-ден асса сөйлеудің толық қалыпқа келмейтіндігі анықталды. 35. Опишите дыхательную гимнастику как средство профилактики и коррекции голосовых расстройств. Дыхательные упражнения: 1) вдох и выдох через нос (быстрый, неглубокий вдох, продолжительный выдох); 2) вдох через нос и выдох через рот; 3) вдох через рот и выдох через нос; 4) вдох и выдох через одну половину носа, затем другую половину (поочередно); 5) вдох через одну половину носа, выдох через другую половину носа (поочередно); 6) вдох через нос, медленный выдох через нос и, наконец, резкий выдох; 7) вдох через нос и выдох через не полностью сомкнутые губы; 8) вдох через нос и выдох воздуха через нос (на мгновение останавливая дыхание и выдыхая небольшое количество воздуха). Через 7-10 дней после начала дыхательной гимнастики добавляют упражнения на активизацию наружных и внутренних мышц шеи, гортани. Упражнения выполняются при: 1) исходная поза — руки на затылке, как замок. Запрокидывание головы назад, блокировка рукой; 2) исходное положение - руки сжаты в кулаки и упираются в подбородок. Наклон головы вперед с блокировкой рукой; 3) исходная поза — прикрывая уши ладонями и наклоняя голову поочередно к обоим плечам, препятствуя руками; 4) движение голени вниз, вперед, вправо-влево. Закрой свой рот; 5) сильно ударить; 6) дотянуться кончиком языка до мягкого неба; 7) поднятие мягкого неба во время зевоты. Работу по восстановлению голоса лучше начинать пораньше. Это препятствует закреплению патологических звуковых навыков и возникновению неврологических реакций. При восстановлении нарушения голоса по его этиологии и механизму ставятся две задачи: 1) выявить и активировать компенсаторные возможности организма; 2) устранение патологического способа звучания. Для решения этих задач необходимо выполнить следующие работы: • повышение активности нервно-мышечных функций гортанного аппарата; • предотвращение возникновения и развития вторичных дефектов голосового аппарата - ложных органических аномалий; • положительное воздействие на человека для устранения психогенных реакций; • восстановление утраченных вокализационных кинестезий (сама фонация); • формирование гармонии (координации) дыхания и фонации. В зависимости от задачи восстановления голоса применяют дифференцированные методы обучения. Но при всех видах голосовых нарушений можно выделить общие этапы коррекционной работы: • рациональная психотерапия; • коррекция физиологического и фонического дыхания; • тренировка кинестезии и координации голосового аппарата с помощью фонопедических упражнений; • отработать сформированную фонацию. 35. Дауыс бұзылыстарының алдын алу және түзету құралы ретінде тыныс алу жаттығуларын сипаттаңыз. Түзету арқылы тыныс алу жаттығулары: 1) мұрын арқылы дем алып-дем шығару (тез, терең емес дем алу, ұзақ дем шығару); 2) мұрын арқылы дем алып, ауыз арқылы дем шығару; 3) ауыз арқылы дем алып, мұрын арқылы дем шығару; 4) дем алып, дем шығару мұрынның бір жартысы, содан кейін екінші жартысы арқылы (кезекпен); 5) дем алу мұрынның бір жартысы, ал дем шығару мұрынның екінші жартысы арқылы (кезекпен); 6) мұрын арқылы дем алып, мұрын арқылы баяу, соңында күшейтіп дем шығару; 7) мұрын арқылы дем алып, толық жабылмаған еріндер арқылы дем шығару; 8) мұрын арқылы дем алып, ауаны мұрын арқылы бөлшектеп шығару (тынысын бір сәтке тоқтатып, ауаны аз мөлшермен шығару). Тыныс алуға арналған жаттығулардың басталуынан 7-10 күннен кейін мойын, көмейдің сыртқы және ішкі бұлшық еттерін белсендіруге арналған жаттығулар қосылады. Жаттығулар отырып орындалады: 1) бастапқы қалып — қолдары желкеде, құлып тәрізді. Қолмен кедергі жасай отырып, басты артқа шалқайту; 2) бастапқы қалып — қолды жұдырықа түйіп, иекке тірейді. Қолмен кедергі жасай отырып, басты алға қарай еңкейту; 3) бастапқы қалып — алақанмен құлақтарын жауып, қолмен кедергі жасай отырып, басты кезекпен екі иыққа қарай еңкейту; 4) төменгі жақты астыға, алдыға, оңға-солға қарай жылжыту. Жақты жұму; 5) ұрты үрлеу; 6) тіл ұшымен жұмсақ таңдайға жету; 7) есінеу кезінде жұмсақ таңдайды көтеру. Дауысты қалпына келтіру жұмысын ерте бастаған дұрыс. Бұл патологиялық дыбыстау дағдыларын бекуінен және неврологиялық реакцияларының пайда болуынан сақтандырады. Дауыс бұзылуының этиологиясы мен механизміне қарай қалпына келтіруінде екі міндет қойылады: 1) организмнің компенсаторлы мүмкіндіктерін анықтау және іске қосу; 2) патологиялық дыбыстау тәсілін жою. Бұл міндеттерді шешу үшін келесі жұмыс атқару керек: • көмей аппаратының нерв-бұлшық ет функцияларының белсенділігін арттыру; • дауыс аппаратының екіншіреттік ақауларының – жалған органикалық өзгешеліктердің пайда болу – дамуын алдын алу; • психогендік реакцияларды жою үшін тұлғаға оң әсер ету; • жойылған дауыстау кинестезияларын (фонацияның өзін) қалпына келтіру; • тыныс алу мен фонацияның үйлесімдігін (координациясын) қалыптастыру. Дауысты қалпына келтіру міндетіне қарай оқытудың дифференциалды тәсілдері пайдаланылады. Бірақ дауыс бұзылуының барлық түрлері түзету жұмысының ортақ кезеңдерін белгілеуге болады: • рационалды психотерапия; • физиологиялық және фонациялық тыныс алуын түзету; • дауыс аппаратының кинестезиясы мен координациясын фонопедиялық жаттығулар арқылы жаттықтыру; • қалыптастырған фонацияны машықтандыру. 36. Раскройте сущность дооперационной работы с детьми с ринолалией. Основное значение дооперационного периода - развития базы для формирования правильной речи. Данный период очень важен в логопедической работе. При осуществлении дооперационной работы после операции значительно быстрее восстанавливаются все приобретенные до нее навыки и быстрее заживают послеоперационные рубцы. Формирование небно-глоточного смыкания:Активизация мышц глоточного кольца, подготовка сегментов мягкого неба к вело-фарингеальному (небно-глоточному) смыканию. Работа над физиологическим дыханием: Постановка физиологического дыхания (диафрагмально-реберного) Формирование ротового выдоха: Постановка ротового выдоха, дифференциация ротового и носового выдоха Совершенствование артикуляционной моторики: Активизация артикуляционного аппарата, придание языку правильного положения. Борьба с патологическими компенсаторными привычками: Устранение патологических компенсаторных привычек, борьба с излишними движениями лицевых мышц. Развитие фонематического слуха: Развитие слухового внимания и фонематического слуха. Исправление неправильного звукопроизношения: Постановка и автоматизация доступных звуков. Работа над голосом: Развитие модуляции голоса. 36. Ринолалиясы бар балалармен операция алдындағы жұмыстың мәнін кеңейтіңіз. Операция алдындағы кезеңнің негізгі маңыздылығы дұрыс сөйлеуді қалыптастырудың негізін дамыту болып табылады. Бұл кезең логопедиялық жұмыста өте маңызды. Операциядан кейін операция алдындағы жұмысты орындаған кезде, оған дейін алынған барлық дағдылар әлдеқайда жылдам қалпына келтіріледі және операциядан кейінгі тыртықтар тезірек жазылады. Палатофарингеальды жабудың қалыптасуы: Жұтқыншақ сақинасының бұлшықеттерін белсендіру, жұмсақ таңдай сегменттерін вело-фарингальды (палато-фарингальды) жабуға дайындау. Физиологиялық тыныс алу бойынша жұмыс: Физиологиялық тыныс алуды орнату (диафрагматикалық-қабырғалық) Ауызша дем шығаруды қалыптастыру: Ауызша дем шығару, ауызша және мұрындық дем шығаруды ажырату. Артикуляциялық моториканы жетілдіру: Артикуляциялық аппаратты белсендіру, тілге дұрыс қалыпта беру. Патологиялық компенсаторлық әдеттермен күресу: Патологиялық компенсаторлық әдеттерді жою, бет бұлшықеттерінің қажетсіз қозғалыстарымен күресу. Фонематикалық есту қабілетін дамыту: Есту зейінін және фонематикалық естуді дамыту. Қате айтылуды түзету: Қол жетімді дыбыстарды қою және автоматтандыру. Дауыс жұмысы: Дауыс модуляциясын дамыту. 37. Обоснуйте систему коррекционной работы при ринолалии в дооперационный период. Подготовительный период Основная цель занятий этого периода — формирование правильного речевого дыхания параллельно с усвоением артикулем. Период можно условно разделить на два этапа: 1. Формирование речевого дыхания при дифференциации вдоха и выдоха через нос и рот. 2. Формирование длительного ротового выдоха при реализации артикулем гласных звуков (без включения голоса) и фрикативных глухих согласных звуков. Формирование речевого дыхания. Формирование речевого дыхания проводится на протяжении всей работы с ребенком. В подготовительном периоде эта работа ограничивается формированием только длительного ротового выдоха. В основе предлагаемой системы работы — использование физиологического дыхания, образование физиологически естественных, ненапряженных дифференцировок речевых движений. Наиболее продуктивным для формирования правильной речи является диафрагмальное (нижнереберное) дыхание. I этап. В начале обучения необходимо определить вид физиологического дыхания ребенка, положив свою ладонь на боковую поверхность выше его талии. Если дыхание ребенка нижнереберное, логопед приспосабливает свое дыхание к ритму его дыхания и начинает работу. Если же у ребенка верхнеключичное или грудное дыхание, следует попытаться вызвать нижнереберное дыхание по подражанию. Для этого можно приложить ладонь ребенка к себе на бок и проверить своей ладонью его дыхание. Ребенок, ощущая при вдохе движение ребер логопеда и подражая ему, переключается на нижнеребернре дыхание. С появлением правильного спокойного дыхания при закрытом рте можно переходить к дифференциации ротового и носового дыхания. Необходимо объяснить ученику, что существуют различные виды вдоха и выдоха и их сочетания: при закрытом рте вдох и выдох происходят через нос; при открытом рте возможны различные сочетания вдоха и выдоха. После такого объяснения ребенку предлагается проделать конкретные дыхательные упражнения. Последовательность их выполнения фиксируется рисунками в таблице 1 в тетради ребенка. 37. Операцияға дейінгі кезеңде ринолалияны түзету жұмыстарының жүйесін негіздеңіз. Дайындық кезеңі Бұл кезеңнің негізгі мақсаты - мақаланы меңгерумен қатар дұрыс сөйлеу тынысын қалыптастыру. Кезеңді екі кезеңге бөлуге болады: 1. Мұрын және ауыз арқылы дем алу мен дем шығаруды ажырату кезінде сөйлеу тынысын қалыптастыру. 2. Артикль дауысты дыбыстарды (дауысты қоспай) және фрикативті дауыссыз дыбыстарды орындағанда ұзақ ауызша дем шығаруды қалыптастыру. Сөйлеу тынысын қалыптастыру. Сөйлеу тынысын қалыптастыру баламен жұмыс барысында жүзеге асырылады. Дайындық кезеңінде бұл жұмыс тек ұзақ ауызша дем шығаруды қалыптастырумен шектеледі. Ұсынылған жұмыс жүйесі физиологиялық тыныс алуды қолдануға, сөйлеу қимылдарының физиологиялық табиғи, кернеусіз дифференциациясын қалыптастыруға негізделген. Дұрыс сөйлеуді қалыптастыру үшін ең өнімді - диафрагматикалық (төменгі қабырға) тыныс алу. I кезең. Жаттығудың басында баланың физиологиялық тыныс алу түрін алақанды белінен жоғары бүйір бетіне қою арқылы анықтау қажет. Егер баланың тынысы қабырға астынан төмен болса, логопед оның тыныс алуын тыныс алу ырғағына қарай реттеп, жұмысқа кіріседі. Егер балада жоғарғы клавикулярлық немесе кеуде тынысы болса, сіз төменгі қабырға тынысына еліктеуге тырысуыңыз керек. Мұны істеу үшін сіз баланың алақанын бүйіріңізге қойып, оның тыныс алуын алақаныңызбен тексере аласыз. Бала дем алу кезінде логопедтің қабырғасының қозғалысын сезініп, оған еліктей отырып, төменгі қабырғаның тыныс алуына ауысады. Жабық ауызбен дұрыс тыныш тыныс алудың пайда болуымен ауызша және мұрындық тыныс алуды ажыратуға болады. Студентке ингаляция мен дем шығарудың әртүрлі түрлері және олардың комбинациясы бар екенін түсіндіру қажет: ауызды жабу кезінде тыныс алу және дем шығару мұрын арқылы жүреді; ауызды ашық күйде ингаляция мен дем шығарудың әртүрлі комбинациясы мүмкін. Осы түсіндірмеден кейін балаға арнайы тыныс алу жаттығуларын жасау ұсынылады. Оларды орындау реті баланың дәптеріндегі 1-кестедегі сызбалармен бекітіледі. 38. Опишите этиологию, механизмы и классификации нарушений голоса. Этиология: Причины нарушения голоса разнообразны: заболевания гортани, полости носа и глотки, легких, бронхов и гортани, сердца и сердечно-сосудистой системы, несоблюдение правил голосовой гигиены, снижение слуха. Эти этиологические факторы приводят к органическим и функциональным нарушениям голоса. Но провести грань между этими видами голосовых нарушений очень сложно. Первым симптомом органического расстройства может быть частичное расстройство функций гортани и легкая охриплость, а функциональные расстройства могут быть одной из причин серьезных органических изменений гортани, а следовательно, и хронических нарушений голоса. Расстройства голоса делят на центральные и периферические (периферические). Каждый из них, вероятно, будет органическим или функциональным. Большинство расстройств являются индивидуальными расстройствами. Их причины обусловлены только появлением различных изменений или заболеваний голосового аппарата. Однако они могут сопровождаться другими сложными нарушениями речи (афазия, ринолалия, дизартрия, заикание). |