ринолалия. Ринолалия Сессия Жауаптары. Оп 6B01901 Дефектология
 Скачать 310.21 Kb.
|
|
Оцените анатомо-физиологическую роль нёбно-глоточного аппарата. Ответ: Врожденные расщелины нёба являются одним из наиболее распространенных пороков развития лица и челюстей. Причинами его могут быть самые разные экзогенные и эндогенные факторы, воздействующие на плод на раннем этапе его развития — до 7—9 недель. Нёбо в норме — это образование, которое разобщает полости рта, носа и глотки. Оно состоит из твердого и мягкого нёба. Твердое имеет костную основу. Спереди и по бокам его обрамляет альвеолярный отросток верхней челюсти с зубами, а сзади — мягкое нёбо. Твердое нёбо покрыто слизистой оболочкой, поверхность которой позади альвеол имеет повышенную тактильную чувствительность. Высота и конфигурация твердого нёба влияют на резонанс. Мягкое нёбо является задним отделом перегородки между полостями носа и рта. Само мягкое нёбо представляет мышечное образование. Передняя треть его практически неподвижна, средняя наиболее активно участвует в речи, а задняя — в напряжении и проглатывании. При подъеме мягкое нёбо удлиняется. При этом наблюдается истончение его передней трети и утолщение задней. Мягкое нёбо анатомически и функционально связано с глоткой, нёбно-глоточный механизм участвует в дыхании, глотании и речи. Жауабы: 1. Палатофарингеальды аппараттың анатомиялық және физиологиялық рөлін бағалаңыз. Таңдайдың туа біткен жырықтары бет пен жақтың жиі кездесетін ақауларының бірі болып табылады. Оның себептері ұрықтың дамуының басында әсер ететін әртүрлі экзогендік және эндогендік факторлар болуы мүмкін — 7-9 аптаға дейін. Таңдай әдетте ауыз, мұрын және жұтқыншақты ажырататын масса болып табылады. Ол қатты және жұмсақ таңдайдан тұрады. Қатты сүйектің негізі бар. Алдыңғы және бүйірлерінде жоғарғы жақтың альвеолярлы процесі тістермен, ал артқы жағында жұмсақ таңдаймен қоршалған. Қатты таңдай шырышты қабықпен жабылған, оның беті альвеолалардың артында тактильді сезімталдығы жоғарылаған. Қатты таңдайдың биіктігі мен конфигурациясы резонансқа әсер етеді. Жұмсақ таңдай-мұрын мен ауыз қуысы арасындағы артқы бөлік. Жұмсақ таңдайдың өзі бұлшықет түзілуін білдіреді. Оның алдыңғы үштен бірі іс жүзінде қозғалмайды, ортасы сөйлеуге белсенді қатысады, ал артқы жағы шиеленіс пен жұтылуға қатысады. Көтерілу кезінде жұмсақ таңдай ұзарады. Бұл жағдайда оның алдыңғы үштен бірінің жұқаруы және артқы бөлігінің қалыңдауы байқалады. Жұмсақ таңдай жұтқыншақпен анатомиялық және функционалды түрде байланысты, палатофарингеальды механизм тыныс алуға, жұтуға және сөйлеуге қатысады. Систематизируйте основные направления коррекционно-логопедического воздействия при открытой ринолалии Ответ: Поэтапная реабилитация детей с врожденными расщелинами губы и неба основывается на сочетании лечебных, логопедических и психолого-педагогических мероприятий, которые проводятся в течение роста ребенка до 14-15 лет. Эта работа осуществляется хирургом-стоматологом, ортодонтом, логопедом, отоларингологом, специалистом по лечебной гимнастике, психологом и при необходимости другими специалистами. Основные задачи комплексного воздействия на дефект: Устранение хирургическим путем анатомических нарушений; Ортодонтическое исправление деформации верхней челюсти и постоянный контроль за предотвращением вторичных деформаций; Общеукрепляющее лечение; Своевременна отоларингологическая санация (профилактика нарушений слуха у детей) Психотерапевтическое воздействие на ребенка и его микросоциальное окружение; Ранняя логопедическая помощь, основные направления которой следующие: а) развитие нормального физиологического и речевого дыхания, б) полноценного небно-глоточного смыкания, в) формирование артикуляционных укладов и правильных артикуляционных движений, г) коррекция нарушений звукопроизношения, д) устранение носового (назального) оттенка голоса, е) автоматизация сформированных навыков в свободном речевом общении, ж) нормализация просодической стороны речи, з) развитие фонематического восприятия и навыков звукового анализа и синтеза с целью предупреждения возможного последующего возникновения нарушения письменной речи - дисграфии, и) своевременное устранение отставания в развитии фразовой речи, лексико-грамматического строя речи, к) контроль за общим речевым развитием ребенка. Жауабы: 2. Ашық ринолалия кезінде түзету-логопедиялық әсердің негізгі бағыттарын жүйелеңіз Ерін мен таңдайдың туа біткен жырықтары бар балаларды кезең-кезеңімен оңалту 14-15 жасқа дейінгі баланың өсуі кезінде жүргізілетін емдік, логопедиялық және психологиялық-педагогикалық іс-шаралардың жиынтығына негізделеді. Бұл жұмысты хирург-стоматолог, ортодонт, логопед, отоларинголог, емдік гимнастика маманы, психолог және қажет болған жағдайда басқа мамандар жүзеге асырады. Ақауға кешенді әсер етудің негізгі міндеттері: Анатомиялық бұзылуларды хирургиялық жолмен жою; Жоғарғы жақтың деформациясын ортодонтиялық түзету және қайталама деформациялардың алдын алуды үздіксіз бақылау; Жалпы күшейтетін емдеу; Уақтылы отоларингологиялық санация (балалардың есту қабілетінің бұзылуының алдын алу); Балаға және оның микроәлеуметтік ортасына психотерапиялық әсер ету; Ерте логопедиялық көмек, оның негізгі бағыттары келесідей: а) қалыпты физиологиялық және сөйлеу тыныс алуын дамыту, б) толық палатофарингеальды жабылу, в) артикуляциялық тәсілдерді және дұрыс артикуляциялық қозғалыстарды қалыптастыру, г) дыбыс айтылуының бұзылуын түзету, д) дауыстың мұрын (мұрын) реңін жою, е) еркін сөйлеу дағдыларын автоматтандыру қарым-қатынас, ж) сөйлеудің прозодикалық жағын қалыпқа келтіру, з) фонематикалық қабылдауды және дыбыстық талдау мен синтез дағдыларын дамыту, кейіннен жазбаша тіл - дисграфияның бұзылуының пайда болуының алдын алу мақсатында және фразалық сөйлеуді, сөйлеудің лексикалық-грамматикалық құрылымын дамытудағы артта қалушылықты уақтылы жою, к) баланың жалпы сөйлеу дамуын бақылау. Спрогнозируйте условия успешности приенения современных методик коррекции звукопроизношения при ринолалии. Ответ: Своеобразие методов А.Г. Ипполитовой состоит в том, что первоначально внимание ребенка направлено только на артикулему. Содержание занятий включает формирование речевого дыхания, дифференциацию вдоха и выдоха, воспитание длительного ротового выдоха при реализации гласных артикулем (без включения голоса) и фрикативных глухих согласных, дифференциацию короткого и длительного ротового и носового выдоха при формировании сонорных фонем и аффрикат, постановку мягких звуков. Н.И. Сереброва предложила рентгенографический метод, позволяющий прогнозировать возможность восстановления функции мягкого неба логопедическими приемами. Сопоставление этих данных до логопедической работы выявляет степень компенсации речевого дефекта общепринятыми средствами. С.Л. Таптапова разработала коррекционную методику для взрослых ринолаликов. Она предложила своеобразный режим молчания (произношение гласных про себя), что способствует устранению назализации, снимает гримасы, характерные для данной патологии. Жауабы: 3. Ринолалия кезінде дыбысты айтуды түзетудің заманауи әдістерін қолданудың сәтті шарттарын болжаңыз. А. Г. Ипполитова әдістерінің ерекшелігі - бастапқыда баланың назары тек артикулемаға бағытталған. Сабақтың мазмұны сөйлеу тыныс алуын қалыптастыруды, ингаляция мен дем шығаруды саралауды, дауысты артикулдармен (дауысты қоспай) және фрикативті дауыссыз дауыссыз дыбыстарды іске асыру кезінде ұзақ ауыздан дем шығаруды тәрбиелеуді, сонорлық фонемалар мен аффрикаттарды қалыптастыру кезінде қысқа және ұзақ ауыздан және мұрыннан дем шығаруды саралауды, жұмсақ дыбыстарды қоюды қамтиды. Н. И. Сереброва жұмсақ таңдайдың қызметін логопедиялық әдістермен қалпына келтіру мүмкіндігін болжауға мүмкіндік беретін рентгенографиялық әдісті ұсынды. Бұл деректерді логопедиялық жұмысқа салыстыру сөйлеу ақауларының жалпы қабылданған құралдармен өтелу дәрежесін анықтайды. С. Л. Таптапова ересек ринолаликтерге арналған түзету әдісін жасады. Ол мұрыннан тазартуды жеңілдететін, осы патологияға тән бет-әлпетті жеңілдететін өзіндік үнсіздік режимін ұсынды (дауысты дыбыстардың айтылуы). Продемонстрируйте поэтапную методику коррекции звукопроизношения и голоса И. И. Ермаковой. Ответ: Методика И.И. Ермаковой предполагает поэтапную коррекцию голоса и звукопроизношения, рассчитана на возрастные особенности детей, особенность функциональных расстройств голосообразования у детей с расщелинами. Большое значение придается психологическому состоянию ребенка. Система коррекционной работы включает развитие движений мягкого нёба, устранение носового оттенка в речи, постановку звуков и развитие фонематического восприятия. Этапы: дооперационный и послеоперационный. Специальное внимание уделяется послеоперационному периоду и применению приемов для развития подвижности мягкого нёба. Методика включает четыре общих этапа работы при ринолалии: Настольная книга педагога-дефектолога - подготовку ребёнка и его артикуляционного аппарата к изготовлению обтуратора или к уранопластике; - активизацию нёбно-глоточного смыкания после накладывания обтуратора или растормаживание мягкого нёба после операции; - устранение носового оттенка голоса, коррекцию звукопроизношения; - полную автоматизацию новых навыков. На первом этапе большое внимание отводится массажу мягкого нёба. Для этого используется логопедический зонд для звука [с]. Логопед осторожно водит его по твердому нёбу вперед-назад. Массаж длится около 2 минут и проводится 2 раза в день на протяжении года. Дополнительно проводятся занятия по активизации мягкого нёба. Это специальная гимнастика для нёба, в которую входят такие упражнения, как глотание воды небольшими порциями, которое вызывает наибольшее поднятие мягкого нёба; полоскание горла теплой водой небольшими порциями; произвольные покашливания; утрированное произнесение гласных звуков. Эти упражнения полезны как в дооперационный, так и в послеоперационный период. Работа над дыханием проводится с использованием следующих упражнений: вдох и выдох носом; вдох носом, а выдох через рот; вдох ртом, а выдох через нос; вдох и выдох через рот. Жауабы: 4. И.И. Ермакованың дыбыстық айтылуы мен дауысын түзетудің кезең-кезеңімен әдістемесін көрсетіңіз. И. И. Ермакова әдістемесі балалардың жас ерекшеліктеріне, жарықтары бар балалардағы дауыс түзілуінің функционалдық бұзылыстарының ерекшеліктеріне арналған дауысты және дыбыстық айтылымды кезең-кезеңімен түзетуді қамтиды. Баланың психологиялық жағдайына үлкен мән беріледі. Түзету жұмыстары жүйесі жұмсақ таңдайдың қозғалысын дамытуды, сөйлеудегі мұрын реңктерін жоюды, дыбыстарды қоюды және фонематикалық қабылдауды дамытуды қамтиды. Кезеңдері: операцияға дейінгі және операциядан кейінгі. Операциядан кейінгі кезеңге және жұмсақ таңдайдың қозғалғыштығын дамыту әдістерін қолдануға ерекше назар аударылады. Әдістеме ринолалия кезіндегі жұмыстың төрт жалпы кезеңін қамтиды: педагог-дефектологтың үстел кітабы / ред.Т. О. Эпифанцев. - Ростов н / Д: Феникс, 2007. - 486 б. с. 261-263. - баланы және оның артикуляциялық аппаратын обтуратор дайындауға немесе уранопластикаға дайындау; - обтураторды қолданғаннан кейін палатофарингеальды жабуды белсендіру немесе операциядан кейін жұмсақ таңдайды тежеу; - дауыстың мұрын реңін жою, дыбыстың айтылуын түзету; - жаңа дағдыларды толық автоматтандыру. Бірінші кезеңде жұмсақ таңдай массажына көп көңіл бөлінеді. Ол үшін [с] дыбысы үшін логопедиялық зонд қолданылады. Логопед оны қатты таңдайдан алға-артқа ақырын жүргізеді. Массаж шамамен 2 минутқа созылады және жыл бойы күніне 2 рет жасалады. Қосымша жұмсақ таңдайды белсендіру бойынша сабақтар өткізіледі. Бұл таңдайға арналған арнайы гимнастика, оған суды аз мөлшерде жұту сияқты жаттығулар кіреді, бұл жұмсақ таңдайдың ең көп көтерілуіне әкеледі; кішкене бөліктерде жылы сумен шаю; ерікті жөтел; дауысты дыбыстардың шамадан тыс айтылуы. Бұл жаттығулар операцияға дейінгі және операциядан кейінгі кезеңде пайдалы. Тыныс алу жұмысы келесі жаттығуларды қолдану арқылы жүзеге асырылады: мұрынмен дем алу және дем шығару; мұрынмен дем алу және ауыз арқылы дем шығару; ауызбен дем алу, мұрын арқылы дем шығару; ауыз арқылы дем шығару және дем шығару. Покажите особенности строения и деятельности речевого аппарата при функциональной и органической открытой ринолалии Ответ: Для определения открытой ринолалии существуют разные методы функционального исследования. Самый простой - так называемая проба Гутцмана. Ребенка заставляют попеременно повторять гласные "а" и "и", при этом тозажимают, то открывают носовые ходы. При открытой форме наблюдается значительная разница в звучании этих гласных. С зажатым носом звуки, особенно "и", заглушаются и одновременно пальцы логопеда чувствуют сильную вибрацию на крыльях носа. Можно использовать фонендоскоп. Обследующий вводит одну "оливу" себе в ухо, другую в нос ребенка. При произнесении гласных, особенно "у" и "и", слышится сильный гул. Функциональная открытая ринолалия обусловлена разными причинами. Объясняется она недостаточным подъемом мягкого нёба при фонации у детей с вялой артикуляцией. Одна из функциональных форм - "привычная" открытая ринолалия. Она наблюдается часто после удаления аденоидных разращений или, реже, в результате постдифтерий пареза, из-за длительного ограничения подвижного мягкого нёба. Функциональное обследование при открытой форме не выявляет каких-либо изменений твердого или мягкого нёба. Признаком функциональной открытой ринолалии служит более выраженное нарушение произношения гласных звуков. При согласных же нёбно-глоточное смыкание хорошее. Прогноз при функциональной открытой ринолалии обычно благоприятный. Она исчезает после фониатрических упражнений, а нарушения звукопроизношения устраняются обычными методами, применяемыми при дислалии. Органическая открытая ринолалия может быть приобретенной или врожденной. Приобретенная открытая ринолалия образуется при перфорации твердого и мягкого нёба, при Рубцовых изменениях парезах и параличах мягкого нёба. Причиной могут быть повреждения языкоглоточного и блуждающего нервов, ранения, давление опухоли и др. Жауабы: Функционалды және органикалық ашық ринолалиядағы сөйлеу аппараттарының құрылымы мен қызметінің ерекшеліктері Ашық ринолалияны анықтау үшін функционалды зерттеудің әртүрлі әдістері бар. Ең қарапайымы-Гутцман сынағы деп аталады. Бала "а" және "және" дауысты дыбыстарын кезек-кезек қайталауға мәжбүр болады, ал тоз басылады, содан кейін мұрын жолдары ашылады. Ашық формада бұл дауысты дыбыстарда айтарлықтай айырмашылық бар. Мұрын қысылған кезде дыбыстар, әсіресе "және" Дыбыстар сөніп қалады және сонымен бірге логопедтің саусақтары мұрын қанаттарында қатты діріл сезінеді. Фонендоскопты қолдануға болады. Емтихан алушы бір "оливаны" құлағына, екіншісін баланың мұрнына енгізеді. Дауысты дыбыстарды, әсіресе "у" және "и" дыбыстарын айту кезінде қатты шу естіледі. Функционалды ашық ринолалия әртүрлі себептерге байланысты. Бұл баяу артикуляциясы бар балаларда фонация кезінде жұмсақ таңдайдың жеткіліксіз көтерілуімен түсіндіріледі Функционалды формалардың бірі - "таныс" ашық ринолалия. Бұл көбінесе аденоидты өсінділерді алып тастағаннан кейін немесе сирек жағдайда парездің постдифтериясы нәтижесінде, жылжымалы жұмсақ таңдайдың ұзақ уақыт шектелуіне байланысты байқалады. Ашық формадағы функционалды тексеру қатты немесе жұмсақ таңдайдың өзгеруін анықтамайды. Функционалды ашық ринолалияның белгісі-дауысты дыбыстардың айтылуының айқын бұзылуы. Дауыссыз дыбыстармен палатофарингеальды жабылу жақсы. Функционалды ашық ринолалияның болжамы әдетте қолайлы. Ол фониатриялық жаттығулардан кейін жоғалады, ал дыбысты айтудың бұзылуы дислалияда қолданылатын әдеттегі әдістермен жойылады. Органикалық ашық ринолалия жүре пайда болуы немесе туа біткен болуы мүмкін. Жүре пайда болған ашық ринолалия қатты және жұмсақ таңдайдың перфорациясында, жұмсақ таңдайдың тыртық өзгерістерінде және парездерінде пайда болады. Мұның себебі глоссофарингеальды және вагус нервтерінің зақымдануы, жарақаттар, ісік қысымы және т. б. болуы мүмкін. Опишите особенности логопедической работы по восстановлению голосовой функции при различных нарушениях голоса Ответ: Учебное пособие состоит из трех глав и списка рекомендуемой литературы. В главе «Классификация нарушений голоса у детей и подростков» подробно описываются причины органических и функциональных нарушений голоса, освещается медицинский, логопедический и психологический аспекты рассматриваемой классификации. Приводятся выписки из истории болезни, которые дают конкретное представление о характере того или иного заболевания и особенностях его логопедического обследования. Особое внимание уделяется характеристике афонии и дисфонии органического характера и дисфонии при дизартрии и ринолалии. В главе «Особенности психического развития детей с органическими заболеваниями гортани» описывается влияние на формирование личности ребенка и на развитие его речевой и голосовой функции тяжелых и длительных заболеваний гортани— папилломатоза и рубцового стеноза. В главе «Методика восстановления и развития голоса у детей» излагается сущность комплексного ортофонического метода. В главе подробно описываются приемы и методы коррекционной работы, используемые на разных этапах логопедических занятий. Приводимые выписки из историй болезни дают возможность судить об эффективности методики, применявшейся при восстановлении голоса. |