ринолалия. Ринолалия Сессия Жауаптары. Оп 6B01901 Дефектология
 Скачать 310.21 Kb.
|
|
78.Опишите строение и функции мягкого и твёрдого нёба, механизм нёбно-глоточного смыкания. Жауабы: Нёбо в норме — это образование, которое разобщает полости рта, носа и глотки. Оно состоит из твердого и мягкого нёба. Твердое имеет костную основу. Спереди и по бокам его обрамляет альвеолярный отросток верхней челюсти с зубами, а сзади — мягкое нёбо. Твердое нёбо покрыто слизистой оболочкой, поверхность которой позади альвеол имеет повышенную тактильную чувствительность. Высота и конфигурация твердого нёба влияют на резонанс. Горизонтальная перегородка в полости рта, разделяющая носовую и ротовую полость. Небо участвует в процессе жевания и образовании звуков речи. Состоит из двух отделов – твердого и мягкого неба, которые вместе составляют верхнюю стенку полости рта. Твердое небо Занимает две трети в полости рта, имеет вогнутую форму. Образовано отростками костей верхней челюсти и горизонтальными пластинками небных костей, покрытыми снизу слизистой оболочкой. Мягкое небо Небная занавеска является продолжением твердого неба. Подвижная мышечная перегородка, покрытая слизистой оболочкой. Является барьером между ротовой полостью и глоткой. На свободном заднем краю имеется выступ – небный язычок, разделяющий мягкое небо на две дугообразные половины, каждая из которых соединена с корнем языка и боковыми стенками глотки. Возможные болезни Когда болит или сильно дерет во рту нёбо, это может быть один из видов стоматита, ожог или другое заболевание полости рта. Для точного определения диагноза необходима консультация врача-стоматолога. Существуют три основные причины патологии голоса при врожденных расщелинах нёба. Нарушение механизма нёбно-глоточного смыкания. Вследствие тесной функциональной связи мягкого нёба и гортани малейшее напряжение и движение мышц нёбной занавески вызывает соответствующее напряжение и двигательную реакцию в гортани. При расщелинах нёба мышцы, поднимающие и растягивающие его, вместо того чтобы быть синергистами, работают как антагонисты. При этом из-за понижения функциональной нагрузки в них, как и в мышцах глотки, идет дистрофический процесс. Патологические изменения глоточного кольца начинают проявляться в 4—5 лет. Слизистая оболочка становится бледной, истонченной, атрофичной, перестает реагировать на прикосновение, боль, термические раздражители. Хронаксия мышц с возрастом удлиняется, а затем они вообще перестают сокращаться. Глоточный рефлекс резко понижается и исчезает. Эти симптомы свидетельствуют об атрофии мышечных волокон и дегенеративных изменениях в чувствительных и трофических волокнах сжимателя глотки. Патологический дистрофический процесс в мышцах и приводит к их асимметрии и асимметрии резонаторных полостей гортани и асимметричному движению голосовых складок. Таңдай әдетте ауыз, мұрын және жұтқыншақты ажырататын масса болып табылады. Ол қатты және жұмсақ таңдайдан тұрады. Қатты сүйектің негізі бар. Алдыңғы және бүйірлерінде жоғарғы жақтың альвеолярлы процесі тістермен, ал артқы жағында жұмсақ таңдаймен қоршалған. Қатты таңдай шырышты қабықпен жабылған, оның беті альвеолалардың артында тактильді сезімталдығы жоғарылаған. Қатты таңдайдың биіктігі мен конфигурациясы резонансқа әсер етеді. Мұрын мен ауыз қуысын бөлетін ауыз қуысындағы көлденең септум. Аспан шайнау процесіне және сөйлеу дыбыстарының пайда болуына қатысады. Екі бөлімнен тұрады-қатты және жұмсақ таңдай, олар бірге ауыз қуысының жоғарғы қабырғасын құрайды. Қатты таңдай Ауыз қуысында үштен екісін алады, ойыс пішінді. Ол жоғарғы жақ сүйектерінің процестерінен және төменгі жағынан шырышты қабықпен жабылған таңдай сүйектерінің көлденең тақталарынан пайда болады. Жұмсақ таңдай Таңдай пердесі-қатты таңдайдың жалғасы. Шырышты қабықпен жабылған қозғалмалы бұлшықет септумы. Бұл ауыз қуысы мен жұтқыншақ арасындағы тосқауыл. Бос артқы шетінде жұмсақ таңдайды екі доға тәрізді жартыға бөлетін проекция – таңдай тілі бар, олардың әрқайсысы тілдің түбірімен және жұтқыншақтың бүйір қабырғаларымен байланысқан. Мүмкін аурулар Аузыңызда таңдай ауырса немесе қатты соғса, бұл стоматиттің бір түрі, күйік немесе ауыз қуысының басқа ауруы болуы мүмкін. Диагнозды дәл анықтау үшін тіс дәрігерінің кеңесі қажет. Туа біткен таңдай жырықтарындағы дауыс патологиясының үш негізгі себебі бар. Палатофарингеальды жабылу механизмінің бұзылуы. Жұмсақ таңдай мен көмейдің тығыз функционалды байланысына байланысты Таңдай пердесінің бұлшық еттерінің шамалы кернеуі мен қозғалысы Көмейде тиісті кернеу мен қозғалыс реакциясын тудырады. Таңдайдың жырықтарында синергист болудың орнына оны көтеретін және созатын бұлшықеттер антагонист ретінде жұмыс істейді. Сонымен қатар, функционалдық жүктеменің төмендеуіне байланысты оларда, жұтқыншақ бұлшықеттеріндегідей, дистрофиялық процесс жүреді. Фарингальды сақинадағы патологиялық өзгерістер 4-5 жаста пайда бола бастайды. Шырышты қабық бозғылт, жұқарған, атрофиялық болады, жанасуға, ауырсынуға, термиялық ынталандыруға жауап бермейді. Бұлшықет хронаксиясы жасына қарай ұзарады, содан кейін олар жиырылуды мүлдем тоқтатады. Жұтқыншақ рефлексі күрт төмендейді және жоғалады. Бұл белгілер бұлшықет талшықтарының атрофиясын және жұтқыншақ қысқышының сезімтал және трофикалық талшықтарындағы дегенеративті өзгерістерді көрсетеді. Бұлшықеттердегі патологиялық дистрофиялық процесс және олардың көмейдің резонаторлық қуыстарының асимметриясы мен асимметриясына және дауыс қатпарларының асимметриялық қозғалысына әкеледі. 79.Покажите логопедическую работу по восстановлению голоса у детей с ринолалией. Жауабы: Есть три основных причины нарушения голоса при ринолалии: 1. Нарушения механизма небно-глоточного смыкания. В случаях незаращения неба мышцы мягкого неба т глотки начинают работать как антагонисты, в мышцах глотки развивается дистрофический процесс, приводящий к функциональному расстройству голосового аппарата. 2. При врожденных незаращениях неба и функциональной недостаточности небно-глоточного смыкания часто наблюдается артикуляция ряда звонких согласных ларингиальным способом, при котором щели и смыкания осуществляются на уровне гортани и озвучиваются трением воздуха о края голосовых связок, что может провоцировать их отечность и узелковые образования. 3. На развитие голоса влияют особенности поведения детей, страдающих открытой ринофонией, особенно если она сочетается с изменениями в строении лицевой части черепа (врожденная расщелина губы, деформация носа, изменение прикуса). Стесняясь своей внешности и дефектности речи, дети привыкают говорить тихим голосом, максимально ограничивают речевое общение, тем самым снижая возможности развития силы голоса и расширения его диапазона. Выделяются три общепринятых этапа логопедической работы по устранению назализации: 1. Оптимизация небно-глоточного затвора, коррекция дыхания, выработка направленной воздушной струи. 2. Постановка голоса, подготовка органов артикуляции к постановке звуков. 3. Координация навыков правильного фонационного дыхания, голосоведения и произношения. В первую очередь проводим упражнения для выработки навыка диафрагмально-реберного дыхания, так как этот тип дыхания позволяет увеличивать силу легких, регулировать скорость выдоха, фонировать в грудном регистре, в результате чего выдох удлиняется и носовой оттенок уменьшается. Для выработки направленной воздушной струи применяем следующие упражнения: 1. Поплевывание: ребенок зажимает кончик языка зубами, затем старается «выплюнуть» язык. Нужно сосредоточить внимание ребенка на ощущении его губ, одновременно ладошкой малыш контролирует температуру и направление воздушной струи. Первое занятие лучше проводить с зажатыми крыльями носа. У детей младше 4-5 лет это упражнение хорошо получается при выплевывании крошек (от более крупных к более мелким). 2. Легкое дутье, полученное от замедленного поплевывания: в этот период с детьми проводятся игры по выработке воздушной струи, которые не увеличивают напряжение лицевой и глоточной мускулатуры. Когда ребенок научится правильно дуть, переходим к дифференциации носового и ротового дыхания. Постановка голоса у детей с незаращениями нёба при значительных укорочениях или неподвижности нёбной занавески проводится в грудном регистре. При этом применяем следующие упражнения: 1. Имитация стона в звукосочетаниях «аах», «ээх», «оох» на мягком тёплом выдохе. Ребёнок сидит на стуле расслабившись, опустив подбородок, положив ладонь на грудь для тактильного контроля резонанса. 2. Протяжное произнесение изолированных гласных в том же исходном положении и манере открытого звучания, в последовательности «а», «э», «о», «у», «ы», «и», то есть по мере возрастания напряжённости нёбной занавески. Кончик языка – у зубов, глотка широко открыта, лабиализация ослаблена, воздушная струя тёплая. Для ослабления носового оттенка у детей, имеющих достаточное нёбно-глоточное смыкание и подвижную нёбную занавеску, возможна постановка голоса в голосовом регистре. Для этого используются следующие упражнения: 1. «Мычание» — утрированное произнесение звука [м] «в маску» голосом средней громкости, с фиксацией внимания на резонансе полостей и костей носа и черепа. Губы сомкнуты, зубы приоткрыты, глотка расширена. 2. Короткое произнесение гласных [а],[о],[э],[у],[и],[ы] «на мягкой атаке». Рот открыт, язык придвинут к нижним резцам, корень его опущен, глотка широкая. Фиксируем внимание ребёнка на резонансе головы. 3. Произнесение прямых слогов со звуком «м». Звук «м» произносим несколько утрированно. Если у ребёнка есть звук «л», выполняем аналогичные упражнения с этим звуком. Все упражнения мы повторяем по три-пять раз подряд, сначала отражённо за логопедом, затем многократно – самостоятельно под контролем воспитателя в течение дня. Ринолалия кезінде дауыстың бұзылуының үш негізгі себебі бар: 1. Палатофарингеальды жабылу механизмінің бұзылуы. Таңдайдың аяқталмауы жағдайында жұмсақ таңдайдың бұлшық еттері антагонист ретінде жұмыс істей бастайды, жұтқыншақ бұлшықеттерінде дистрофиялық процесс дамиды, бұл дауыс аппаратының функционалды бұзылуына әкеледі. 2. Таңдайдың туа біткен бітелуінде және палатофарингеальды жабылудың функционалды жеткіліксіздігінде ларингиальды әдіспен бірқатар дауысты дауыссыз дыбыстардың артикуляциясы жиі байқалады, онда Саңылаулар мен жабылулар көмей деңгейінде жүзеге асырылады және дауыс сымдарының шетіне ауаның үйкелісі арқылы айтылады, бұл олардың ісінуі мен түйін түзілуін тудыруы мүмкін. 3. Дауыстың дамуына ашық ринофониядан зардап шегетін балалардың мінез-құлқының ерекшеліктері әсер етеді, әсіресе егер ол бас сүйегінің бет бөлігінің құрылымындағы өзгерістермен үйлессе (еріннің туа біткен жырығы, мұрынның деформациясы, тістеудің өзгеруі). Сыртқы келбеті мен сөйлеу кемістігінен ұялып, балалар тыныш дауыспен сөйлеуге дағдыланады, сөйлеу қарым-қатынасын мүмкіндігінше шектейді, осылайша дауыс күшін дамыту және оның ауқымын кеңейту мүмкіндіктерін азайтады. Мұрыннан тазарту бойынша логопедиялық жұмыстың жалпы қабылданған үш кезеңі бар: 1. Палатофарингеальды қақпаны оңтайландыру, тыныс алуды түзету, бағытталған ауа ағынын жасау. 2. Дауысты қою, артикуляция мүшелерін дыбыстарды қоюға дайындау. 3. Дұрыс фонациялық тыныс алу, дауыс беру және айтылу дағдыларын үйлестіру. Біріншіден, біз диафрагматикалық-қабырғалық тыныс алу дағдыларын дамыту үшін жаттығулар жасаймыз, өйткені тыныс алудың бұл түрі өкпенің күшін арттыруға, дем шығару жылдамдығын реттеуге, кеуде регистрінде Фон жасауға мүмкіндік береді, нәтижесінде дем шығару ұзарады және мұрын көлеңкесі төмендейді. Бағытталған ауа ағынын жасау үшін біз келесі жаттығуларды қолданамыз: 1. Түкіру: бала тілдің ұшын тістерімен қысады, содан кейін тілді "түкіруге" тырысады. Баланың назарын ернінің сезіміне аудару керек, сонымен бірге нәресте алақанымен ауа ағынының температурасы мен бағытын бақылайды. Бірінші сабақты мұрын қанаттары қысылған кезде жасаған дұрыс. 4-5 жасқа дейінгі балаларда бұл жаттығу үгінділерді түкіргенде жақсы нәтиже береді (үлкеннен кішіге дейін). 2. Баяу түкіруден алынған жеңіл үрлеу: осы кезеңде балалармен бет пен жұтқыншақ бұлшықеттерінің кернеуін арттырмайтын ауа ағынын жасау ойындары өткізіледі. Бала дұрыс үрлеуді үйренгенде, біз мұрын мен ауыз қуысының тыныс алуын ажыратуға көшеміз. Таңдай пердесінің айтарлықтай қысқаруы немесе қозғалмауы кезінде аспан бітелмеген балаларда дауысты қою кеуде регистрінде жүргізіледі. Бұл жағдайда біз келесі жаттығуларды қолданамыз: 1. Жұмсақ жылы Дем шығаруда "ахх", "Эхх", "охх" дыбыстық тіркесімдеріндегі стоырсуды еліктеу. Бала резонансты тактильді бақылау үшін алақанын кеудесіне қойып, иегін төмен түсіріп, орындықта отырады. 2. Оқшауланған дауысты дыбыстардың бірдей бастапқы күйінде және ашық дыбыстық режимде, "а", "е", "о", "у", "ы", "және" тізбегінде, яғни палатальды перденің шиеленісі артқан сайын ұзақ айтылуы. Тілдің ұшы-тістерде, жұтқыншақ кең, лабиализация әлсіреген, ауа ағыны жылы. Палатофарингеальды жабылуы және жылжымалы палатальды пердесі бар балаларда мұрын көлеңкесін әлсірету үшін Дауыстық регистрде дауыс қоюға болады. Ол үшін келесі жаттығулар қолданылады: 1. "Мылжың" - мұрын мен бас сүйегінің қуыстары мен сүйектерінің резонансына назар аудара отырып, орташа көлемді дауыспен [м]" маскаға " дыбыстың үш еселенген айтылуы. Еріндер жабық, тістер сәл ашық, жұтқыншақ кеңейген. 2. Дауысты дыбыстардың қысқа айтылуы [a],[o],[E],[Y],[және], [Y] "жұмсақ шабуылда". Аузы ашық, тілі төменгі азу тістерге итерілген, тамыры төмен, жұтқыншақ кең. Біз баланың назарын бас резонансына аударамыз. 3. "М" дыбысымен тікелей буындарды айту. Біз "м" дыбысын бірнеше рет айтамыз. Егер балада "л" дыбысы болса, біз осы дыбыспен ұқсас жаттығулар жасаймыз. Біз барлық жаттығуларды қатарынан үш-бес рет қайталаймыз, алдымен логопедтің артында, содан кейін бірнеше рет – күні бойы мұғалімнің бақылауымен. 80. Опишите классификацию врожденных расщелин верхней губы и неба. Жауабы: Развитие наших представлений о эмбриологии расщепления верхней губы и неба позволило разработать рабочую классификацию, пригодную для как для документирования случаев заболеваний, так и сравнения их между собой. Как уже упоминалось ранее, расщелины могут быть полными (нарушение всего процесса слияния) и неполными (частичное слияние). Полное расщепление неба чаще встречается при полном расщеплении верхней губы, т.к. расхождение губ и альвеолярных отростков увеличивает расстояние между фрагментами вторичного неба, уменьшая вероятность их слияния. Наиболее часто используемой классификацией является классификация, разработанная кафедрой оториноларингологии — хирургии головы и шеи университета Айовы. Она разделяет все расщелины на четыре группы: группа I (расщелины верхней губы), группа II (изолированная расщелина неба), группа III (расщелина альвеолярного отростка и неба), группа IV (изолированная расщелина альвеолярного отростка). Группа I (расщелины верхней губы) подразделяется на односторонние (правые или левые) и двусторонние, полные и неполные. Полная расщелина верхней губы (как односторонняя, так и двусторонняя) продолжается кверху до преддверия носа. Неполная расщелина начинается от красной каймы губ и распространяется на ограниченное расстояние. Группа II (изолированная расщелина неба) далее классифицируется в зависимости от того, расщеплен ли только малый язычок, или все малое небо; также учитываются степень расхождения и форма твердого неба. Примером является небо при синдроме Пьера Робина (ретрогнатия, микрогнатия, обструкция дыхательных путей, U-образно расщепленное небо). Наиболее распространенной является группа III, сочетание расщелины губы с расщелиной неба, одно- или двухстороннее. К четвертой группе относятся расщепления альвеолярного отростка (первичное небо), которые часто сочетаются с расщеплением губы. В данной классификации отсутствует классическое подслизистое расщепление неба (диастаз мускулатуры мягкого неба, удвоенный язычок, срединная V-образная вырезка заднего отдела твердого неба). Она рассматривается как неполное расщепление вторичного неба. Жоғарғы ерін мен таңдайдың бөліну эмбриологиясы туралы біздің идеяларымыздың дамуы ауру жағдайларын құжаттауға да, оларды бір-бірімен салыстыруға да жарамды жұмыс классификациясын жасауға мүмкіндік берді. Жоғарыда айтылғандай, жарықтар толық (бүкіл біріктіру процесінің бұзылуы) және толық емес (ішінара біріктіру) болуы мүмкін. Таңдайдың толық бөлінуі жоғарғы еріннің толық бөлінуімен жиі кездеседі, өйткені ерін мен альвеолярлы процестердің алшақтығы екінші таңдайдың фрагменттері арасындағы қашықтықты арттырады, олардың бірігу ықтималдығын азайтады. Ең жиі қолданылатын классификация-Айова университетінің Оториноларингология-бас және мойын хирургиясы кафедрасы әзірлеген классификация. Ол барлық жырықтарды төрт топқа бөледі: I топ (жоғарғы еріннің жырықтары), II топ (таңдайдың оқшауланған жырығы), III топ (альвеолярлы процесс пен таңдайдың жырығы), IV топ (альвеолярлы процестің оқшауланған жырығы). I топ (жоғарғы еріннің жырықтары) бір жақты (оң немесе сол) және екі жақты, толық және толық емес болып бөлінеді. Жоғарғы еріннің толық жырығы (бір жақты да, екі жақты да) мұрын вестибуласына дейін жоғары қарай жалғасады. Толық емес жырық еріннің қызыл шекарасынан басталып, шектеулі қашықтыққа таралады. II топ (оқшауланған таңдай жырығы) тек кіші тілдің немесе бүкіл Кіші таңдайдың бөлінуіне байланысты әрі қарай жіктеледі; алшақтық дәрежесі мен қатты таңдайдың пішіні де ескеріледі. Мысал ретінде Пьер Робин синдромындағы аспан (ретрогнатия, микрогнатия, тыныс алу жолдарының бітелуі, U-тәрізді бөлінген таңдай). Ең көп тарағаны-III топ, ерін жырығының таңдай жырығымен үйлесуі, бір немесе екі жақты. Төртінші топқа альвеолярлы процестің бөлінуі жатады (бастапқы таңдай), олар көбінесе еріннің бөлінуімен біріктіріледі. Бұл классификацияда таңдайдың классикалық субмукозальды бөлінуі жоқ (жұмсақ таңдайдың бұлшықет диастазы, екі есе увула, қатты таңдайдың артқы бөлігінің ортаңғы V-тәрізді кесіндісі). Ол қайталама таңдайдың толық бөлінбеуі ретінде қарастырылады. Раскройте сущность ринолалии и ее формы. Ринолалия – расстройства артикуляции и голосообразования, обусловленные дефектами строения и функционирования речевого аппарата. Ринолалия характеризуется грубыми искажениями звукопроизношения, назализацией согласных и гласных звуков, вторичным нарушением фонематических процессов и письменной речи, недоразвитием лексико-грамматической стороны речи. Ринолалия проявляется в трех формах — открытой, закрытой и смешанной и по этиологии может быть органической и функциональной. Открытая ринолалия характеризуется наличием постоянного открытого сообщения между носовой и ротовой полостью, что обусловливает свободное прохождение воздушной струи одновременно через нос и рот в процессе речи и возникновение носового резонанса при фонации. Закрытая ринолалия связана с наличием препятствия, преграждающего выход воздушной струи через нос. В зависимости от уровня расположении анатомического препятствия (полость носа или носоглотка) выделяют соответственно закрытую переднюю и закрытую заднюю ринолалию. При сочетании непроходимости носа и недостаточности небно-глоточного кольца, говорят о смешанной ринолалии. В этом случае отмечается отсутствие носовых звуков и назальный оттенок голоса. |