Синтаксис ЭДИЛОВ С.Э. (копия) (копия). Нохчийн пачхьалкхан дешаран, iилманан министерство

• Название: Нохчийн пачхьалкхан дешаран, iилманан министерство
• Дата: 30.04.2023
• Размер: 0.7 Mb.
• Имя файла: Синтаксис ЭДИЛОВ С.Э. (копия) (копия).docx
• Тип: Практикум; #1099350
• страница: 78 из 91

Хуттургаш йоцу чолхе предложени синтаксически а, пунктуационни а къастор

Къасторан кеп

1. 
   Аларан Iалашонца йоьзна предложенин кеп.
   
2. 
   Чолхечу предложенин хIоттамера цхьалхе предложенеш, церан грамматически баххаш.
   
3. 
   Чолхечу предложенехь цхьалхе предложенеш вовшахта- саран уьйран гIирсаш.
   
4. 
   Хуттургаш йоцучу чолхечу предложенийн дакъойн вовшашца йолу маьIнин юкъаметтигаш; интонацин башхаллаш.
   
5. 
   VI. VII. Чолхечу предложенера цхьалхе предложенеш къа- стор.
   

Синтаксически къасторан кеп

Лаьмнашкахь дарц цIеххьана дIатийра – тхо юха а бIаьвнаш йолучухьа дIадуьйладелира.

Барта къастор

Айдаран йоцу, дийцаран предложени ю. Шина цхьалхечу пред- ложених лаьтта и. Хьалхарчу предложенин грамматически бух – дарц дIатийра, шолгIачун – тхо дIадуьйладелира. Цхьалхечу пред- ложенешна юккъехь хуттургаш йоцу уьйр ю; уьйран гIирс–инто- наци. Чолхечу предложени юкъа йогIучу цхьалхечу предложенийн вовшашца йолу юкъаметтиг хенан маьIнехь ю. Цхьанаэшшарехь еша еза предложени, юккъехь соцунгIа а еш.

Йозанца къастор

Лаьмнашкахь (мет. латтам) дарц (подл.) цIеххьана (хен. латтам) дIатийра (сказ.) – тхо (подл.) юха (хен. лат.) а бIаьвнаш йолучухьа (мет. лат.) дIадуьйладелира(сказ.).
Айдаран йоцу, дийцаран предложени ю, чолхе, хуттургаш йоцу.
Упражнени. Синтаксически талла хуттургаш йоцу предложе- неш.

1. 
   Оцу хенахь вайнехан муьлххачу а юьртахь жахар бааза стаг каро атта-м хир дацара: мискачу нехан Iа дIадолучу хенахь коьрта кхача бу иза. (Юнусов М.)
   
2. 
   Сту бели – жижиг, ворда юьйхи – дечиг. (Кица.)
   
3. 
   ХIинца хьо тхох къастахь – хьо ямартхо ву.
   
4. 
   ХIеттахь стиглахь кхо седа къегира: тхоьга тIелата боху буьйр дара иза. (Ам. В-Хь.)
   
5. 
   Воккхавера Мовсар, башха Iалам дара гонаха бIаьрго схьа ма-лоццу.
   
6. 
   Сан болх кхечу кепара бара: со нохчийн мотт толлуш вара.
   

Хуттургаш йоцу чолхе предложени пунктуационни къастор Къасторан кеп

1. 
   Ерзоран хьаьркаш.
   
2. 
   Хуттургаш йоцучу предложени чу йогIу цхьалхе предло- женеш вовшех къасторан хьаьркаш.
   
3. 
   Хуттургаш йоцучу чолхечу предложенехь тIетуху пред- ложенеш билгалъяхаран хьаьркаш.
   
4. 
   Цхьалхечу предложенехь къасторан а, билгалъяхаран а хьаьркаш.
   

Пунктуационни къасторан кеп

Кхераме ойла кхоллаелира сан хьекъалехь: талорхоша иза ядийна моьттура суна.
Предложенин чаккхенга дерзоран хьаьрк диллина–тIадам, хIунда аьлча иза айдаран йоцу, дийцаран предложени йолу дела. Хуттургаш йоцучу чолхечу предложенийн дакъошна юккъе къа- сторан хьаьрк–шитIадам биллина, хIунда аьлча шолгIачу декъо схьабосту хьалхарчу декъан чулацам.